پرینت سه بعدی بافت زنده یا همان بایوپرینت (Bioprint) در حال حاضر بسیار زمانبر و چالش برانگیز است؛ اما دانشمندان اروپایی در اقدامی شگفت انگیز روشی را ابداع کردهاند که ایده بایوپرینت را بسیار سادهتر و سریعتر عملی میکند.
به تازگی خبر رسیده که دانشمندان دانشگاه EPFL سوئیس و دانشگاه UMCU هلند روشی نوآورانه برای پرینت سه بعدی بافت زنده را توسعه دادهاند که چالشهای پیشین را از بین میبرد. در حال حاضر این روش از چاپ که با نام بایوپرینت (Bioprint) شناخته میشود، به صورت لایهلایه و در پروسهای زمانبر انجام میشود و محدودیتهای فراوانی از لحاظ پیچیدگی بافت و کارایی محصول نهایی وجود دارد.
پرینت سه بعدی بافت زنده به روش جدید بسیار سریع و راحت است
چنین روشی از پرینت استفادههای زیادی در بحث پزشکی داشته و برای آن آینده روشنی در فرآیند بهبود جراحتها، آزمایش داروهای جدید و حتی جایگزینی اعضای موجودات زنده، در نظر گرفته شده است. در همین رابطه محققان اروپایی با توسعه نوعی سیستم نوری خاص زمان لازم برای پرینت سه بعدی بافت زنده را تنها به چند ثانیه کاهش دادهاند و امکان چاپ بافتهای نسبتا پیچیده را فراهم کردهاند.
در پروسه جدید دانشمندان با تاباندن لیزر به محفظهای چرخان حاوی هیدروژل سلولهای بنیادی، کار چاپ سه بعدی بافت زنده را انجام میدهند؛ برای این منظور در هر قسمت دلخواه از محفظه هیدروژل با متمرکز کردن انرژی لیزر ماده مورد نظر حالت جامد به خود میگیرد و در عرض چند ثانیه بافت دلخواه به وجود میآید. مرحله بعدی از این فرآیند اضافه کردن سلولهای اندوتلیال برای ایجاد رگهای خونی خواهد بود.
بافت خروجی از دستگاه پرینت سه بعدی توسعه یافته در حال حاضر بیشتر از چند سانتیمتر ضخامت ندارد، اما محققان گفتهاند که این مقدار از بافت همچنان استفادههای زیادی در علم پزشکی دارد. دانشمندان EPFL از پروسه جدید برای پرینت مجراهای قلب، غضروف و استخوان ران استفاده کردهاند.
البته هنوز تا بهکارگیری این تکنیک پرینت سه بعدی بافت زنده در دنیای واقعی زمان زیادی باقیمانده، اما میتوان گفت که صنعتی شدن روش مورد نظر بسیار سودمند خواهد بود؛ محققان EPFL گفتهاند که با روش توسعه یافته تصور آیندهای که در آن ساخت اعضای مصنوعی و درمان جراحتها تنها در زمانی بسیار کوتاه انجام میشود، آنقدرها هم مشکل نیست و از طرف دیگر نیازی به انجام آزمایش بر روی حیوانات، در شرایطی که بافت مصنوعی به راحتی در دسترس است، وجود نخواهد داشت.