گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
انفجار باتری گوشی یکی از خطرناک‌ترین اتفاق‌هایی است که ممکن است برای ما رخ بدهد. بعد از منفجر شدن باتری گوشی موبایل نه تنها خطر سوختگی شدید و عمقی، بلکه حتی خطر مرگ نیز وجود دارد، به همین دلیل باید از بروز آن جلوگیری کرد.
بله، گوشی هوشمندی که همه جا همراه خود برده و احتمالا یکی از نزدیک‌ترین دوستانتان محسوب می‌شود، دارای پتانسیل انفجار بوده و ممکن است به شما ضربه بزند. هر چه یک دوست به شما نزدیکتر باشد، توانایی آن برای ضربه زدن به شما بیشتر خواهد بود، به همین دلیل بسته به فاصله خود با دستگاه حین انفجار باتری گوشی ممکن است یک سوختگی کوچک و یا حتی مرگ جانتان را تهدید کند.
اگرچه در یک بازه زمانی، انفجار باتری گوشی های سامسونگ مخصوصا گلکسی نوت 7 سر و صدا به پا کرد، اما احتمال بروز این رخداد در تمامی باتری‌های لیتیوم – یونی وجود داشته و به سازنده و مدل دستگاه بستگی ندارد. گوشی های گلکسی نوت 7 تنها به دلیل داشتن طراحی نامناسب و در نتیجه وارد شدن فشار بیش از حد به باتری، سبب شدند پتانسیل انفجاری باتری گوشی به مرحله ظهور برسد!
اما خطرات منفجر شدن باتری گوشی چیست و چگونه می‌توان از آن‌ها دوری کرد؟ در این مطلب به پاسخی مناسب خواهیم رسید.
حقایقی درباره انفجار باتری گوشی
باتری‌های لیتیوم – یونی مدرن که امروز به صورت پک‌هایی قابل شارژ در گوشی های هوشمند و حتی خودروها به کار می‌روند، دارای پتانسیل انفجار هستند، اما این به معنی در خطر قرار داشتن شما و دیگر کاربران این گجت‌ها نیست. با این حال نباید یک احتمال را نادیده گرفت، هر چند یک در ده هزارم باشد. البته تحت شرایطی این احتمال شدیدا افزایش پیدا می‌کند.
ویدیو زیر را تماشا کنید. در این ویدیو یک سلول باتری لیتیوم – یونی برای دو دقیقه تحت تاثیر دمای بالا قرار می‌گیرد.
انفجار باتری به صورت ناگهانی و زمانی که دما شدیدا افزایش پیدا کرده است رخ می‌دهد. اما در محیط‌های خارج از آزمایشگاه، وقتی کاربران به دستگاه‌ها گرمای زیادی اعمال می‌کنند، انفجار باتری گوشی چگونه رخ می‌دهد؟ در ادامه به رویدادهایی که یکی پس از دیگری پیش از انفجار و هنگام آن رخ می‌دهند اشاره می‌کنیم:
- به خاطر برقراری اتصال کوتاه در مدار شارژ، یک ناحیه از باتری شروع به گرم شدن کرده و یا در برخی بخش‌های داخلی آن تغییراتی صورت می‌گیرد.
- افزایش گرمای یک ناحیه از باتری سبب آغاز شدن برخی واکنش‌های شیمیایی می‌شود که خود سبب تولید گرما هستند. به این ترتیب گرما به دیگر بخش‌های باتری نیز انتقال می‌یابد. به این فرآیند افزایش گرمای الکترولیت می‌گویند.
- سرانجام افزایش گرما سبب می‌شود الکترولیت جریان را به بیرون ساطع کند. به این ترتیب محفظه باتری شروع به سوختن می‌کند.
همچنین بخوانید:
- در مرحله آخر، مایعی فوق‌العاده داغ و قابل اشتعال به بیرون سرازیر شده و سایر سخت افزارهای گوشی را ذوب می‌کند و یا آتش می‌زند. این آتش سبب خواهد شد هر چیزی که اطراف خود گوشی قرار دارد نیز آسیب ببیند.
این واکنش با نام فرار حرارتی، بسیار مهیب به نظر رسیده و ممکن است شما را به طور دائم در توهم انفجار باتری گوشی به صورت ناگهانی قرار بدهد، اما جای نگرانی نیست. گوشی‌سازان به صورت مستمر ویژگی‌های ایمنی جدیدی را در باتری‌های لیتیوم – یونی محصولات خود پیاده‌سازی می‌کنند تا از بروز حوادث یاد شده جلوگیری کرده و یا صدمات ناشی از آن را به حداقل برسانند.
ویژگی‌های ایمنی باتری گوشی های هوشمند
- ماده‌هایی غیر قابل اشتعال به روکش باتری و الکترولیت اضافه می‌شود
- مداربندی به شیوه‌ای صورت می‌گیرد که از هجوم جریان‌های قوی و خطرناک جلوگیری شود
- اگر فشار سلولی از یک حد مجاز و مشخص شده فراتر برود، جریان (برق) متوقف می‌شود
- در صورت افزایش حجم باتری به خاطر بالا رفتن دما، گازهایی برای مقابله کردن با شرایط منتشر می‌شوند
گوشی‌سازان ممکن است نتوانند از بروز حوادثی که باتری را به مرحله انفجار رسانده و پتانسیل درونی آن را آزاد می‌کنند جلوگیری کنند، اما می‌توانند به وسیله مشخص کردن یک سری مرز برای دمای دستگاه و یا حجم باتری، کاری کنند در صورت نزدیک شدن به مرحله انفجار باتری گوشی دستگاه خاموش شده و از رخ دادن نتیجه‌ای که از آن واهمه داریم جلوگیری شود.
به همین دلیل توصیه می‌شود از خرید گوشی دارای برند‌های متفرقه، که اغلب چینی هستند، خودداری کنید. درون این مدل‌ها به خاطر فقدان تکنولوژی‌های لازم برای پیاده‌سازی ویژگی‌های ایمنی داخل شرکت سازنده، راهکارهای لازم همچون چهار مورد ذکر شده در بالا استفاده نمی‌شود. اما حتی برای یک گوشی اورجینال دارای برند معتبر نیز در برخی شرایط، با وجود احتیاط‌های سازنده، احتمال انفجار باتری وجود دارد. بسیاری از زمینه‌های انفجار باتری گوشی را کاربران فراهم می‌کنند، مگر این که یک مدل همانند گلکسی نوت 7 دارای ایراد کارخانه‌ای باشد.
سقوط و صدمه دیدن باتری
در صورت استفاده مسالمت‌آمیز از گوشی و مخصوصا باتری، خطری آن را تهدید نمی‌کند. یکی از اتفاق‌هایی که بر روی سلامت باتری تاثیر بدی داشته و ممکن است پتانسیل انفجار آن را به مرحله اجرا برساند، وارد شدن ضربه در اثر سقوط از اتفاع محسوب می‌شود.
بعد از سقوط گوشی از ارتفاع، همه کاربران فقط به نمایشگر آن توجه می‌کنند. اگر بر روی آن خط و خشی و یا ترک دیده شود، سراسیمه به سوی تعمیرکار می‌دوند، در غیر این صورت خدا را به خاطر به خیر گذشتن حادثه شکر خواهند کرد. این در حالی است که باید بیشتر از صفحه نمایش، نگران سلامت باتری گوشی باشیم، چرا که انفجار آن کار دستمان خواهد داد. بعد از هر ضربه، پتانسیل باتری برای منفجر شدن بیشتر می‌شود.
بعد از وارد شدن ضربه احتمال دگرگون شدن ساختار مکانیکی یا شیمیایی داخلی باتری وجود دارد. این ضربه‌ها سبب خواهند شد ویژگی‌های ایمنی که شرکت سازنده برای حفظ سلامت گوشی در صورت به خطر افتادن باتری آن در نظر گرفته است از کار بیفتند.
اما چطور می‌توان آسیب دیدن باتری را تشخیص داد؟ کیس گوشی را (در صورت امکان) باز کرده و نگاهی به باتری بیندازید. اگر یکی از موارد زیر دیده و یا احساس شد، باید در اسرع وقت به فکر تعویض منبع انرژی دستگاه باشید:
- متورم شدن
- دفورمه شدن
- افزایش گرما به شیوه‌ای که پیش از ضربه احساس نمی‌شد
بعید نیست انفجار گوشی یک کاربر، نتیجه تاثیر منفی باشد که مدتی قبل از حادثه توسط وی بر روی سلول انرژی اعمال شده بود. اگر قادر به باز کردن گوشی و دیدن باتری نباشید، تنها می‌توانید از طریق گزینه سوم آسیب دیدن باتری را تشخیص بدهید. اگر ضربه شدید بوده است، تا زمان احساس علائم اخطارآمیز صبر نکرده و از یک تعمیرکار مجاز بخواهید سلامت باتری را بررسی کند، چون ممکن است کار از کار بگذرد.
همچنین بخوانید:
دمای بالا و محیط
اگرچه راهکارهایی ایمنی مختلفی توسط سازنده اندیشیده شده، اما در وحله اول این وظیفه ما است تا باتری را از گرم شدن مصون نگه داریم. موارد زیادی به افزایش دما و احتمالا در نهایت انفجار باتری گوشی منجر می‌شوند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- اجرا کردن برنامه‌های گرافیکی که بار پردازشی سنگینی را به پردازشگر گرافیکی تراشه دستگاه وارد می‌کنند
- اجرا کردن نرم افزارهایی که نیاز به پردازش‌‌های سنگینی داشته و بار زیادی به پردازنده تراشه وارد می‌کنند
- ویجت‌ها که به طور دائمی و در زمانی مالتی تسکینگ اجرا هستند
- اتصال دائمی به اینترنت مخصوصا از طریق شبکه موبایل و دریافت داده به صورت مستمر
- برقراری تماس‌های تلفنی طولانی مدت
اگر موارد بالا حین قرار داشتن در مکانی که دمای آن بالا است انجام شوند، خطر افزایش دمای باتری و منفجر شدن آن نیز بالاتر می‌رود. به عنوان نمونه ممکن است زیر آفتاب مستقیم، یک تماس تلفنی طولانی مدت برقرار کنید.
فراموش نکنید همیشه بحث انفجار مطرح نیست و این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که پای خود را بر روی خرخره باتری بگذارید! عدم نگهداری دستگاه و در نتیجه باتری آن در دمای مناسب، اگر به انفجار ختم نشود، بر روی عمر باتری تاثیر بسیار بدی خواهد داشت. این موضوع با در نظر گرفتن باتری‌های غیر قابل تعویض بیشتر گوشی های هوشمند کنونی می‌تواند دردسرساز شود، به طوری که با گذشت کمتر از یک سال از خرید گوشی، باتری آن توانایی خود برای نگه داشتن شارژ را از دست می‌دهد.
اگر موارد یاد شده در بالا را حین شارژ شدن گوشی انجام بدهید، خطر انفجار شدیدا افزایش پیدا می‌کند. با مرور اخبار پیرامون انفجار باتری‌های دستگاه‌های موبایل، در اغلب مواقع کاربر حین شارژ شدن، مشغول استفاده و مخصوصا انجام مکالمه با گوشی بوده است. برای جلوگیری از انفجار باتری گوشی موارد زیر را حتما رعایت کنید:
- حین شارژ شدن گوشی، آن را از درون محفظه نگهدارنده بیرون بیاورید
- در زمان شارژ شدن گوشی از آن استفاده نکرده و مخصوصا هرگز تماس تلنفی برقرار نکنید
- تا جای ممکن گوشی را هرگز زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید
- گوشی را برای مدت زمانی طولانی درون خودرو و یا هر مکان گرم دیگری قرار ندهید
- گوشی را حین قرارگیری در کیف و یا هر محفظه فاقد تهویه دیگر شارژ نکنید
استفاده از شارژر نامناسب
با ورق زدن اخبار انفجار گوشی های هوشمند مشاهده خواهید کرد حوادث، بیشتر حین شارژ شدن اتفاق افتاده‌اند. با بررسی این موارد نیز متوجه خواهید شد اغلب از یک شارژر متفرقه و غیر استاندارد استفاده شده است.
شارژر از جمله لوازمی است که در صورت خراب شدن نسخه اورجینال آن، برای خرید نمونه‌ای دیگر هرگز نباید خساست به خرج داد و حتما باید به دنبال بهترین برندها بود. استفاده از شارژرهای غیر استاندارد اگر به انفجار باتری گوشی ختم نشود، آسیب‌های جدی به مدارهای الکترونیکی داخلی دستگاه وارد خواهد کرد.
خیس شدن گوشی
لیتیوم، در مجاورت آب و حتی بخار آب آتش می‌گیرد. باتری گوشی های هوشمند به خوبی مهر و موم شده و به صورت عادی، حتی با ریختن آب بر روی باتری به صورت مستقیم نیز اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد، مگر این که پیشتر و به خاطر ضربه‌ای کوچک، قسمتی از محفظه سوراخ شده باشد. فاجعه در چنین حالتی بروز خواهد کرد.
سوراخ شدن باتری
لیتیوم علاوه بر آب، با اکسیژن نیز سریعا وارد واکنش می‌شود. به همین دلیل در ویدیوی بالا مشاهده می‌کنیم به وسیله سوراخ کردن باتری، سریعا آتش گرفته و مچاله می‌شود. نکته اینجاست که واکنش آب و اکسیژن با لیتیوم به سرعت صورت گرفته و به همین دلیل عواقب ناگواری به ارمغان می‌آورد. اگر یک ضربه محکم به باتری وارد شود، بعید نیست در دم سوراخ شده و همان لحظه منفجر شود. پس از وارد شدن ضربه‌های محکم به گوشی شدیدا جلوگیری کنید، چرا که نه تنها پولتان، بلکه سلامتی‌تان نیز در معرض خطر قرار می‌گیرد.