سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری جرمی فوقالعاده عظیم در وسط کهکشان محل زندگی ماست که به تازگی کشف شده که اشیا مرموز و عجیبی در حال نزدیک شدن به آن هستند!
سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری یکی از انواع سیاه چاله های کلان جرم کشفشده در جهان است که کهکشان میزبان منظومه شمسی و سیاره ما را به دور خود نگه داشته است. این جرم آسمانی فوقالعاده بزرگ برای اولین بار در دهه هفتاد میلاد مورد توجه دانشمندان قرار گرفت و از آن زمان تاکنون اکتشافات عجیب و اسرارآمیزی در مورد آن صورت گرفته است.
در همین رابطه، محققان اخیرا رصد کردهاند که تعدادی شی آسمانی مرموز در حال نزدیک شدن به سیاه چاله کهکشان راه شیری هستند و این موضوع مجددا توجهها را به اسرار این جرم آسمانی عظیم در مرکز کهکشان ما جلب کرده است.
اجرام مرموز سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری
برای کشف اخیر در مورد سیاه چاله کلان جرم کهکشان ما که با نام «کمان ای*» (*Sagittarius A) هم شناخته میشود، دادههایی که در طول 12 سال از یکی از رصدخانههای ایالت هاوایی آمریکا جمعآوری شده بودند، توسط دانشمندانی از این کشور و اسپانیا مورد بررسی قرار گرفتند.
گفته شده که این اجرام مرموز شبیه به ابرهای گرد و غبار هستند، اما ویژگیهای آنها به رفتار ستارهها شباهت دارد؛ آنا سیورلو (Anna Ciurlo)، یکی از ستاره شناسان تحقیق اخیر در این رابطه میگوید که ابرهای مورد نظر با سرعت فوقالعاده زیادی در حرکت هستند و کسی نمیداند که چگونه به چنین فاصله نزدیکی از سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری رسیدهاند.
گفته شده که اجرام مورد نظر از نوع «کلاس جی» بوده و به بیان دقیقتر، اشیائی ستارهای همراه با گرد و غبار هستند. بیش از یک دهه پیش دانشمندان از وجود اجرام جی در اطراف سیاه چاله کهکشان راه شیری خبر داده بودند و سیورلو و تیمش هم با شناسایی سه جرم جی 3، جی 4 و جی 5، بحث این اشیا را مجددا داغ کردند.
اشیا تازه کشفشده در زمان بررسی وضعیت گازی مرکز کهکشان راه شیری مورد توجه قرار گرفتند و حرکت آنها باعث شد که وجودشان در میان اتفاقاتی که در پسزمینه تصاویر ثبتشده میافتاد، خودنمایی کند. از طرف دیگر نیروی جاذبه مهیب سیاه چاله کلان جرم مرکز کهکشان ما به قدری قوی است که ابرهای گرد و غبار مختلف نمیتوانند از یک حد خاص به آن نزدیکتر شوند و از آنجایی که اجرام مورد نظر با وجود کم شدن فاصله خود تا کمان ای*، همچنان سالم هستند، پدیده رصدشده به نوبه خود شگفتانگیز است.
به صورت کلی اجرام جی به راحتی قابلشناسایی نیستند و به دلیل گرد و غبار زیاد اطراف خود، دیدن نور ساطعشده از آنها کار دشواری است؛ در همین رابطه رندی کمپل (Randy Campbell)، یکی دیگر از پژوهشگران تحقیق با ساخت وسیلهای به نام “OsrsVol” موفق شد که تشخیص وجود این اجرام را به مراتب سادهتر کند و علاوه بر موقعیت، اطلاعاتی در مورد سرعت اجرام هم به دست آورد.
پروفسو مارک موریس (Mark Morris)، از دانشگاه UCLA هم با کمپل و سیورلو در این زمینه همکاری کرده است؛ موریس در مورد اجرام جی اظهار کرده که به احتمال قوی، ستارهها در مرحلهای از حیات خود به نوعی متورم میشوند و به شکل این اجرام درمیآیند. از طرف دیگر جاذبه قوی سیاه چاله کهکشان راه شیری هم مرکز این ستارهها را به سمت خود میکشد و همین مرکز به واسطه جرمش نمیگذارد که ستاره متلاشی شود. البته سوال بزرگی که پیش میآید این است که چرا این اجرام تا این حد بزرگ هستند؟
یکی از توضیحات ارائهشده در مورد سایز بزرگ و انرژی زیاد ساطعشده از اجرام جی مورد نظر، برخورد دو ستاره با یکدیگر و ادغام آنها است؛ گفته شده که تاثیرات طولانی مدت گرانش سیاه چاله کلان جرم کهکشان راه شیری میتواند باعث شود که دو ستاره نزدیک به یکدیگر با هم برخورد کنند و جرمی باد کرده و حجیم را به وجود آورند. پس از صرف مدت زمانی بسیار طولانی هم این دو ستاره فشردهتر میشوند و به شکل یک ستاره معمولی درمیآیند.
آندرئا گز (Andrea Ghez)، محقق دیگر درگیر پروژه میگوید که این فرضیه میتواند میزان بسیار زیاد انرژی پخششده از این اجرام را توجیه کند و اگر واقعا دو ستاره به واسطه گرانش سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری به هم برخورد کردهاند، شاید بتوان از این طریق توضیح قابل قبولی هم در مورد اکتشافات اخیر دانشمندان در مورد امواج گرانشی ارائه کرد.
در ادامه تحقیقات این دانشمندان قصد دارند تا جابهجاییها و تغییرات وضعیت سه شی مرموز اطراف کمان ای* را بیشتر بررسی کرده و از این طریق، ابهامات موجود در مورد فرآیند شکلگیری چنین اجرامی را برطرف کنند.
البته بررسیها بیش از چندین دهه زمان میبرند و تخمین زده شده که اولین مورد از این ابرهای عظیم که به نزدیکترین فاصله خود تا سیاه چاله کهکشان ما میرسد، جی 3 است که برای این حرکت به بیست سال زمان احتیاج دارد. از طرف دیگر جی 4 و جی 5 هم یک دهه پس از این جرم به سیاه چاله مورد نظر نزدیک خواهند شد.
با این وجود محققان همچنان مشتاق هستند که در طول این مدت و زمانی که اجرام به محل تعیینشده رسیدند، پژوهش در مورد این پدیده را ادامه دهند و رازهای مختلف وضعیت سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری را آشکار کنند.
نتایج تحقیق دانشمندان در این رابطه، در جدیدترین کنفرانس “American Astronomical Society Meeting” ارائه شد.