آسیب های تلفن همراه بر روی مغز را جدی بگیرید

آسیب های تلفن همراه امری است که باید ابتدا آن را شناخت و سپس برای رفع آن اقدام جدی نمود. تنبلی، افسردگی، خستگی چشم، اعتیاد به شبکه های اجتماعی و غیره تنها جزئی از آسیب تلفن های همراه هستند اما تنها به همین موارد ختم نمی شود.

اکثر قریب به اتفاق دانشمندان معتقدند که تکنولوژی و تلفن همراه در حال نابودی معز ما هستند. ساده ترین مسئله، اعتیاد به آن و افسردگی شایعی است که شاید تا به حال به آن توجهی نداشته ایم. همینطور استفاده مداوم از تلفن همراه موجب کند شدن سرعت پردازش ذهن خواهد شد. در این نوشته قصد داریم تا علاوه بر آسیب های تلفن همراه برای افراد، برنامه های اعتیاد آوری که روز و شب را از ما گرفته اند بررسی نماییم.

بسیاری از ما صبح که از خواب برمیخیزیم اولین کاری که انجام می‌دهیم چک کردن موبایل است. ببینیم آیا در تلگرام پیامی آمده؟ مسیج جدید یا تماس داشته ایم؟ این تازه در حالیست که تماس ها و پیامک های هنگام خواب را فاکتور بگیریم!

البته این دیدگاه که ما از تکنولوژی استفاده می‌کنیم تا در زندگی شلوغ کاری به ما کمک کند و هیچ اتفاق یا قرار مهم کاری از قلم نیافتد، بسیار پسندیده است. اما مشکل اینجاست که آناتومی بدن اینگونه فکر نمی کند! هنگامی که یک تماس (مخصوصا در حین خواب) داشته باشیم، هورمون استرس در خون بالا رفته، تنفس سریع تر می‌شود، قلب تند‌تر زده و ماهیچه ها منقبض می‌شوند. در بعضی مواقع تعریق در کف دست ها و پیشانی نیز وجود دارد. بنابراین مغز به آن به دید یک خطر بسیار بزرگ نگاه می‌کند. نه فقط یک تماس دوستانه از همکار‌تان! باز هم از بی اثر بودن آسیب های تلفن همراه اطمینان دارید؟

حقیقت امر اینجاست که همان طور که ما قرار نبود گوشت‌خوار شویم، بدن ما هم هیچ سنخیتی با این ساز و کار ندارد.

آن اوایل که گوشی های نسل اول با آن ویبره های توفانی ارائه شدند، قشنگ به خاطرم هست که بسیاری از آشنایان و دوستان گه‌گداری دستشان را بر روی جیب هایشان می‌گذاشتند. وقتی از آن ها علت را جویا می‌شدم، می‌گفتند فکر کرده‌اند تلفن همراه شان زنگ‌ خورده‌ است.

البته این موضوع منحصر به آن دوران یا ایران نیست. در یک تحقیق که اخیرا انجام شده است، 89% از دانشجویان آمریکایی اعلام کرده‌اند که گاهی احساس توهم ویبره رفتن را حتی هنگامی که تلفن همراه در جیب‌شان نیست دارند.

در ادامه همین گزارش، 86% از جامعه آمریکا نیز می‌گویند که دائما ایمیل و شبکه های اجتماعی شان را چک می‌کنند که مبادا اتفاق مهمی روی دهد و در جریان نباشند.

یک متخصص غدد‌ درون‌ریز با نام Robert Lustig می‌گوید:

تلفن های همراه به مغز ما آموخته و می‌آموزند که همواره در یک سطح نزدیک به استرس و ترس قرار بگیرد و گذرگاهی ذهنی با نام استرس-ترس ایجاد‌ کند. چنین وضعیتی قشر جلویی مغز (کورتکس) ما را که وظیفه پردازش مهم‌ترین امور شناختی را برعهده دارد بلا استفاده کرده و عملا آن را خاموش می‌کند. بنابراین دیگر در چنین مواقعی نمی‌توان با استفاده از مغز عمل کرد و به نوعی واکنش ما غریزی می‌شود. باید این اعمال احمقانه را متوقف کنید، در غیراینصورت این اعمال احمقانه شما را متوقف می‌کنند.

مثلا وقتی یک پیام یا زنگ را دریافت می‌کنید حتی در آرامش کامل و در حالی که خیلی ریلکس نشسته اید ناخودآگاه یک ضربه ریز در قلب شما می‌خورد. دقت کرده‌اید؟ برخی ها هم که به قول ما امروزی ها شیرجه می‌روند!

ذهن ما در هر‌ لحظه تنها می‌تواند بر روی یک موضوع تمرکز کند

بسیاری از جامعه جهانی از جمله خود ما ایرانی‌ها، این را قبول ندارند. حالا خانم ها که به کنار! به قول فامیل دور: «من دیگه حرفی ندارم!». اما غالب 97.5% از افراد تنها می‌توانند بر روی یک موضوع تمرکز کنند. اما آن 2.5% می‌توانند کار‌های شگفت آوری انجام دهند. مثلا در حالی که دارند برنامه‌ ریزی فردای خود را انجام می‌دهند، رانندگی نیز انجام داده و با تلفن همراه نیز صحبت می‌کنند! و البته احتمالا تصادفی نیز روی‌ نخواهد داد.

بنابراین حدودا 1 نفر از هر 50 نفر می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. اما بقیه ما می‌توانند در هر ثانیه تنها یک کار انجام دهند. مثلا اگر در حال ارسال پیامک با یک گوشی هستیم نمی توانیم با لپ تاپ مان به یک تلگرام پاسخ دهیم. اگر بخواهیم به تلگرام پاسخ دهیم، باید اس ام اس را متوقف کنیم.

هر زمان که می‌خواهیم چنین کار‌هایی را انجام دهیم، میزان زیادی هورمون استرس در بدن ترشح، قشر جلویی مغز ما خاموش و دوپامین در بدن پخش می‌شود. مغز ما یک دستگاه شیمیایی است. البته شاید کل این اتفاق در یک دهم ثانیه روی دهد و گاهی متوجه آن نیز نشویم. به طور کلی یک بار انجام چنین مسئله ای مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما بار‌ها و بار‌ها اتفاق در روز می‌تواند ما را دچار مشکلات ذهنی نماید.

چرا لذت های اعتیاد آور مانند شادی حقیقی نیستند؟

ابتدا مهم ترین تفاوت آن ها، اینست که لذت احساس شادی حقیقی در گردن و لذت‌های اعتیادآور در بدن احساس خواهد‌شد. شادی حقیقی اکثرا در داوطلب شدن یا انجام کاری برای بهره مندی جمعی و معمولا همراه با دوستان و خانواده احساس می‌شود. اما لذت اعتیادآور مانند غذا‌خوردن، خرید‌‌کردن، سیگار‌‌کشیدن، تائید شدن (مخصوصا در شبکه‌های اجتماعی) و … به صورت کاملا فردی روی می‌دهد.

تاثیر شادی حقیقی بسیار بلند‌مدت و لذت‌های اعتیاد آور بسیار آنی و لحظه‌ای است. شادی کردن میزان بسیار کمی گرایش به افسردگی دارد اما لذت‌ها، گرایش بسیار زیادی به اعتیاد خواهد‌ داشت. در حالی که هر لحظه از لذت آن کاسته شده و شما را به نوعی به انجام آن مجبور می‌کند. و مهم ترین اصل؛ شادی حقیقی از سروتونین سرچشمه می گیرد و لذت اعتیاد آور از دوپامین.

هر که استفاده از موبایلش بیش، آسیب های تلفن همراه اش هم بیشتر!

شاید بدانید که قدرت پردازش ذهن ما، 60 بیت/ثانیه است. اگر به هش یا بیت بیشتری نیاز باشد، باید قدرت ذهن‌مان را افزایش داده و سپس از آن استفاده کنیم. اما استفاده از چرتکه گرفته تا کامیپوتر هم ایده بدی به نظر نمی رسد.

بنابراین استفاده نکردن همانا و آسیب دیدن ذهنی و تنبل شدن ذهن هم همانا.

محققان پی برده‌اند افرادی که باهوش و متفکران تحلیلی هستند به نسبت دیگر افراد، کمتر از تلفن های همراه و موتور‌های جستجو استفاده می‌کنند. البته این بدین معنی نیست که اگر از موتور های جستجو استفاده کنید، لزوما کم‌ذهن هستید! اما افرادی که باهوش هستند، شاید به علت دانایی بیشتر و تحلیل ذهنی اطلاعات نیاز جندانی به آن نداشته باشند.

ما اکنون می‌دانیم که یادگیری یک مطلب از تلفن همراه می‌تواند بدترین نوع یادگیری باشد. آخرین تحقیق در این‌باره که در سوئیس انجام شد، حاکی از آن است که هنگامی که یادگیری از طریق یک کتاب اتفاق می‌افتد، دقت و درک جامع‌تری وجود خواهد داشت. اما موقعی که در حین خواندن مطالب خنده‌دار یکباره یک مقاله علمی یا آموزشی می‌خوانید ذهن را دچار سردرگمی می کند. حتی اگر یک اپلیکیشن کتاب نیز داشته باشید، نوتیفیکیشن ها می‌تواند مزیدی بر علت باشد.

اما تنها اگر مطالعه کردن فیزیکی را بیاموزیم، چون انجام یک امر به صورت مداوم به ذهن ما کمک می‌کند، همین مطالعه‌ کردن با دقت، علاوه بر افزایش اطلاعات و سرانه مطالعه و … باعث روان شدن ذهن‌ و آنلاک شدن قابلیت های باور‌نکردنی آن می‌شود.

پژوهشگری با نام Arko Ghosh می‌گوید:

رفتار صحیح اجتماعی به بیش از یک منبع و دستگاه نیاز دارد. این امر، باید به صورت دست جمعی بوده و به صورت فیزیکی روی دهد نه دیجیتال.

استفاده از شبکه های مجازی و تلفن همراه بهترین ترکیب حال حاضر برای تحمیل فشار و انفجار ذهن است!

آیا استفاده از تلفن همراه در مکان های عمومی یک تابو هست؟ / باید باشد؟

با وجود اینکه شبکه‌های اجتماعی و تلفن همراه اینقدر معایب دارد اما هیچ فرد یا دانشمندی از اینکه شما از آن ها هیچ لذتی نخواهید برد سخنی نمی‌گوید.

تحقیقات به صورت قطعی نشان داده که چک کردن دائمی فیسبوک موجب افسردگی افراد جوان می‌شود و هر چه بیشتر آن را چک کنند نگون‌بخت‌تر خواهند بود. حالا از فیسبوک و رسوایی های اخیرش هم که بگذریم اما باز هم تنها منحصر به همین نیست.

بازی هایی مانند پوکمون گو و توییتر نیز می‌توانند علاوه بر افزایش اعتیاد به شبکه های مجازی، شما را افسرده کنند. همینطور یک حفره در ذهن شما ایجاد می‌کنند. مانند دندان و بروز درد بسیار بعد‌تر از بوجود آمدن آن.

برنامه ها و بازی های اعتیادآور به گونه ای طراحی شده‌اند تا پس از انجام هر ماموریت یا مرحله به شما یک جایزه دهند. مثلا در شبکه های اجتماعی لایک و کامنت دوستان شما را به وجد می‌آورد. بزرگترین علت اعتیاد به دنیای مجازی اینست که مثلا مانند بازی کلش آو کلنز، همه چیز ثابت نیست و پس از 2 ساعت مانای شما پر نمی‌شود. و البته! اینجا شما با افراد نزدیک خودتان در ارتباط هستید.

انجام دوباره و دوباره این برنامه های رایگان، می‌تواند شما را مسحور کند.

درخواست لاستیگ در توجه به آسیب های تلفن همراه و بازنگری در استفاده از آن

من فرد ضد تکنولوژی نیستم. من مخالف تکنولوژی های با پاداش متغیر (و البته پوچ) هستم. همینطور شبکه های اجتماعی و تبلیغات جذاب اینترنتی هم مشکل حادی بوجود نمی‌آورند. اما از زمانی به دردسر می‌افتید که آن ها با نوتیفیکشن ها و پیشنهاد های خیره کننده شما را درگیر می‌کنند و در واقع فکر شما را کاملا به خود اختصاص می‌دهند. بار ها در خواب اتفاق می افتد که به فکر پاسخ دادن به کامنت ها یا ارسال یک پست یا استوری هستید. اینطور نیست؟
چگونه سیگار کشیدن در یک مکان خصوصی و داخل یک ساختمان جرم و تابو است؟ باید تلفن همراه و استفاده از آن نیز در چنین مکان هایی ممنوع شود. این باعث می‌شود تا ذهن حداقل کمی استراحت داشته باشد. باید در استفاده از تکنولوژی و دنیای مجازی محدودیت ایجاد شده و حد و مرز هایی برای آن معین شود. حتی اگر این اتفاق از طریق دولت‌ها نیافتد خود افراد باید در آن بازنگری داشته باشند.
آرزوی من، دیدن زمانی است که مردم از خارج کردن تلفن های همراه شان در محل های عمومی شرم داشته باشند!

نتیجه گیری

بله در این نوشته مطالب مهم و قابل تاملی را با هم خواندیم. سخن بنده اینست که حتما از خود می‌پرسید چگونه می‌شود از چک کردن تلفن های همراه و دیدن پیام های تلگرام جلوگیری کرد؟ پاسخ اینجاست که اگر به کمتر از یک دهه قبل در کشور خودمان بازگردیم، تنها پیامک و تماس جزء راه های ارتباطی بود. فکر کنید که در استفاده از تلفن همراه و رایانه محدودیت 2 ساعته در هر روز وجود دارد درست مانند کوپن!

اخیرا رسم شده در دورهمی‌ها تلفن های همراه تمامی میهمانان در محلی به خصوص نگهداری می‌شود و این اتفاق بسیار نکوست. توصیه گجت نیوز اینست که استفاده از تلفن همراه در هر روز را بسیار محدود کنید و به جای آن با توجه به نکته یادگیری پایین هنگام استفاده از تلفن همراه، به مطالعه کتاب های فیزیکی روی آورید. البته مطالعه مطالب جذاب گجت نیوز را به هیچ وجه فراموش نکنید! 🙂
به شخصه، در خارج از منزل از یک تلفن همراه ساده استفاده می کنم تا حجت را برای چک نکردن پیام ها تمام کنم! فقط زنگ و اس ام اس!

اگر بخواهیم با دیده ای بازتر به آن نگاه کنیم، دید و بازدید حضوری بسیار پسندیده تر از پیام های هوشمند است. آسیب های تلفن همراه را پس خیلی جدی بگیرید!
اخیرا هم که یکی از بزرگان اینستاگرام و یوتیوب (!) با حمله به دفتر مرکزی یوتیوب، 3 نفر را کشت و خودکشی کرد! خدا به همه ما رحم کند…!

پس با آرزوی کمی تامل! مانا باشید