سیستم مدیریت محتوا یا CMS چیست؟

سیستم مدیریت محتوا (CMS) ابزاری کارآمد برای طراحی سایت است. با استفاده از یک سیستم مدیریت محتوا می‌توان به سادگی و بدون نیاز به داشتن دانش برنامه نویسی، اقدام به طراحی وب سایت کرد. اما به طور دقیق منظور از سیستم مدیریت محتوا چیست؟

پیش از تشریح سیستم مدیریت محتوا بهتر است توضیحات کوتاه اما بسیار ساده‌ و ضروری پیرامون چند مفهوم داشته باشیم. برای بیشتر کاربران، اینترنت همان دنیای مملو از وب سایت‌های مختلف است که درونشان اطلاعات زیادی وجود دارد. به عقیده آن‌ها در اینترنت، با استفاده از ابزارهایی همچون یک سیستم مدیریت محتوا اقدام به طراحی وب سایت می‌شود.

اما این تصور از ریشه غلط است! اینترنت، بزرگترین شبکه کامپیوتری عمومی دنیا است و درون آن سرویس‌های مختلفی ارائه می‌شود. به عنوان نمونه‌ای از آن‌ها می‌توان به سرویس ایمیل، سرویس اشتراک فایل و سرویس وب اشاره کرد. طراحی سایت با استفاده از سیستم مدیریت محتوا یا هر روش دیگری، در دنیای وب صورت می‌گیرد، جایی که بخشی از اینترنت به شمار می‌رود.

واقعیت این است که در بین بی‌شمار بستر و سرویس موجود در اینترنت، وب از همه کاربردی‌تر است، به همین دلیل اغلب کاربران این دو را یکی دانسته و تصور می‌کنند اینترنت همان دنیای متشکل از وب سایت‌ها است، در حالی که این دو لازم و ملزوم یکدیگر هستند. اگر اینترنت وجود نداشته باشد، سرویس ایمیل، دنیای وب، پیام‌رسان‌ها و دیگر پلتفرم‌ها و بسترها، بی معنی خواهند شد.

سیستم مدیریت محتوا چیست؟

اهمیت وب سبب شده حضور در آن برای هر کسب و کار یا فردی که می‌خواهد فعالیت مجازیش را آغاز کند، ضروری باشد. البته برای شروع فعالیت مجازی می‌توان به جای وب، در دیگر پلتفرم‌ها و سرویس‌ها همچون تلگرام یا اینستاگرام شعبه‌ای تاسیس کرد، اما این بدترین اید‌ه‌ای است که ممکن است به ذهن مدیر یک کسب و کار بیاید. ساخت شعبه مجازی در یک پلتفرم دیگر به جای طراحی سایت با استفاده از CMS یا دیگر روش‌ها، همانند ساخت یک ساختمان با هزینه خود در زمین متعلق به فردی دیگر است!

یک وب سایت، متشکل از صفحه‌های مختلف است. سال‌ها قبل، برای داشتن یک وب سایت می‌بایست با مجموعه‌ای از صفحه‌های اصطلاحا ایستا دست و پنجه نرم می‌کردیم. نه تنها کدنویسی برای هر صفحه به صورت جداگانه ضروری بود، بلکه باید هر کدام را به صورت جداگانه مدیریت می‌کردیم. به عنوان نمونه، در صورت نیاز به تغییر منوی وب سایت، این تغییر باید به صورت جداگانه در همه صفحه‌ها منعکس می‌شد. با افزایش تعداد صفحه‌های وب سایت، رفته رفته مدیریت آن دیگر امکان‌پذیر نبود.

اما با یک سیستم مدیریت محتوا یا CMS می‌توان مجموعه‌ای از صفحه‌های پویا و داینامیک را در اختیار داشت. به این ترتیب یک مرتبه برای وب سایت خود قالبی طراحی کرده و سپس به تعداد دلخواه، مطلب و صفحه به آن اضافه می‌کنیم. می‌توان سیستم مدیریت محتوا را یک نرم افزار دانست که درونش ابزارهایی از پیش تعیین شده برای نوشتن مطالب، قرار دادن عکس‌، قرار دادن لینک و دیگر موارد وجود دارد. بدون وجود آ‌ن‌ها می‌بایست برای نوشتن هر یک خط مطلب، با کدهای اچ تی ام ال سر و کله بزنیم. به عنوان نمونه، به جای افزایش فونت مطلب تنها با یک کلیک، مجبور به نوشتن کد سی اس اس به صورت دستی بودیم، اما سیستم مدیریت محتوا به لطف ابزارهایش، این دسته از کارها را برای ما انجام می‌دهد.

همه افراد با کدهای اچ تی ام ال آشنایی ندارند،‌ اما به سادگی می‌توانند مطلبشان را در جعبه‌ای مشخص نوشته و با چند کلیک، فونت و رنگش را تغییر بدهند. یک سیستم مدیریت محتوا به افراد فاقد دانش برنامه‌نویسی و حتی فاقد سواد کامپیوتری اجازه کار با وب سایت را می‌دهد.

سیستم مدیریت محتوا متن باز

در ابتدا، وقتی فرد یا شرکتی برای دیگران وب سایت طراحی‌ می‌کرد، می‌بایست آموزش‌های اولیه کار با اچ تی ام ال و سی اس را نیز به آن‌ها آموزش می‌داد، امری که برای کاربران عادی و مخصوصا مدیران شرکت‌ها غیر قابل تحمل است. با روی کار آمدن سیستم‌های مدیریت محتوا، طراح سایت چنین ابزار دارای رابط کاربری یوزر فرندلی را توسعه و در اختیار مشتری قرار می‌داد.

از آنجایی که هر شرکت به روش و زبان برنامه‌نویسی متفاوتی سیستم مدیریت محتوا می‌نوشت، مشتری همیشه به آن وابسته می‌ماند. از طرفی توسعه‌ دادن وب سایت هزینه‌بر بود و امکان افزایش قابلیت‌های آن به سائگی وجود نداشت.

به همین دلیل سیستم‌های مدیریت محتوای متن باز ارائه شدند. درست همانند اندروید که یک پلتفرم متن باز بوده و قابلیت‌های آن می‌تواند بسته به دلخواه گوشی‌سازان کم یا زیاد شود، یک سیستم مدیریت محتوا متن باز نیز تنها یک بستر برای طراحی سایت است و می‌توان آن را به هر اندازه، بسته به نیاز خود سفارشی‌سازی کرد.

به عنوان سه مورد از محبوب‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوای رایگان باید به وردپرس، جوملا و دروپال اشاره کرد. وردپرس از دو مورد دیگر سهم بیشتری دارد، به طوری که در کل دنیای وب، 30 درصد وب سایت‌ها با استفاده از آن ساخته شده‌اند!

وب سایت گجت نیوز، چندی پیش اقدام به برگزاری دوره آموزش جامع وردپرس کرد. با استفاده از این دوره آموزشی می‌توانید بدون صرف هزینه و بدون نیاز به داشتن دانش برنامه‌نویسی، برای خود یک وب سایت وردپرسی طراحی کنید.