یکی از خوراکی های جهان که افراد مختلف با رده های سنی گوناگون را به خود جذب میکند، شکلات است، اما آیا تاکنون به مزایای مصرف شکلات و عوارض آن فکر کردهاید؟
در صورتی که باز هم شکلات مصرف کنید، ممکن است درباره آن احساس گناه نکنید. با این که افراد زیادی بر این باورند که شکلات میتواند باعث افزایش وزن شود، اما به نظر میرسد که دارای مزایای بهداشتی زیادی است. شکلات از دانههای درختان کاکائو تئوبروما گرمسیری تهیه میشود و برای نخستین بار به وسیله تمدن اولمک (Olmec) در آمریکای میانه (Mesoamerica) مورد استفاده قرار گرفت. زمان کشف قاره آمریکا توسط اروپائیان، شکلات در جهان به صورت گسترده محبوب شد و تقاضا برای خرید آن به بالاترین حد خود رسید.
شکلات به لطف طعم منحصر به فردی که دارد، تبدیل به یک محصول غذایی محبوب شده که میلیونها نفر به صورت روزانه از مصرف آن لذت میبرند، اما مزایای مصرف شکلات برای سلامتی چیست؟
حقایقی درباره تاثیرات شکلات
در این مقاله قصد داریم تعدادی از نکات کلیدی درباره شکلات را بیان کنیم، برای اطلاع یافتن از جزئیات بیشتر تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
- مصرف شکلات در طولانی مدت میتواند به شرایطی همانند دیابت، بیماری قلبی و عروقی و فشار خون منجر باشد.
- محققان معتقدند که شکلات دارای مقادیر زیادی از آنتی اکسیدان است.
- برخی مطالعات نشان میدهند که شکلات میتواند سطح کلسترول را کاهش دهد و از ضعیف شدن حافظه جلوگیری کند.
- شکلات حاوی مقادیر زیادی از کالری است.
- افرادی که قصد لاغری یا کاهش وزن دارند، بهتر است شکلات را در حد مطلوب و ایدهآل مصرف کنند.
مزایای مصرف شکلات
شکلات به علت داشتن مقدار زیاد چربی و قند، میتواند در افزایش فشار خون موثر باشد و مصرف آن باعث ایجاد آکنه، چاقی، فشار خون بالا، بیماری عروق کرونر و دیابت شود، اما بر اساس نتایج آزمایش مزایای سلامتی شکلات که در مجله سلامت کشور هلند منتشرشده است، میتوان گفت که باید نگرش به شکلات و مزایای بد آن را تغییر داد. محققان دریافتند که عنصر اصلی شکلات، ترکیبات فنولیک فعال بیولوژیکی است. این مسئله باعث تغییر دیدگاه مردم نسبت به شکلات شده است، همچنین دانشمندان مزایای شکلات درباره پیری و شرایطی همانند استرس اکسیداتیو، تنظیم فشار خون و آترواسکلروز (تصلب شرایین) را هم مورد بررسی قرار دادند.
پتانسیل آنتی اکسیدان شکلات ممکن است دارای مزایای سلامتی باشد، همچنین محتویات زیاد کاکائو که باعث تیره بودن آن میشود هم میتواند مزایای بیشتری داشته باشد. احتمالا شکلات تیره دارای چربی و قند کمتری است، اما باید برچسب خوراکیها را بررسی کنید. مصرف شکلات ممکن است مزایای زیر را به دنبال داشته باشد:
- کاهش سطح کلسترول
- جلوگیری از کاهش شناختی
- کاهش خطر ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی
بهتر است در ابتدا گفته شود که مزایای سلامتی شکلات تنها در یک تحقیق مشخص شده است، به همین دلیل تحقیقات بیشتری برای تایید مزایای شکلات بر روی سلامت جسمانی افراد نیاز خواهد بود.
1: کلسترول
یکی از مطالعاتی که در مجله تغذیه منتشرشده است، نشان میدهد که مصرف شکلات میتواند در کاهش سطح کلسترول LDL که به کلسترول بد مشهور است، موثر باشد.
2: عملکرد شناختی
دانشمندان دانشکده پزشکی هاروارد پیشنهاد کردهاند که مصرف دو فنجان شکلات داغ در روز میتواند در حفظ سلامت مغز و کاهش از دست رفتن حافظه در افراد مسن، عملکرد مفیدی داشته باشد. محققان دریافتند که شکلات داغ باعث بهبود جریان خون در مغز خواهد شد. از آن جایی که بخشهای مختلف مغز برای تکمیل وظایف خود نیازمند انرژی بیشتری هستند، قطعا باید جریان خون در وضعیت مناسبی داشته باشد؛ این رابطه ممکن است نقش مهمی در بیماریهایی همانند آلزایمر ایفا کند.
نتایج یکی از آزمایشهای انجامشده که در سال 2014 میلادی منتشر شد، نشان داد که عصاره کاکائو (لاوادو) موجب کاهش آسیب به مسیرهای عصبی در بیماران مبتلا به آلزایمر میشود؛ این عصاره توانایی کاهش ایجاد نشانههای شناختی را دارد. نتایج یکی دیگر از مطالعات منتشرشده در سال 2016 میلادی هم نشان داد که مصرف حداقل یک بار شکلات در طول هفته میتواند وضعیت عملکرد شناختی را بهبود ببخشد.
3: بیماری قلبی و عروقی
تحقیقات منتشرشده نشان میدهد که مصرف شکلات میتواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را تا یک سوم کاهش دهد، حتی محققان نتیجه گرفتند که مصرف سطوح بالاتری از شکلات میتواند خطر مبتلا شدن به اختلالات قلبی و عروقی را تا حد زیادی کاهش دهد. محققان به مطالعات تجربی بیشتری برای تایید مزایای مصرف شکلات نیازمندند.
4: سکته مغزی
دانشمندان کانادایی در یکی از مطالعات خود که بر روی 44489 نفر انجام شد، دریافتند کسانی که شکلات مصرف میکنند، از 22 درصد احتمال کمتر نسبت به ابتلا به سکته مغزی برخوردارند. کسانی که حدود دو اونس (تقریبا 56 گرم) شکلات در طول هفته مصرف کنند، 46 درصد کمتر از سایر افراد دچار سکته مغزی خواهند شد، همچنین یکی دیگر از مطالعاتی که در سال 2015 میلادی در مجله Heart منتشر شد، تاثیر رژیم غذایی بر روی سلامت طولانی مدت 25 هزار نفر مرد و زن را بررسی کرد؛ یافتههای محققان نشان میدهد که مصرف بیشتر از 100 گرم شکلات در طول روز میتواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی منجر شود.
5: رشد و نمو جنین
بر اساس نتایج یکی از مطالعات منتشرشده در نشست بارداری انجمن مادران و جنین در سال 2016 میلادی که در آتلانتا برگزار شد، نشان داد که مصرف 30 گرم (حدود یک اونس) شکلات به صورت روزانه در دوران بارداری میتواند به رشد و پیشرفت جنین کمک کند.
6: عملکرد ورزشی
یافتههای منتشرشده در مجله انجمن بینالمللی تغذیه ورزشی نشان میدهد که مصرف مقدار اندکی شکلات تیره میتواند در دسترس قرار دادن اکسیژن در طول انجام تمرینات تناسب اندام، مفید باشد. محققان آزمایش خود را بر روی گروهی از دوچرخهسواران در انگلستان انجام دادند، آنها متوجه شدند که ورزشکاران پس از مصرف شکلات تیره در سرعت متوسط، اکسیژن کمتری استفاده کرده و مسافت بیشتری را در طول 2 دقیقه طی میکنند. دانشمندان بر این باورند که موفقیت شکلات تیره به دلیل داشتن فلاونولهایی با نام Epicatechins بوده که میتواند باعث افزایش انتشار نیتریک اکسید در بدن شود.
شکلات سبک در مقابل شکلات تیره
تولیدکنندگان شکلات سبک و شیری ادعا میکنند که محصولاتشان برای سلامتی بهتر است، زیرا حاوی شیر، پروتئین و کلسیم است، اما طرفداران شکلات تیره به محتوای آهن و سطوح آنتی اکسیدانها علاقهمند هستند.
مواد مغذی | شکلات سبک (100 گرم) | شکلات تیره (100 گرم) |
انرژی | 531 کیلوکالری | 556 کیلوکالری |
پروتئین | 8.51 گرم | 5.54 گرم |
کربوهیدرات | 58 گرم | 60.49 گرم |
چربی | 30.57 گرم | 32.4 گرم |
شکر | 54 گرم | 47.56 گرم |
آهن | 0.91 میلیگرم | 2.13 میلیگرم |
فسفر | 206 میلیگرم | 51 میلیگرم |
پتاسیم | 438 میلیگرم | 502 میلیگرم |
سدیم | 101 میلیگرم | 6 میلیگرم |
کلسیم | 251 میلیگرم | 30 میلیگرم |
کلسترول | 24 میلیگرم | 5 میلیگرم |
شکلات تیره دارای غلظت کاکائو بالاتری بوده و دانشمندان بر این باورند که از آنتی اکسیدانهای بیشتری هم برخوردار است.
خطرات و اقدامات احتیاطی
شکلات ممکن است دارای مزایای زیادی برای سلامتی باشد، اما میتواند اثرات منفی نیز به وجود آورد.
افزایش وزن: برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف شکلات با شاخص توده بدنی پایین (BMI) و چربی بخش مرکزی بدن ارتباط دارد، با این حال شکلات میتواند به دلیل داشتن شکر و محتویات دارای چربی از کالری زیادی برخوردار باشد. افرادی که سعی در کاهش وزن دارند، بهتر است مصرف شکلات خود را محدود کرده و به برچسب محصولاتی که خریداری میکنند، توجه داشته باشند.
شکر: اکثر شکلاتها دارای مقدار زیادی قند هستند و همین مسئله میتواند منجر به پوسیدگی دندان شود.
خطر ابتلا به میگرن: گروهی از افراد ممکن است با مصرف شکلات، به دلیل داشتن مقادیر زیاد تریامین، هیستامین و فنیل آلانین، افزایش میگرن را تجربه کنند.
سلامت استخوان: شواهدی مبنی بر تاثیر مصرف زیاد شکلات در ایجاد ساختار ضعیف و پوکی استخوان وجود دارد. نتایج یکی از مطالعات که در مجله تغذیه بالینی ایالات متحده آمریکا منتشرشده است، نشان میدهد گروهی از زنان مسن که به صورت روزانه شکلات مصرف میکنند، از تراکم و قدرت استخوان کمتری برخوردارند.
فلزات سنگین: برخی از پودرهای کاکائو ممکن است دارای مقادیر زیاد کادمیوم و سرب باشند که برای کلیه، استخوان و سایر بافتهای بدن، سمی است.
تعداد 43 نوع شکلات در سال 2017 میلادی مورد آزمایش قرار گرفتند و مشخص شد که تقریبا تمام پودرهای کاکائو حاوی بیشتر از 0.3 میکروگرم کادمیوم که دقیقا بیشترین مقدار توصیهشده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) است، بودند.