هزینه نگهداری خودروهای خارجی 120 تا 130 درصد افزایش پیدا کرده است. دارندگان خودروهای لوکس و وارداتی از نایاب شدن قطعات و بالا رفتن هزینه تعمیرات ماشین های خود گلایهمند هستند.
خودروهای لوکس وارداتی حدود 1.6 درصد از بازار ایران را به خود اختصاص دادهاند، اما این روزها دارندگان این خودروهای خارجی بیشتر از هر زمان دیگری دچار مشکل شدهاند. محمدرضا نجفی منش، عضو انجمن قطعهسازان میگوید واردات قطعات خودروهای وارداتی و لوکس هیچ محدودیتی ندارد، ولی فعالان بازار از نایاب شدن قطعات و افزایش هزینه تعمیرات و نگهداری خودروهای لوکس میگویند.
علیرضا نیک آیین، رئیس اتحادیه مکانیسینها در این رابطه اظهار کرد هزینه نگهداری خودروهای خارجی و لوکس حدود 120 تا 130 درصد افزایش پیدا کرده است. به گفتهی نیک آیین، نبود قطعات، هزینهی تعمیر و نگهداری خودروهای وارداتی را به طور نجومی افزایش داده، تا جایی که حتی در برخی موارد این هزینهها از ارزش واقعی خود ماشین هم بیشتر میشود. یکی از دارندگان خودروی چینی ام وی ام میگوید این روزها قیمتها هیچ حساب و کتابی ندارند و قطعهفروشان اجناس خود را به هر قیمتی که بخواهند میفروشند. طبیعی است که وقتی در بازار کمبود باشد، قیمتگذاریها بر اساس نظام عرضه و تقاضا تعیین میشود. وی در ادامه از هزینه 11 میلیون تومانی تعمیر ماشینش خبر داد.
کمبود قطعات تنها مربوط به خودروهای لوکس و گرانقیمت نیست و قطعات خودروهای چینی نیز در بازار نایاب شده است. یکی از نمایندگان خدمات پس از فروش خودروساز چینی حاضر در ایران در مورد گران شدن قطعات و هزینه تعمیر و نگهداری خودروهای خارجی میگوید قیمت برخی از فاکتورها آن قدر زیاد است که مشتری حاضر نمیشود ماشین خود را تحویل بگیرد و برخی خودروها چند ماه در نمایندگیها باقی ماندهاند.
کاظمی، نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی در مورد دلیل این گرانیها میگوید اصولا قطعاتی که توسط خود شرکتهای خودروساز تولید میشود گرانتر است، چون با کیفیت بالاتری تولید میشوند، اما نمونه مشابه آنها که توسط شرکتهای دیگر تولید شده در بازار با قیمت کمتری به فروش میرسند. نکتهی جالب، گرانتر بودن لوازم یدکی سمت راست خودرو نسبت به سمت چپ آن است. این پدیدهی عجیب تنها در مورد خودروهای چینی اتفاق میافتد، چون اصولا در تصادفها، سمت شاگرد خودرو آسیب بیشتر و جدیتری میبیند.
یکی دیگر از مشکلات موجود در مورد نگهداری و تعمیر خودروهای خارجی ، زیاد شدن قطعات تقلبی در بازار است که با وجود تقلبی بودن، هزینهی زیادی را روی دست مالکان خودرو میگذارند. یکی از دارندگان خودروی وارداتی 400 میلیون تومانی میگوید نصب یک قطعه تقلبی 300 هزار تومانی باعث شد دیسک صفحه ماشین خراب شده و 11 میلیون تومان خرج روی دستم بگذارد. رئیس اتحادیه مکانیسینها در این خصوص اظهار کرد:
حدود 50 درصد قطعات موجود در بازار تقلبی است و حتی مکانیکها هم دیگر قادر به تشخیص آنها نیستند. این قطعات در داخل کشور تولید شده و عنوان برند و نام کشور تولیدکننده خارجی نیز با لیزر روی آن حک شده و لیبل کمپانیهای مطرح تولیدکننده قطعه روی آن نصب میشود. برای مثال، یک مکانیک چگونه میتواند بفهمد روغن موتوری که با نام برند توتال در بازار عرضه میشود اصل است یا تقلبی؟
نیک آیین در ادامه گفت حاشیه سود تولید قطعات تقلبی برندهای خارجی بسیار بالا است و این مساله باعث شده تا بازار پرسودی ایجاد شود. سودجویان هم در این روزها خیلی راحت قطعهای که تولیدش 500 هزار تومان تمام میشود را به قیمت 5 میلیون تومان به فروش میرسانند. دارندگان خودروهای خارجی از نبود قطعات اورجینال در بازار به شدت گلایهمند هستند و حتی برخی از آنها حاضرند قطعه اصلی را چندین برابر قیمت واقعی بخرند تا در عوض از خسارتهای ناشی از قطعه تقلبی در امان بمانند.
واردات قطعات خودروهای خارجی باید آزاد شود
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در مورد وضعیت این روزهای بازار خودروهای خارجی بیان کرد این که دولت میخواهد ارزی به کالاهای لوکس اختصاص ندهد درست، اما این که مردم را از کالایی که دوست دارند مصرف کنند محروم کنیم درست نیست. وی افزود دولت باید شرایط را برای واردات قطعههای خودروهای خارجی با ارز آزاد تسهیل کند. شاید کسی دوست داشته باشد پورشه سوار شود و حاضر است هزینهی این خواسته را هم بدهد، پس دلیلی ندارد دولت مانع او شود. اگر دولت اجازه واردات خودرو و قطعات آنها را با نرخ ارز آزاد میداد، تصمیم عاقلانهتری بود تا این که واردات آنها را ممنوع اعلام کند. وقتی کالایی کمیاب و نایاب شود، طبیعی است که بازار سیاه برای آن ایجاد میشود و سودهای کلانی در جیب برخی افراد خاص میرود.
انجام سرویسهای دورهای منظم برای خودروهای خارجی به خصوص خودروهای گرانقیمت بسیار ضروری است، اما برخی از خودروهای لوکس موجود در ایران اصلا نمایندگی خدمات پس از فروش ندارند و مراکز تعمیرات تخصصی به صورت تجربی سرویسهای دورهای را انجام میدهند. برخی از مالکان خودروهای لوکس ترجیح میدهند ماشین خود را به هر شکلی که شده به دوبی ببرند و پس از انجام سرویسهای دورهای مجددا به ایران بازگردانند. معدود نمایندگیهای خودروهای لوکس داخل کشور نیز سادهترین خدمات را با قیمتهای فضایی در اختیار مشتریان قرار میدهند. برای مثال، سرویس دورهای خودروی آلفارومئو جولیتا حدود 3 میلیون تومان هزینه در بر دارد و سرویسهای دورهای پورشه کاین و پانامرا نیز بین 4 تا 5 میلیون تومان خرج روی دست صاحبانش میگذارد.
نگهداری از رنگ خودروهای خارجی نیز معضل دیگری است که صاحبان این خودروها با آن دست و پنجه نرم میکنند. ترمیم رنگ برای یک سپر و گلگیر خودروهای لوکس ممکن است بین 4 تا 6 میلیون تومان آب بخورد و اگر رنگ خودرو غیر از مشکی و سفید باشد، این هزینه بیشتر هم خواهد شد. همچنین قیمت یک دست پولیش و واکس کامل خودروی مرسدس CLS یا پورشه پانامرا در کمترین حالت ممکن 8 میلیون تومان میشود.
لاستیک خودرو نیز یکی از مهمترین قطعاتی است که باید در زمان مشخص اقدام به تعویض آن کرد و خوشبختانه در این بخش اوضاع کمی بهتر است. البته تایرهای خودروهای لوکس اغلب از کشورهای ترکیه، آلمان، فرانسه، انگلیس و امارات وارد کشور میشوند و قیمت بالایی دارند و کمتر هم در بازار دیده میشوند. به عنوان مثال یک جفت تایر نو و با کیفیت پورشه، قیمتی در حدود 6 تا 8 میلیون تومان دارد و این قیمت برای مرسدس بنز S کلاس به 14 میلیون تومان هم میرسد.
یکی دیگر از مشکلات نگهداری و سرویس خودروهای خارجی و گرانقیمت، تعویض روغن است. روغن موتور این دسته از خودروها معمولا از امارات وارد کشور میشوند و بدون هیچگونه الگوی قیمتگذاری با توجه به کمیاب بودن خودرو، با قیمتهای نجومی به فروش میرسند. برای مثال در حال حاضر مدتی است که تنها لامبورگینی اوراکان موجود در ایران که در جزیره کیش تردد میکند به همین علت زمینگیر شده است. هزینه تعویض روغن برای خودروهای پورشه یا مرسدس بنز نیز بین 4 تا 6 میلیون تومان برآورد میشود و این هزینه برای مازراتی گرن توریسمو به 5 میلیون تومان میرسد.
طبق آخرین بررسیها، از آغاز سال 1384 تا آخر اردیبهشت 1397 بیش از 15 میلیارد دلار ارز برای واردات حدود 684 هزار دستگاه خودرو از کشور خارج شده و این رقم تنها برای سال گذشته چیزی حدود 1 میلیارد و 838 میلیون دلار بوده است. گمرک ایران، خودرو را جزو 10 کالای عمده وارداتی کشور معرفی کرده است. همچنین طبق آمار، خودروهای بازه قیمتی 100 تا 125 میلیون تومان، 1.2 درصد از بازار خودروی کشور را به خود اختصاص دادهاند و خودروهای بالای 125 میلیون تومان که بیشتر وارداتی هستند نیز دارای سهم 1.6 درصدی هستند.