بسیاری از رانندگان اسنپ و تپسی نسبت به کرایههای پایین، درآمد اندک و بیمه نبودن اعتراض دارند. در ادامه، برخی از گلایههای رانندگان تاکسی های اینترنتی در ایران را بررسی میکنیم.
تا همین مدتی پیش رانندههای سنتی یعنی تاکسیداران و آژانسها به تاکسی های اینترنتی مانند اسنپ و تپسی اعتراض داشتند. آنها معتقد بودند تاکسی های آنلاین آمدهاند تا قیمتها را بشکنند و کاسبیشان را خراب کنند. در نهایت رانندگان تاکسی و آژانس حریف تاکسی های اینترنتی نشدند و امثال اسنپ و تپسی به سرعت جای خود را در میان مردم باز کردند.
اما حالا این رانندگان اسنپ و تپسی هستند که نسبت به شرایط موجود اعتراض دارند و اصلیترین مشکل آنها هم کرایه پایین است. اخیرا رانندگان تپسی اصفهان، جلوی ساختمان مرکزیشان تجمع کردند و اسنپیها هم در تدارک برپایی تجمعات اعتراضآمیز در دفاترشان هستند. آنها معتقدند کرایهها بسیار پایین است و کفاف مخارج را نمیدهد. بعضیها هم از بیمه نبودن رانندگان گلایه دارند. به نظر میرسد مالکان آژانسهای اینترنتی با وجود درآمد کلانی که به جیب میزنند و حتی مالیات هم نمیپردازند، حاضر نیستند زیر بار بیمه کردن رانندگانشان بروند.
طبق آخرین آماری که توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر شده، در حال حاضر حدود 120 هزار راننده آنلاین، فقط در تهران مشغول به کار هستند. شرکت اسنپ مدعی است که 80 درصد بازار تاکسی های آنلاین در تهران و سایر شهرهای کشور را در اختیار دارد. با این حال، بزرگ شدن این کسب و کار و جا افتادن آن با اعتراض رانندگان همراه شده و حالا رانندگان اسنپ و تپسی دست به اعتراضات دامنهداری زدهاند که در صورت ادامهدار بودن این اعتراضات، ممکن است کسب و کار آژانسهای آنلاین در کشور به خطر بیفتد.
درآمد پایین رانندگان اسنپ و تپسی
یکی از رانندگان اسنپ میگوید درآمد بیشتر در تاکسی های آنلاین یعنی جابجایی بیشتر مسافر و در نتیجه استهلاک بیشتر خودرو، آن هم در شرایطی که دلار 6 هزار تومانی هزینه لوازم یدکی و دستمزد مکانیکها را چند برابر کرده است. درآمد رانندگان اسنپ تا امروز تغییر محسوسی نداشته، در حالی که هزینههای زندگی چند برابر افزایش داشته است.
یکی دیگر از رانندگان نیز خطاب به مالکان اسنپ میگوید ما بی سواد نیستیم و ریاضی بلدیم! سهمی که اسنپ از درآمد رانندگان به خود اختصاص میدهد رقم بالایی است. آنها میگویند 13 درصد از درآمد رانندگان را برمیدارند، اما در عمل رقم بیشتری برداشت میکنند. به عنوان مثال اگر در مسیری کرایه 8 هزار تومان باشد، آنها 6 هزار تومان را به راننده میدهند و 2 هزار تومان را برمیدارند. مگر یک چهارم کرایه، 25 درصد نمیشود؟
رمضانی، مدیر روابط عمومی تپسی، ادعای رانندگان در این خصوص را رد کرد و گفت سهم تپسی از کرایه رانندگان، تنها 13 تا 15 درصد است. وی همچنین اضافه کرد افزایش کرایهها به نفع رانندگان نیست و تقاضاها را پایین میآورد. البته کرایهها اندکی نسبت به قبل افزایش داشته، اما شاید انتظارات بیش از حد رانندگان را تامین نمیکند.
بیمه نبودن رانندگان
راننده دیگری که در تپسی مشغول به کار است از بیمه نبودن رانندگان تاکسی های آنلاین گلایه دارد. او میگوید رانندگان تاکسی همیشه مشکل بیمه داشتند و دارند؛ چه آن زمان که سنتی کار میکردند و چه حالا که به روز شدهاند. وی افزود من راننده تاکسی در کشوری که رکورددار تصادف است، بیشترین ریسک جانی را دارم، اما بیمه نیستم و نگران معیشت خانواده پس از خودم و در ایام پیری و از کار افتادگی هستم.
مدیر روابط عمومی تپسی در پاسخ به مشکل بیمه نبودن رانندگان، توضیح داد که آنها رابطه استخدامی با تاکسی های آنلاین ندارد و ساعت کاریشان به اختیار خودشان تنظیم شده است و تنها به صورت مشارکتی با تاکسی های آنلاین همکاری دارند. بنابراین رانندگان اسنپ و تپسی مشمول بیمه نمیشوند.
استخدام بیش از حد راننده
یکی دیگر از راندگان تاکسی های آنلاین معتقد است درآمد اسنپ و تپسی زمانی خوب بود که دست زیاد نشده بود، اما حالا به صورت بی رویه و توقف ناپذیر راننده استخدام میکنند و این موضوع سهم ما را از درآمد کاهش داده است و میزان تماسهایی که برای رزرو سرویس داریم، خیلی کمتر از قبل شده است.
رمضانی در خصوص استخدام بی رویه رانندهها نیز تاکید کرد که جمعیت رانندههای ایران ثابت است و استارت آپهایی مانند اسنپ و تپسی آنها را زیر پوشش خود میگیرند، وگرنه مسافرکشهای شخصی و تاکسیها در صورت جذب نشدن در اسنپ و تپسی هم همچنان در خیابانها حضور خواهند داشت.
البته باید به این موضوع نیز اشاره کرد که درخواست افزایش قیمت خدمات و کالاها، تنها منحصر به رانندگان اسنپ و تپسی نیست. در شرایط اقتصاد نابسامان ایران که ثبات شرایط وجود ندارد، تمامی کسب و کارها با تراز کردن درآمد و هزینههایشان دچار مشکل شدهاند. این موضوع در حالی رخ میدهد که قدرت خرید مصرف کنندگان هم ضلع سوم این ماجراست که سقف افزایش قیمتها را محدود کرده و صاحبان کسب و کارها را با یک معادله پیچیده روبرو میکند. از سوی دیگر، درآمد شرکت های اسنپ و تپسی شفاف نیست و این شرکتها به دلیل نامشخصی از پرداخت مالیات معاف هستند.