چرا رعد و برق در مریخ پدیده‌ای نادر است؟

رعد و برق در مریخ بر خلاف زمین بسیار نادر است و محققان در بررسی‌های جدید خود توانستند علت این موضوع را کشف کنند. گفتنی است برای نخستین بار رعد و برق در سال 2009 در سیاره سرخ شناسایی شد.

با توجه به اینکه طوفان‌های گردوغبار در سیاره مریخ به صورت مکرر اتفاق می‌افتند، دانشمندان با کمک اطلاعاتی که فضاپیمای مریخ اکسپرس (Mars Express spacecraft) آژانس فضایی اروپا و آرایه تلسکوپ آلن (Allen Telescope Array) در کالیفرنیا جمع‌آوری می‌کنند نیز نمی‌توانند رعد و برق در مریخ را شناسایی کنند؛ به بیانی دیگر رعد و برق در سیاره سرخ بر خلاف زمین بسیار نادر است و محققان در بررسی‌های جدید خود توانستند علت این موضوع را پیدا کنند.

علت نادر بودن رعد و برق در مریخ

گروهی از پژوهشگران در بررسی‌های جدید خود با استفاده از ذرات سنگ‌های آتشفشانی تاریخ به نام بازالت (Basalt) که در سطح مریخ نیز به وفور یافت می‌شود، توانستند شرایطی را به وجود بیاورند که باعث رعد و برق در طوفان گرد و غبار خواهد شد. این پژوهشگران در این آزمایش ذرات کروی بازالت که دارای پهنایی حدود 1 تا 2 میلی‌متر است را بر روی یک صفحه قرار دادند که این صفحه پس از نیم ساعت برای ایجاد بار الکتریکی در اثر برق مالشی (Triboelectric Effect) به لرزه افتاد. گفتنی است اثر برق مالشی گونه‌ای از الکتریسیته تماسی محسوب می‌شود که در آن ماده‌ای ویژه در اثر تماس با ماده‌ای دیگر باردار می‌شود.

پژوهشگران در طول این آزمایش فشار هوا را از 0.03 میلی‌بار تا 80 میلی‌بار افزایش دادند. گفتنی است در سیاره سرخ فشار هوا به صورت متوسط حدود 6 میلی‌بار است که این عدد در بلندترین آتشفشان‌ها به کمتر از 1 میلی‌بار و در عمیق‌ترین دره‌ها تا 10 میلی‌بار نیز افزایش پیدا می‌کند. محققان غلظت ذرات بازالت را برای اندازه‌گیری سطوح شارژ خود استخراج کردند. بررسی محققان نشاد داد هنگامی که فشار هوا کم باشد، جمع‌‌آوری بار الکتریکی برای ذرات بازالت دشوار خواهد بود. از آنجایی که بار الکتریکی ذرات آزمایش شده در فشار هوای مریخ حداقل 5 برابر نسبت به بالاترین فشار هوا در حین آزمایش کمتر بود، چنین موضوعی موجب ایجاد رعد و برق با فرکانس و انرژی کمتری در مریخ شد. در زمین متوسط فشار جو در سطح دریا حدود هزار میلی‌بار است. این دانشمندان عنوان کردند اثر برق مالشی فقط در ذراتی به اندازه ذرات شن و ماسه و با فشار اتمسفر کم عمل می‌کند.