نگاه به صفحه نمایش مغز کودک را تغییر می دهد

استفاده افراطی از دیوایس های جدید و نگاه بیش از حد به صفحه نمایش توسط کودکان می تواند با مخاطراتی همراه باشد و در مواردی مغز کودک را تغییر دهد.

نتایج یک تحقیق جدید نشان می دهد ساختار مغز کودکانی که عادت دارند برای مدت طولانی از دیوایس های جدید استفاده و به صفحه نمایش نگاه کنند تغییر می کند.

شاید تاکنون حق با والدینی بود که همواره به بحث و جدل با کودکان خود می پرداختند تا کمتر به صفحه نمایش فناوری های مختلف مثل گوشی و یا لب تاب نگاه کنند، زیرا به نظر می رسد افراط در این زمینه می تواند پیامدهای منفی برای مغز در پی داشته باشد.

نتایج یک پژوهش جدید نشان می دهد که تماشای صفحه نمایش توسط کودک برای بیش از 7 ساعت می تواند تغییراتی را در مغز ایجاد نماید. حتی اگر ۷ ساعت یاد شده را محدود به ۲ ساعت کنیم باز هم این موضوع می تواند مخرب باشد و مهارت های شناختی را در کودک کاهش دهد.

با این وجود بسیاری از جمله جوانان با این موضوع مخالف هستند و آن را تنها وهم و ترسی بی پایه از جانب انسان نسبت به فناوری می دانند. آنان تاکید دارند کودکان نسل های گذشته که به نسل ایکس موسوم بودند و به تماشای تلویزیون می پرداختند اکنون هیچ مشکل خاصی ندارد و نگرانی والدین آنها برای تماشای تلویزیون بی مورد بوده است. لذا این گونه نتیجه می گیرند که نگرانی های اخیر هم بی مورد است.

اما پژوهشگران تاکید دارند که هر چند این موضوع تا حد زیادی واقعیت دارد اما تفاوت عمده ای بین استفاده از تلویزیون و تماشا صفحه نمایش دیوایس های جدید وجود دارد و باید توجه داشت که دیوایس های جدید به مراتب خطرناک تر هستند.

این تحقیق در واقع به ارتباط بین استفاده طولانی مدت از دیوایس های قابل حمل و تغییر مغز کاربر می پردازد. باید بپذیریم که تفاوتی اساسی بین دیوایس های قابل حمل جدید مانند تلفن های هوشمند و تبلت ها با تلویزیون های قدیمی مستقر در اتاق نشیمن و یا تلفن های سیمی وجود دارد. پژوهش ها نشان داد که کودکان نسل های قدیمی تر تنها ۲ ساعت و نیم از وقت خود را به تماشای تلویزیون اختصاص می دادند.

اما بیایید نگاهی بیندازیم به کودکان نسل جدید. بطور میانگین این کودکان ۶ ساعت در طول شبانه روز را اختصاص به غرق شدن در دنیای رسانه های دیجیتال می کنند که این موضوع می تواند پیامدهایی را برای آنها در بر داشته باشد.

چنین زمان زیادی می تواند کودک را از پرداختن به دیگر فعالیت های مهم از جمله تعاملات اجتماعی مستقیم، بیرون رفتن با دوستان و مطالعه باز دارد. از سوی دیگر نباید بین تلفن های قدیمی و اسمارت فون های جدید مقایسه بعمل آورد، زیرا اسمارت فون های جدید مملو از برنامه هایی هستند که بسیار اغوا کننده بوده و کاربر را به خود قلاب می کنند. همچنین دیوایس های قابل حمل را می توانید با خود به هر جایی ببرید و این امکانی است که در تلفن های قدیم و یا تلویزیون وجود نداشت.

آنها می توانند دائما تعاملات اجتماعی شما را مختل کنند. به یقین بارها مشاهده کرده اید که در حال ورود به یک بحث جدی با دوستان خود هستید و به یکباره صدای اسمارت فون یکی از دوستان همه فضا تعاملی شما را خراب می کند که این حالت را اصطلاحا فابینگ (phubbing) می گویند. تلفن های همراه در موقعیت های اجتماعی مختلف دائما مزاحم شما و یا دیگر افراد حاضر در جمع می شوند.

 تاثیر دیوایس های جدید بر مغز و کمبود خواب

کمبود خواب و متاثر بودن این مشکل از تماشای بیش از حد صفحه نمایش ابزارهای مختلف در بسیاری از تحقیقات به اثبات رسیده است. نور آبی ساطع شده از این دیوایس ها وارد چشم شده و مغز تصور می کند که همچنان روز است و همین امر منجر به پیشگیری مغز از تولید هورمون خواب آور ملاتونین می شود. اما آیا تلویزیون و دیوایس های قابل حمل جدید به یک اندازه در کاهش میزان خواب تاثیر دارند؟

در پاسخ باید گفت خیر. کودکان ۲ تا ۱۰ ساله ای که بیش از ۴ ساعت زمان را به تماشای صفحه نمایش دیوایس های قابل حمل اختصاص می دهند دو برابر بیشتر دچار نشانه های کمبود خواب می شوند، اما تماشای تلویزیون تا این حد تاثیر منفی ندارد.  لذا این سوال مطرح می شود که چرا تلویزیون تاثیری به مراتب کمتر بر کمبود خواب کودکان دارد؟

از یک سو تلویزیون یک ابزار یک طرفه است و پس از چندی جذابیت خود را از دست می دهد، اما اسمارت فون ها مملو از اپ ها و برنامه هایی هستند که هر یک دارای صدها جذبه برای کاربر می باشند و  همچنین دیوایس های قابل حمل کارایی های مختلفی دارند و می توان از آنها در زمینه های بسیاری استفاده کرد. از سوی دیگر برخلاف تلویزیون می توان تبلت ها و یا اسمارت فون ها را به داخل اتاق خواب حمل کرد و برای مدتها از آنها استفاده نمود. بر همین اساس شاهد هستیم از سال ۲۰۱۲ که استفاده از اسمارت فون ها آغاز شد کمبود خواب نیز در میان کودکان افزایش یافت.

مغز خود را از شر تلویزیون و دیوایس های جدید نجات دهید

در مجموع پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که تماشای افراطی صفحه نمایش ابزارهایی مانند تلویزیون با کمبود خواب در ارتباط است و این موضوع در خصوص دانش آموزان دوره ابتدایی مشهود تر است. تماشای تلویزیون بیش از ۳ ساعت می تواند منجر به بروز نشانه های افسردگی در فرد شود.

شاید والدین دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی نسبت به تماشای تلویزیون توسط کودکان خود نگران بودند، اما این نگرانی با اشاعه دیوایس های قابل حمل به یقین چند برابر شده است. یکی از بهترین راهکارها برای مبارزه با این چالش کنار گذاشتن همه دیوایس های قابل حمل مانند اسمارت فون ها و یا تبلت ها در زمان خاموش کردن برق برای رفتن به تختخواب است.

نور شدید چنین دیوایس هایی در زمان خاموش کردن برق باعث می شود تا توانایی مغز برای تولید ملاتونین تحت تاثیر قرار گیرد. همچنین کودکان و نیز والدین باید به خاطر داشته باشند که نباید بیش از دو ساعت از زمان خود را وقف چنین فناوری هایی کنند.