تولید برخی محصولات کرمان موتور متوقف شد؛ افزایش قیمت با وجود دریافت ارز نیمایی

تولید برخی از محصولات کرمان موتور نظیر مدل‌های هیوندای و لیفان به صورت کامل متوقف شد. این در حالی است که در لیستی که بانک مرکزی از بزرگ‌ترین دریافت‌کنندگان ارز دولتی طی سال 97 منتشر کرده بود، نام شرکت کرمان موتور نیز به چشم می‌خورد.

اخیرا لیستی از شرکت‌هایی که بیشترین ارز نیمایی را دریافت کرده بودند، منتشر شد که نام شرکت کرمان موتور به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریافت‌کنندگان ارز 4200 تومانی در آمار بانک مرکزی در این لیست به چشم می‌خورد. البته این شرکت‌ها برای واردات CKD محصولات خود مابه‌التفاوت ارز 4200 تومانی را با ارز نیمایی به نرخ 9500 تومان پرداخت کرده بودند، اما سایر خودروسازان نیز شرایط مشابه این شرکت‌ها را داشتند و این مقدار به آنها ارز اختصاص پیدا نکرد و در این لیست که قطعه‌سازان می‌بایست از اولویت بیشتری برخوردار می‌بودند، ارز کمتری را را دریافت کردند.

پس از اینکه از ابتدای سال 97 میزان تحریم‌ها علیه ایران افزایش پیدا کرد، دولت برای کنترل قیمت در بازار خودرو و تامین مواد اولیه برای خودروسازان و قطعه‌سازان طرح اختصاص ارز نیمایی را به عنوان یک راه‌حل اجرا کرد، اما چنین طرحی علاوه بر اینکه قیمت خودرو در بازار ایران را کنترل نکرد، باعث شد فضای رانت افزایش پیدا کند. در واقع بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز کالاهایی که بایستی ارز نیمایی دریافت می‌کردند را به 4 گروه تقسیم کرد که طبق آن قطعات خودرو در گروه چهارم قرار داشتند و برای واردات آنها ارز 4200 تومانی اختصاص پیدا می‌کرد که همین موضوع باعث شد بسیاری از شرکت‌ها برای واردات این ارز هجوم آوردند. از سوی دیگر نیز خودروسازان قیمت محصولات خود را افزایش دادند و سرانجام دولت اعلام کرد مابه‌التفاوت ارز تخصیصی به این شرکت‌ها را بر مبنای نرخ ارز نیمایی دریافت کند.

توقف تولید محصولات کرمان موتور

شرکت کرمان موتور به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ و شرکت عمران کرمان محسوب می‌شود و با توجه به ارتباطی که مدیران دولتی و عالی این شرکت دارند، این شرکت برای دریافت ارز شرایط خوبی را داشته است. این شرکت در کنار واردات و مونتاژ خودروهای چینی، در مونتاژ خودروهای شرکت هیوندای کره جنوبی نیز فعالیت دارد و در 6 ماهه ابتدایی سال 97 تولید این محصولات کره‌ای با روند خوبی توسط این شرکت انجام می‌شد، اما پس از افزایش تحریم‌های آمریکا علیه ایران، از شهریور 97 تاکنون تولید محصولات دو برند هیوندای و لیفان در این شرکت خودروسازی به صورت کامل متوقف شد. بر اساس آمار شرکت کرمان موتور تا پایان شهریور 97 بیشتر بر روی تیراژ مدل‌های جک متمرکز بود، اما در این زمان تولید لیفان، هیوندای النترا و هیوندای I10 و هیوندایی I20 به طور کامل متوقف شده است. هر چند کرمان موتور پیش از توقف تولید این خودروها توانسته بود حدود 7 هزار  و 420 دستگاه هیوندای اکسنت را مونتاژ کند.

مشکل ترخیص قطعات CKD از بنادر چین

محصولات کرمان موتور طی سال گذشته با ارز نیمایی تولید می‌شدند. برای مثال این شرکت جک اس 5 را با قیمت 123 میلیون تومان تولید می‌کرد، اما پس از آن قیمت تولیدی آن به 235 میلیون تومان افزایش پیدا کرد و به همین شکل سایر محصولات این خودروساز نیز با افزایش قیمت همراه شدند. هم‌اکنون کرمان موتور خودرو جک اس 5 مدل 97 را با قیمت 330 میلیون تومان و مدل 98 را با قیمت 350 میلیون تومان به فروش می‌رساند که با توجه به روند قیمتی سال گذشته، قیمت این خودرو حدود 300 درصد افزایش پیدا کرده است. احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران با تاکید بر اینکه کرمان موتور جزو شرکت‌هایی است که بیشترین ارز دولتی را دریافت کرده است، گفت:

متاسفانه در شرایط کنونی به دلیل عدم همکاری کلون بانک چین CKDهای وارداتی شرکت‌های مونتاژ کار با مشکل مواجه شده است، از این رو این شرکت نیز در ادامه با چالش‌هایی مواجه می‌شود و در شرایط کنونی نیز خودروهای نیمه ساخته زیادی دارد. البته شرکت‌های چینی هم با توجه به تحریم‌ها فعالیت خود در ایران را کاهش داده‌اند. به طور قطع مشکلات ناشی از کمبود نقدینگی قطعه سازان داخلی نیز به محدودیت تولید شرکت‌های مونتاژکار دامن خواهد زد.

هم‌اکنون کرمان موتور دو طرح پیش‌فروش خودرو را در نظر گرفته است که جیلی جی سی 6 را با قیمت 138 میلیون تومان و جک اس 3 با قیمت 210 میلیون تومان با تحویل 3 ماهه به بازار عرضه می‌کند. البته با توجه به اینکه مشکلات زیادی برای واردات قطعات از چین وجود دارد، این سوال مطرح می‌شود که آیا این شرکت می‌تواند در موعد مقرر این محصولات را به مشتریان تحویل دهد یا خیر. البته اخیرا نمایندگان مجلس نسبت به نحوه عملکرد شرکت‌ها در خصوص استفاده از ارز دولتی اعتراض کردند که در همین خصوص عباس پاپی‌زاده اعلام کرد:

انتظار می‌رود وقتی 56 هزار میلیارد تومان منافع کشور به دلالان و واردکنندگان اختصاص پیدا می‌کند شاهد افزایش قیمت کالاها نباشیم که عملا این‌گونه نبوده است.

هم‌اکنون شرکت کرمان موتور به یک هلدینگ خودرویی تبدیل شده است و توانسته مالکیت و سهام تعدادی از شرکت‌های واردکننده دیگر را در اختیار بگیرد که همین موضوع باعث شده است به کمک سایر شرکت‌ها بخش بالایی از دریافت ارز دولتی را دریافت کند. کرمان موتور و تمامی شرکت‌های زیرمجموعه آن به نوعی به واردات قطعات CKD از چین وابسته هستند و از آنجایی که شرکت‌های چینی نیز از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی می‌کنند، نوع استراتژی کرمان موتور برای آینده نامشخص است؛ زیرا هم‌اکنون تولید محصولات کرمان موتور نظیر مدل‌های کر‌ه‌ای به صورت کامل متوقف شده است و تولید چند مدل خودرو چینی نیز از سبد تولیدات این شرکت خودروسازی حذف شده است.