کشف دوقلوی همسان خورشید و احتمال وجود حیات در اطراف آن

از دیرباز برخی اهالی علم نجوم معتقد بود‌ند که دوقلوی همسان خورشید ما، در جایی از کیهان وجود دارد. تاکنون این تصور در حد یک فرضیه باقی مانده بود؛ اما به تازگی اعضای تیمی بین‌المللی از دانشمندان، مدعی کشف خواهر دوقلوی خورشید شده‌اند.

ستاره‌ی تازه کشف شده، هم از لحاظ سن و هم از لحاظ ترکیبات شیمیایی، شباهت بسیاری به خورشید دارد و به همین دلیل است که آن را دوقلوی همسان خورشید لقب داده‌اند. جالب‌تر اینکه حتی احتمال میزبانی این ستاره از سیاره‌ای مشابه زمین (با نام فرضی زمین 2 یا Earth 2.0) نیز مطرح شده است.

فاصله دوقلوی همسان خورشید از منظومه شمسی، 184 سال نوری است

تصور می‌شود این ستاره که HD186302 نام دارد، حدود 4.6 میلیارد سال پیش و از همان ابرهای گازی متولد شده باشد که خورشید را نیز شکل داده‌اند. دانشمندان فاصله آن از ما را نیز، 184 سال نوری تخمین می‌زنند.

به گفته‌ی اعضای تیم تحقیقاتی؛ دوقلوی همسان خورشید در واقع یک ستاره نوع جی رشته اصلی (G-type main-sequence star) و تنها اندکی از خورشید بزرگتر است. این دو ستاره از نظر شدت روشنایی و دمای سطح نیز، شباهت بسیاری به یکدیگر دارند.

به باور متخصصان امر، ستارگان هم‌نژاد در پرورشگاه ستاره‌ای (Stellar nurseries) یکسانی متولد می‌شوند. پرورشگاه‌های ستاره‌ای، توده‌هایی عظیم و چرخنده از غبار و گاز هستند که با فروپاشی خود، ستارگان را در کیهان شکل می‌دهند. اخترشناسان تخمین می‌زنند که 85 درصد از ستاره‌ها، یک جفت کیهانی دارند؛ اما به دلیل جدا افتادن آن‌ها از یکدیگر و وجود ستاره‌های بی‌شمار در کهکشان‌ها، یافتن این همزادها تقریبا غیر ممکن است.

آن‌طور که «واردان ادیب کیان» محقق ارشد این مطالعه از انستیتو اخترفیزیک و علوم فضایی پرتغال توضیح می‌دهد:

با توجه به اطلاعات محدود ما از گذشته‌ی خورشید؛ می‌توانیم با مطالعه روی ستاره‌های مشابه آن، دریابیم که در کدام نقطه‌‌ی کهکشان و تحت چه شرایطی متولد شده است.

برای یافتن دوقلوی همسان خورشید ، داده‌های حاصل از پروژه AMBRE و همین‌طور داده‌های دقیق تلسکوپ فضایی گایا (متعلق به آژانس فضایی اروپا) مورد استفاده قرار گرفت. اخترشناسان به کمک این داده‌ها، ستارگانی را که از حیث ترکیبات شیمیایی دارای بیشترین نزدیکی با خورشید بودند گلچین کرده و متعاقب آن، نسبت به برآورد سن و خصوصیات حرکتی آن‌ها اقدام کردند. بر اساس نتایج حاصله و مقاله‌ی منتشر شده در مجله اخترشناسی و اخترفیزیک (Astronomy & Astrophysics)، ستاره‌ای که دارای بیشترین شباهت سنی و ساختاری با خورشید بوده، همین HD186302 است.

دیگر اهمیت ستارگان هم‌نژاد خورشید برای دانشمندان، احتمال وجود حیات فرازمینی در اطراف آن‌هاست. این احتمال از آن جهت مطرح می‌شود که شانس زیادی برای انتقال میکروارگانیسم‌ها بین سیارات مستقر در یک خوشه‌ی ستاره‌ای وجود دارد. به گفته‌‌ی ادیب کیان؛ برخی محاسبات تئوری نشان می‌دهند که احتمال گسترش حیات از زمین به سایر سیارات یا منظومه‌های فراخورشیدی در گذشته‌های بسیار دور، ناچیز نبوده است.

اشاره‌ی او به آخرین بمباران سنگین یا Late Heavy Bombardment است که به 3.8 الی 4.1 میلیارد سال قبل بازمی‌گردد؛ دوره‌ای که گمان می‌رود سیارات سنگی منظومه شمسی، شاهد اصابت تعداد پرشماری سیارک و شهاب سنگ به خود بوده‌اند. این دانشمند می‌افزاید:

اگر خوش‌شانس باشیم و این همزاد احتمالی خورشید یک سیاره در اطراف خود داشته باشد، اگر آن سیاره سنگی باشد و در فاصله مناسبی از ستاره میزبان مستقر باشد، و اگر حیات در آنجا با سرعت زمین شکل گرفته باشد؛ در این صورت باید آن را تحقق یک رویا دانست؛ زمین 2 که به دور خورشید 2 می‌چرخد!