آدرس آی پی چیست و آیا می‌توان با آن موقعیت جغرافیایی را پیدا کرد؟

داشتن آدرس آی پی برای استفاده از یک گوشی هوشمند یا سیستم کامپیوتری بر بستر یک شبکه کامپیوتری همچون اینترنت، ضروری است. اما آیا از طریق آی پی آدرس (IP Address) می‌توان به موقعیت جغرافیایی شما پی برد؟

یک وب سایت یا به صورت دقیق‌تر، یک سرور در بر دارنده فایل‌های یک وب سایت، باید از آدرس آی پی شما مطلع باشد. به هر سرور، در هر ثانیه تعداد زیادی درخواست‌های متفاوت ارسال می‌شود. این سرویس‌دهنده بر اساس آدرس‌های IP متوجه خواهد شد کدام کاربر چه درخواستی داشته و اکنون باید برای هر درخواست‌کننده، چه چیزی ارسال کند. اما آیا افراد دارای دسترسی به این سرور، می‌توانند از طریق آی پی آدرس شما، موقعیت فیزیکی‌تان را نیز پیدا کنند؟

آدرس آی پی چیست؟

IP مخفف Internet Protocol (پروتکل اینترنت) است. نام کامل آدرس آی پی اطلاعات زیادی درباره کاربرد آن در اختیارمان قرار می‌دهد. اینترنت را می‌توان یک دنیای ثانویه در نظر گرفت. همانطور که ما برای تعامل با بقیه افراد، نشانی خود را در اختیارشان قرار می‌دهیم، در اینترنت نیز نقل و انتقال داده منوط به داشتن یک آدرس مشخص است.

هر سرور، کامپیوتر، وب سایت و روی هم رفته هر شی متصل به اینترنت، دارای یک آدرس آی پی است. وقتی شما برای دیدن محتواهای یک وب سایت، نام آن را در مرورگر وب وارد می‌کنید، درخواستی به آی پی آدرس آن ارسال خواهد شد. سرور در بر دارنده فایل‌های وب سایت، در ادامه، نتیجه درخواست را به آدرس مبدا ارسال می‌کند. در اینجا، برای تبدیل نام وب سایت (مثلا gadgetnews.net) به آدرس آی پی آن، که به صورت عددی طولانی است، از سرویسی با نام دی ان اس استفاده می‌شود.

این روش به روال ارسال و دریافت نامه در دنیای واقعی شباهت زیادی دارد. برای ارسال، شما نیازمند اطلاع از آدرس دریافت‌کننده هستید. فرد دریافت‌کننده نامه نیز با دیدن آدرس ارسال‌کننده روی نامه خواهد دانست جواب را باید به چه نشانی ارسال کند. درست به همین دلیل در اداره پست، نامه‌های فاقد آدرس ارسال‌کننده برگشت داده می‌شوند. در اینترنت نیز روترها، که مسئولیت جابه‌جایی داده‌ها در سرتاسر اینترنت از مبدا تا مقصد را بر عهده دارند، در صورت دیدن بسته‌ای فاقد آدرس ارسال‌کننده،‌ آن را دور می‌ریزند.

چه اطلاعاتی از آدرس IP می‌توان کسب کرد؟

اطلاع به دست آمده از یک آدرس آی پی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. یک سری اطلاعات به صورت مستقیم به دست می‌آیند. برای کسب اطلاعات جامع‌تر، نیاز استفاده از یک سری ابزار اینترنتی هستیم.

اطلاعات کسب شده به صورت مستقیم

تصور کنید آدرس آی پی یک کاربر را در اختیار دارید. به صورت عادی، از روی این عدد نمی‌توان به اطلاعات خاصی رسید. برخلاف شماره تلفن، نمی‌توان از روی این آدرس‌های طولانی و تقریبا پیچیده، به صورت مستقیم کشور و شهر را پیدا کرد.

آدرس‌های IP به جای کشورها، به شرکت‌ها اختصاص داده می‌شوند. به همین دلیل نمی‌توان بدون اطلاع از شرکت مالک و توزیع‌کننده آی پی، درباره کشوری که کاربر استفاده‌کننده از آدرس آی پی در آن قرار دارد اظهار نظر کرد. پیدا کردن موقعیت جغرافیایی کاربر حتی به صورت حدودی، بدون استفاده از ابزارهای اینترنتی بسیار دشوار است، مگر این که پیشتر، رنج‌های آی پی متعلق به شرکت‌های مختلف را حفظ کرده باشید!

اطلاعات نیازمند استفاده از ابزارهای اینترنتی

با استفاده از ابزاری تحت عنوان IP Lookup قضیه کمی متفاوت می‌شود. ابزار جستجوی آدرس آی پی به وسیله استخراج یک سری اطلاعات مهم و جزئی، به صورت تخمینی موقعیت جغرافیایی کاربر را به شما نشان می‌دهد.

از بین اطلاعات ارائه شده می‌توان به سرویس‌دهنده اینترنت (ISP) که کاربر مورد نظر در حال استفاده از آن است اشاره کرد. در مناطق روستایی، اطلاعات جغرافیایی ارائه شده ممکن است برای یافتن مکان جغرافیایی و فیزیکی دقیق کاربر کافی باشد، اما در محیط‌های شهری، به خاطر تراکم بالای مناطق، امکان مشخص کردن مکان دقیق از روی آدرس آی پی وجود ندارد.

به صورت خلاصه، اگرچه دیگر افراد می‌توانند به کشور، سرویس‌دهنده اینترنت و شهر شما از روی آدرس آی پی مورد استفاده‌تان پی ببرند، اما قادر به دسترسی به نام، خیابان محل زندگی و شماره تلفتان نخواهند بود. اگر دوست دارید از اطلاعاتی که آدرس آی پی شما در دل دارد آگاهی پیدا کنید، کافی است عبارت IP Lookup را در گوگل جستجو کرده و از یکی از چند ابزار معرفی شده استفاده کنید. به عنوان نمونه می‌توان به وب سایت whatismyipaddress.com اشاره کرد.

یک ابزار آی پی لوکاپ، به طور خودکار آدرس آی پی دستگاه شما را به منظور کسب اطلاعات جزئی درباره‌اش در باکس مربوط به آن قرار می‌دهد. اگر می‌خواهید اطلاعاتی درباره IP آدرس فردی دیگر به دست بیاورید، می‌بایست این عدد را حذف کرده و آدرس وی را وارد کنید. برای دست پیدا کردن به آدرس آی پی خود به هر دلیل، روش ساده‌تر، جستجو کردن عبارت IP در موتور جستجوی گوگل است.

آدرس‌های IP پویا، کار را دشوار می‌کنند!

بیشتر روترها برای استفاده از آی پی آدرس‌های داینامیک تنظیم شده‌اند. به همین دلیل هر مرتبه‌ای که روتر ریست می‌شود، آدرس جدیدی از ISP دریافت خواهد کرد. کافی است همین الان این موضوع را امتحان کنید. ابتدا با جستجوی عبارت IP در گوگل، آدرس آی پی خود را یادداشت کرده و این کار را یک مرتبه دیگر، بعد از روشن و خاموش کردن مودم/روتر خود تکرار کنید. IP که پیشتر به شما تخصیص داده شده بود، ممکن است دیگر به شما بازگردانده نشود! این موضوع علاوه بر افزایش حریم خصوصی، دست ISP را نیز برای سرویس‌دهی باز می‌گذارد.

البته آدرس IP پویا تنها مخصوص کابران است. افراد و شرکت‌هایی که قصد دارند روی سیستم کامپیوتری یا سرور خود، سرویسی خاص به دیگران ارائه کنند، نیازمند استفاده از آی پی آدرس ایستا (استاتیک) هستند. شما به عنوان فرد درخواست‌کننده، همیشه باید به یک آدرس مشخص درخواستتان را ارسال کنید. حال تفاوتی ندارد مکان (IP Address) ارسال‌کننده هر دفعه تغییر پیدا کند، چرا که روی پاکت نامه، آدرس ارسال‌کننده در هر مرتبه نوشته می‌شود و سرویس‌دهنده به این ترتیب خواهد دانست پاسخ باید به کجا ارسال شود. مشکل زمانی پدید می‌آید که آدرس سرویس‌دهنده ثابت نبوده و به صورت پویا، دائما تغییر کند. افراد و شرکت‌های نیازمند به آدرس آی پی استاتیک، با مراجعه به ISP، به ازای پرداخت هزینه بیشتر از آن‌ها یک آدرس اینترنتی ثابت برای خود درخواست می‌کنند.

چرا در مرورگر، آدرس آی پی را تایپ نمی‌کنیم؟

ممکن است از ده‌ها سال پیش، کاربر وب بوده‌اید، اما هرگز یک آدرس آی پی را داخل مرورگر وب خود به منظور دسترسی به یک وب سایت خاص، وارد نکرده‌اید! پس این آدرس‌های اینترنتی، چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ مگر نه این که تمامی دستگاه‌های متصل به اینترنت، فقط آدرس IP را شناخته و از طریق آ‌ن‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند؟

به یادسپاری عبارت‌ها و نام‌ها برای انسان، به مراتب از حفظ کردن اعداد راحت‌تر است. تصور کنید هر مرتبه مجبور بودید به جای تایپ آدرس google.com، آدرس آی پی آن یعنی 8.8.8.8 را وارد می‌کردید. البته همه وب سایت‌ها دارای یک آدرس اینترنت سرراست همچون گوگل نیستند و نشانی آن‌ها در قالب عددی همچون 105.235.45.198 است! به یادسپاری چنین اعدادی به ازای هر وب سایت، حقیقتا امکان‌پذیر نیست. در آن سو دستگا‌ه‌های کامپیوتری، چیزی تحت عنوان google.com یا gadgetnews.net نمی‌شناسند.

وقتی شما آدرس یک وب سایت را در قالب کلمه یا عبارتی خاص، در مرورگر وب وارد می‌کنید، این آدرس به دی ان اس سرور تخصیص داده شده به شما ارائه شده و سپس آدرس آی پی مربوط به آن تعیین می‌شود. در واقع سرور DNS بین شما و سرور سرویس‌دهنده قرار گرفته و کار تغییر نام سرور به آی پی آدرس آن را برایتان انجام می‌دهد. به همین دلیل انتخاب یک دی ان اس سرور مناسب، تاثیر زیادی در افزایش سرعت گشت و گذار در وب دارد. به صورت پیش‌فرض، از دی ان اس سروری که به صورت خودکار توسط ISP برایتان تعیین می‌شود استفاده می‌کنید، مگر این که آدرس آن را به سرور مورد نظر تغییر بدهید.

پلیس چگونه موقعیت فیزیکی کاربری را پیدا می‌کند؟

اگر در محیط‌های شهری نمی‌توان به طور دقیق، موقعیت جغرافیایی یک دستگاه را از طریق آدرس آی پی آن به دست آورد، پلیس چگونه تبهکاران اینترنتی را به دام می‌اندازد؟ این موضوع را باید در تعامل بین سرویس‌دهنده اینترنت کاربر با پلیس جستجو کرد. ISP، به تمامی اطلاعات مورد نیاز به منظور ردیابی کاربر تا منزل وی، دسترسی دارد. حین درخواست یک سرویس اینترنت، شما نام و آدرس محل زندگی خود را به آی اس پی مورد نظر اعلام کرده‌اید!

البته ISP در زمینه حفظ اطلاعات کاربران خود بسیار سختگیرانه عمل می‌کند، به همین دلیل تنها در صورت وجود شواهدی مبنی بر انجام کارهای خلاف قانون از طریق دستگاه دارنده یک IP آدرس مشخص، آدرس فیزیکی آن را در اختیار پلیس قرار خواهد داد.