یکی از مشکلاتی که میتواند موجب ناراحتی افراد زیادی شود، شوره سر است. در این مقاله دلایل و همچنین روش درمان شوره سر را خواهید آموخت.
شوره سر یک بیماری پوستی بوده که باعث پوسته پوسته شدن سر خواهد شد و غالبا با خارش همراه است. تاکنون علت دقیقی برای شوره سر مشخص نشده است، اما عوامل مختلفی در ایجاد آن نقش دارند.
به نظر میرسد ایجاد شوره به بهداشت ضعیف مربوط نیست، اما ممکن است که افراد زیادی به دلیل نداشتن شستشوی مرتب موهای سر دچار مشکل شوند. شوره باعث خجالت بوده و درمان سختی دارد، اما کمکهای لازم جهت رفع مشکل در دسترس است.
حقایقی کوتاه درباره شوره سر
تعدادی از نکات کلیدی درباره شوره سر را میتوان موارد زیر عنوان کرد:
- شوره سر یک بیماری شایع است، اما میتواند سخت و خجالتآور باشد.
- شوره به رعایت بهداشت مربوط نیست، اما شستشوی مرتب میتواند در حذف پوستههای قدیمی سر مفید باشد.
- عوامل خطرناک را میتوان داشتن شرایط خاص پزشکی و استفاده از محصولات نامناسب موی سر دانست.
- روشهای درمانی گوناگونی برای درمان شوره سر وجود دارد، اما باید در موارد شدید به پزشک مراجعه کرد.
درمان های خانگی شوره سر
درمان به معنای جلوگیری از تولید شوره سر با کاهش میزان تولید سلولهای پوست یا مقابله با مخمرهاییست که باعث ایجاد شوره میشوند.
استراتژی درمان به شرایط سنی و شدت بیماری بستگی دارد، اما برخی تغییرات در شیوه زندگی و همچنین درمان های خانگی وجود دارند که میتوانند موثر باشند، از جمله:
مدیریت کردن استرس: یکی از مواردی که میتواند باعث ایجاد شوره سر در برخی افراد شود، استرس است، بنابراین مدیریت استرس میتواند در کاهش میزان شوره موثر باشد.
شامپو: در صورتی که موهای چرب دارید، بهتر است شستشوی روزانه را در برنامه زندگی خود قرار دهید.
نور خورشید: قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید میتواند برای درمان شوره سر مفید باشد.
روغن درخت چای: با این که شواهد کمی وجود دارد، اما برخی محققان معتقدند داروهایی که شامل روغن درخت چای باشند، میتوانند باعث کاهش نشانههای شوره سر شوند. توجه داشته باشید، روغن درخت چای ممکن است موجب ایجاد واکنش های آلرژیک در برخی افراد شود، بنابراین احتیاط کنید.
رفتار و عملکرد لازم در برابر شوره
شامپو و محصولات مرتبط با پوست در اکثر فروشگاهها و داروخانهها بیشتر از حد نیاز در دسترس قرار دارد؛ این اقلام میتوانند درماتیت سبورئیک را کنترل کنند، اما توانایی درمان ندارند.
افراد باید تا حد امکان، پوسته و بخشهای ناهموار روی پوست سر را قبل استفاده از شامپوهای ضد قارچ پاکسازی کنند؛ این کار تاثیر شامپو را افزایش خواهد داد. بد نیست بدانید که محصولاتی هم برای از بین بردن شوره های ریش هم وجود دارد.
شامپوهای ضد شوره دارای چه موادی هستند؟
اکثر شامپوهای ضد شوره یا ضد قارچ، حاوی یکی از مواد فعال زیر هستند:
کتوکونازول: این ماده یکی از مواد ضد قارچ موثر دانست، شامپوهای حاوی کتوکونازول را میتوان در تمام ردههای سنی استفاده کرد.
سلنیوم سولفاید: این ماده باعث کاهش تولید روغن های طبیعی توسط غدد موجود در سر خواهد شد و در درمان شوره موثر است.
پیریتیون روی: این ماده میتواند باعث کاهش سرعت رشد مخمر شود.
زغال سنگ: این ماده دارای یک ضد قارچ طبیعی است. موهای رنگ یا درمان شده ممکن است در استفاده طولانی مدت دچار مشکل شوند، همچنین صابونهای آن میتوانند حساسیت پوست سر به نور خورشید را افزایش دهند، بنابراین کاربران باید در محیط بیرون از از کلاه استفاده کنند. بر اساس گزارشهای منتشرشده، زغال سنگ میتواند در دوزهای بالا باعث ایجاد سرطان شود.
اسیدهای سالیسیلیک: یکی از موادیست که باعث خلاص شدن پوست سر از شوره خواهد شد، اما تولید سلول های پوست را کاهش نمیدهند. گاهی وقتها درمان از طریق اسید سالیسیلیک میتواند موجب خشک شدن پوست سر شود و شرایط را بدتر کند.
روغن درخت چای: در حال حاضر شامپوهای ضد شوره زیادی از این عنصر استفاده میکنند. با این که برخی از مردم نسبت به روغن درخت چای حساسیت دارند، اما در مدت طولانی به عنوان ضد قارچ، آنتی بیوتیک و ضد عفونیکننده مورد استفاده قرار گرفته است.
بهترین استراتژی برای کاهش یا درمان شوره سر را میتوان انتخاب شامپویی دانست که حداقل حاوی یکی از ترکیبات ذکرشده باشد؛ پس از درمان میتوان از شامپوها به مراتب کمتر از گذشته استفاده کرد.
به نظر میرسد استفاده از شامپوی ضد شوره در کنار شامپوهای معمولی مفید خواهند بود، زیرا تاثیر یک شامپوی خاص با گذشت مدت زمان اندک، کاهش پیدا میکند.
برخی از شامپوها باید در حدود 5 دقیقه روی پوست سر قرار داشته باشند، زیرا شستشو بیشتر از اندازه اجازه تاثیرگذاری را از شامپو خواهد گرفت، اما برخی شامپوها هم باید در سریعترین زمان شستشو شوند. کاربران باید به دستورالعملها ارائهشده دقت کنند.
دلایل ایجاد شوره سر
همانطور که گفته شد، علت ایجاد شوره سر ناشناخته است؛ یکی از نظریهها شوره سر را با تولید هورمون مرتبط میکند، زیرا معمولا در دوران بلوغ آغاز میشود. در ادامه 10 مورد از دلایل ایجاد شوره سر را بررسی خواهیم کرد.
1: درماتیت سبورئیک
افراد مبتلا به درماتیت سبورئیک عصبانی و دارای موهای چرب هستند، احتمال وجود شوره سر در آنها بیشتر است. این بیماری بر روی مناطق زیادی از پوست همانند پشت گوش، سینه بند، ابرو و دو سمت بینی تاثیر خواهد گذاشت.
درماتیت سبورئیک ممکن است به Malassezia ارتباط داشته باشد؛ قارچی که معمولا روی پوست سر زندگی میکند و تغذیه خود را از روغنهایی که فولیکولهای مو ترشح میکنند، تامین میکند.
این بیماری مشکل جدی برای افراد ایجاد نمیکند، اما در برخی به دلیل فعال بودن بیش از حد، باعث تحریک پوست سر و همچنین تولید سلولهای پوستی اضافی میشود. هنگامی که سلولهای پوستی اضافی از بین میروند، با روغن مو ترکیب شده و موجب ایجاد شوره خواهد شد.
2: شستن ضعیف موی سر
شانه زدن و شستشوی موهای سر به صورت منظم میتواند خطر ابتلا به شوره سر را کاهش دهد، زیرا باعث ریزش سلولهای پوستی سر خواهد شد.
3: مخمر
افرادی که نسبت به مخمر حساسیت دارند، شانس بیشتری برای شوره دارند. بر اساس اطلاعات منتشرشده، شوره در ماههای زمستان بدتر میشود و در ماههای گرم تابستان بهتر خواهد شد؛ احتمالا نور خورشید در تابستان باعث خنثی کردن تاثیر مخمر میشود.
4: پوست خشک
به نظر میرسد شوره در افرادی که دارای پوست خشک هستند، بیشتر است. هوای سرد زمستان در کنار هوای گرم محیط خانه را میتوان یکی از دلایل ایجاد خارش پوست عنوان کرد. شوره سر ناشی از پوست خشک، با پوسته های کوچکتر و غیر روغنی همراه است.
5: شستشو با شامپو و محصولات مراقبت از پوست
برخی از محصولات مراقبت از مو میتوانند موجب قرمزی، خارش و پوسته شدن پوست سر شوند. استفاده از شامپو به طور مداوم میتواند موجب ایجاد شوره شود، زیرا ممکن است پوست سر را تحریک کند.
برخی از افراد مدعی هستند که استفاده نکردن از شامپو به طور مداوم برای شستشوی موها میتواند سبب ایجاد چربی و نابودی سلولهای پوست شود و در نهایت شوره ایجاد کند، اما این مسئله توسط شواهد موجود رد میشود.
6: برخی شرایط پوستی خاص
معمولا افراد مبتلا به پسوریازیس، اگزما و سایر بیماری های پوستی، بیشتر از سایر افراد دچار شوره میشوند. عفونت های قارچی سر نیز میتوانند باعث ایجاد شوره سر شوند.
7: شرایط پزشکی
بزرگسالان مبتلا به بیماری پارکینسون و سایر بیماری های عصبی، مستعد ابتلا به شوره سر و درماتیت سبورئیک هستند. یکی از مطالعات انجامشده نشان داد که بین 30 تا 83 درصد از افراد مبتلا به ایدز، مبتلا به درماتیت سبورئیک هستند که این میزان برابر با 3 تا 5 درصد از جمعیت عمومی است.
8: رژیم غذایی
مصرف نکردن غذاهایی که حاوی روی، ویتامین B و برخی از انواع چربیها هستند، ممکن است باعث افزایش احتمال ایجاد شوره سر شوند.
9: فشار روانی
امکان دارد میان استرس و مشکلات پوستی، ارتباطی وجود داشته باشد.
10: ردههای سنی
احتمال ایجاد شوره سر در دوران بلوغ بیشتر است، اگر چه میتواند در تمام طول عمر رخ دهد. این مشکل در مردان نسبت به زنان، تاثیر بیشتری خواهد گذاشت و احتمالا به دلایل هورمونی مربوط میشود.
عوارض جانبی
به ندرت عوارض مربوط به شوره سر وجود دارد و معمولا نیازی نیست به پزشک مراجعه شود، اما گاهی وقتها شوره میتواند نشانهای از وضعیت جدی پزشکی باشد. برخی از کمکهای پزشکی که باید مورد بررسی قرار گیرند، عبارتند از:
- وجود نشانههایی از عفونت همانند قرمزی یا تورم.
- در صورتی که شوره سر بسیار شدید شود یا پس از درمان هم ادامه داشته باشد.
- امکان دارد نشانههایی از اگزما، پسوریازیس یا سایر شرایط پوستی وجود داشته باشد که ایجاد خارش هم کند.
عوارض احتمالی، ناشی از شوره سر است، اما امکان دارد از یک روش درمانی حاصل شده باشد. در صورتی که سر به وسیله شامپو و روشهای درمانی تجویزشده تحریک شود، فرد باید به پزشک مراجعه کرده و مسئله را در میان بگذارد. به عنوان مثال، فرد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، به دلیل ایدز و AIDS، باید تمام سوالات ممکن را درباره شوره سر از پزشک بپرسند.
مشاهده شوره در نوزادان
نوزادان تا 2 ماه اول دچار شوره سر خواهند شد که در رنگ و حالتهای مختلفی هستند. شستشوی سر نوزادان و کودکان با استفاده از شامپوهای مخصوص میتواند در جلوگیری از شوره سر مفید باشد.
در صورتی که علائم ترک خوردگی پوست، عفونت، خارش و خونریزی رخ دهد و حتی به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کند، مراجعه به پزشک ضروری است.
راهحلهای جدید برای درمان شوره سر
تحقیقات درباره یافتن روش های درمان جدید افراد مبتلا به پسوریازیس و سایر بیماری های پوستی ادامه دارد.
بر اساس تحقیقات منتشرشده در سال 2012 میلادی، چای سبز پتانسیل درمان شوره و پسوریازیس را دارد. محققان بر این باورند که فرمول خاصی برای مبارزه با رشد سلولی، استرس اکسیداتیو و التهاب وجود دارد.
مطالعات انجام شده توسط محققان اروپایی نشان میدهد که افزودن آنتی بادیهای لاما به شامپو میتواند روش جدید مبارزه با شوره باشد.