رئیس مرکز تحقیقات فضایی ایران اعلام کرد سامانه رادیو تلسکوپ فضایی کشور به بهرهبرداری رسیده است و تا 2 ماه آینده در مکان نهایی برای همیشه مستقر میشود.
امید شکوفا، رئیس مرکز تحقیقات فضایی ایران عنوان کرد در راستای پایش امواج رادیویی منابع کیهانی و کائنات، سامانه رادیو تلسکوپ فضایی به دست محققان پژوهشگاه فضایی ایران طراحی و به بهرهبرداری رسیده است. وی افزود رادیو تلسکوپ یک گیرنده رادیویی محسوب میشود که میتواند امواج رادیویی را از منابع مختلف کیهانی چون سحابیها، کهکشانها و سایر اجرام آسمانی دریافت کند و قادر است برخلاف رصدهای اپتیک بدون هیچگونه محدودیت شرایط جوی پایش فرایند منابع مخالف رادیویی را انجام دهد.
جزئیات بهرهبرداری سامانه رادیو تلسکوپ فضایی
رئیس مرکز تحقیقات فضایی ایران تاکید کرد این سامانه در حال حاضر در کشور به مرحله بهرهبرداری رسیده و در حال گذراندن فرآیند کالیبراسیون خود است. وی افزود این سامانه در محل استقرار اولیه خود به مرحله تکمیل رسیده است، اما برای استقرار مکان نهایی و جایگیری در مکانی که کارفرما پروژه در نظر دارد، به فرایند کالیبراسیون از نظر عملکرد اجزای مختلف نیاز است. امید شکوفا بیان کرد از مواردی که در فرآیندهای کالیبراسیون انجام میشود میتوان به میزان دریافت شدت سیگنال و تفسیر دادهها اشاره کرد. همانند ماهوارهها که برای جایگیری در مدار نیازمند گذراندن چند فاز کالیبراسیون هستند، این Radio telescope هم برای قرار گرفتن در منطقه تعیین شده به کالیبراسیون و بهینهسازی نیاز دارد.
کاربردهای سامانه
امید شکوفا در خصوص کاربردهای این سامانه اظهار کرد:
پیش از این منجمان حوزه نجوم، نوری که از ستارهها و کهکشانها و همچنین اجرام فضایی به ما میرسد را با تلسکوپهای مرئی رصد و پایش میکردند، اما در رادیو تلسکوپ از طیف رادیو الکترومغناطیسی برای پایش فعل و انفعالات کهکشانها، سحابیها و اجرام مختلف فضایی استفاده خواهد شد. مثلا در زمان انفجار یک ستاره، رادیو تلسکوپ امواج رادیویی پخش شده را دریافت کرده و با تعدادی الگوریتمها و پردازشها تشخیص میدهد که شرایط این ستاره چگونه بوده و یا کهکشانی در حال گسترش یا انقباض است.
زمان عملیاتی شدن سامانه
این مقام مسئول خاطرنشان کرد فرآیند کالیبراسیون و بهینهسازی این سامانه طی دو ماه آینده نهایی میشود و برای قرار گرفتن در مکان پیشنهادی کارفرما تحویل خواهد شد تا برای همیشه در مکان نهایی استقرار پیدا کند. این سامانه قادر است فرکانسی در حدود 100 کیلومتر یا 1.5 گیگاهرتز را اسکن کند.