پنتاگون در پی آن است که با استفاده از حشرات برای انتقال ویروسهای دستکاری شده به محصولات کشاورزی، امنیت غذایی را در ایالات متحده تامین کند؛ اما دانشمندان بیم آن را دارند که ارتش حشرات ساخته و پرداخته پنتاگون، در نهایت به سلاحی بیولوژیک تبدیل شود.
آیا حشراتی که حامل ویروسهای اصلاح شدهی ژنتیکی هستند، فرشتهی نجات کشاورزان امریکایی خواهند بود یا این به اصطلاح ارتش حشرات ، به سلاحی بیولوژیک و غیرقابل کنترل بدل خواهد شد؟ این پرسشی است که به تازگی پیرامون برنامهی جنجالی و مناقشهبرانگیز پنتاگون مطرح میشود.
این برنامه تحقیقاتی با نام حشرات متفقین (Insect Allies)، از سوی آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته وزارت دفاع ایالات متحده (DARPA) تامین مالی شده و شامل استفاده از تکنیکهای دستکاری ژنتیکی از قبیل CRISPR است؛ با این هدف که آلوده کردن حشرات به ویروسهای اصلاح شده، منجر به مقاومسازی محصولات کشاورزی امریکا شود.
ارتش حشرات متفقین برای حافظت از گیاهان، ویروسهای خاصی را به آنها منتقل میکند
به عنوان مثال چنانچه یک مزرعه ذرت به طور غیرمنتظره تحت تنش خشکی یا در معرض پاتوژنها (عوامل بیماریزا) قرار بگیرد، حشرات متفقین میتوانند در قالب ارتشی از شتههای حامل یک ویروس اصلاح شده، صف آرایی کرده و به گیاهان زراعی یورش ببرند تا موجب کند شدن رشد آنها شوند. به این ترتیب شانس بقای گیاهان در شرایط نامساعد محیطی افزایش خواهد یافت.
در وبسایت DARPA، این پروسه به عنوان تیماری هدفمند توصیف شده است که میتواند در یک فصل زراعی نیز تاثیر خود را بگذارد و محصولات کشاورزی امریکا را از عوامل تهدیدکنندهی امنیت غذایی نظیر بیماری، سیل، سرما زدگی و خطرات ناشی از بازیگران دولتی و غیر دولتی مصون نگه دارد.
البته اعضای مجامع علمی با تردید به این موضوع مینگرند. چند روز پیش، یک تیم 5 نفره از دانشمندان با انتشار یادداشتی در مجله علوم (the journal Science)، نگرانی خود بابت احتمال بهکارگیری این ارتش حشرات به عنوان سلاحی بیولوژیک را ابراز کردند. به گفتهی «سیلیا وونکی» یکی از نویسندگان این یادداشت و استاد حقوق بینالملل در دانشگاه فرایبورگ آلمان:
به عقیده ما توجیهات ارائه شده به اندازه کافی متقاعدکننده و شفاف نیستند. مثلا با وجود اینکه امکان استفاده از اسپری و سیستمهای افشانهای وجود دارد، چرا طراحان این پروژه از حشرات استفاده میکنند؟ آن هم در حالی که بهکارگیری حشرات ناقل بیماریها، نمونه بارزی از یک سلاح بیولوژیک کلاسیک است.
با این وجود «بلیک بکستاین» مدیر پروژه حشرات متفقین، چندان نگران این موضوع نیست. او در مصاحبهای با واشنگتن پست گفت:
هر بار که یک تکنولوژی نوین و انقلابی توسعه داده شود، به طور بلقوه امکان استفاده از آن با سو نیت وجود دارد؛ اما ما به دنبال چنین مقاصدی نیستیم. ما قصد پیادهسازی اثرات مثبت این تکنولوژی روی گیاهان را داریم تا امنیت غذایی کشور را تامین کنیم؛ چرا که از دیدگاه ما، اهمیت امنیت غذایی با امنیت ملی برابری میکند.
پروژه حشرات متفقین هماکنون در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد و حداقل چهار نهاد امریکایی دیگر (شامل موسسه بویس تامسون، دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، دانشگاه ایالتی اوهایو و دانشگاه آستین تگزاس) که در آن مشارکت دارند، برای پیشبرد تحقیقات مربوطه بودجه دریافت کردهاند.
همچنین بخوانید:
به گفتهی بکستاین، اخیرا نخستین هدفگذاری طراحان پروژه محقق شده است: آزمایش اینکه آیا یک شته از ارتش حشرات متفقین میتواند با انتقال یک ویروس دستکاری شده به ساقه ذرت، منجر به بروز خاصیت فلورسانس در آن شود یا خیر؟ آنطور که واشنگتن پست نقل کرده، پاسخ مثبت بوده و یک ذرت درخشنده ایجاد شده است.