قهوه طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد و روزانه توسط افراد زیادی مصرف میشود، اما آیا اطلاعاتی درباره مزایا و عوارض مصرف قهوه دارید؟
افراد معمولا با شنیدن نام قهوه، یاد توانایی آن برای افزایش انرژی خواهند افتاد، اما مصرف قهوه میتواند مزایای سلامتی بسیاری همانند کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد، دیابت نوع 2 و نارسایی قلبی داشته باشد. بر اساس تخمین کارشناسان، روزانه 2.25 میلیارد فنجان قهوه در سراسر جهان مصرف میشود. محققان فواید نوشیدن قهوه را برای شرایطی همانند دیابت، بیماری قلبی و عروقی، بیماری التهابی روده و کبد، مورد بررسی قرار دادهاند و بر اساس آن برخی شواهد از این ادعاها پشتیبانی میکنند. قهوه حاوی مقداری ماده مغذی مفید همانند ریبوفلاوین (ویتامین B2) ، نیاسین (ویتامین B3) ، منیزیم ، پتاسیم و ترکیبات مختلف فنولیک یا آنتی اکسیدانها است. برخی متخصصان بر این باورند که وجود این مواد مغذی و سایر مواد تشکیلدهنده موجود در قهوه میتوانند به روشهای مختلف در سلامت انسان موثر باشند. در این مقاله به بررسی مزایای مصرف نوشیدن قهوه، شواهد اثبات این مزایا و خطرات مصرف آن خواهیم پرداخت.
معرفی 5 مورد از فواید نوشیدن قهوه
برجستهترین مزایای مصرف قهوه بر سلامتی، شامل موارد زیر میشود:
- محافظت در برابر بیماری دیابت نوع 2، پارکینسون، بیماری کبد و سرطان کبد
- حفظ سلامت قلب
در ادامه این مزایا را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار خواهیم داد.
1. قهوه و دیابت
قهوه ممکن است از ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 در افراد جلوگیری کند. نتایج تحقیقات موجود در سال 2014 میلادی که بر روی بیش از 48000 نفر انجام گرفت، نشان داد افرادی که بیش از 4 سال حداقل یک فنجان قهوه در طول روز مصرف میکنند، 11 درصد کمتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند. مطالعات انجام شده در سال 2017 میلادی حاکی از آن هستند که مصرف 4 تا 6 فنجان قهوه کافئین دار یا بدون کافئین به صورت روزانه میتواند خطر ابتلا به سندرم متابولیک از جمله دیابت نوع 2 را کاهش دهد.
2. قهوه و بیماری پارکینسون
مطالعات مختلف نشان دادهاند که مصرف نوشیدنیهای کافئین دار ممکن است به محافظت در برابر بیماری پارکینسون کمک کند. نتایج یک تیم تحقیقاتی حاکی از آن است که نوشیدن بیش از 4 فنجان قهوه در روز میتواند خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را 5 درصد کمتر از سایر افراد کاهش دهد. علاوه بر این، نتیجه یک مطالعه در سال 2012 میلادی نشان میدهد که کافئین موجود در این نوشیدنی، ممکن است مانع پیشرفت بیماری پارکینسون شود. جالب است بدانید که نتایج تحقیقات موجود در سال 2017 میلادی نشاندهنده ارتباط میان مصرف قهوه و کاهش خطر ابتلا به این بیماری حتی در بین افرادی است که سیگار میکشند. این تیم تحقیقاتی به ارتباط میان مصرف این نوشیدنی کافئین دار و کاهش افسردگی و آلزایمر هم پی بردند. بهتر است بدانید که شواهد کافی مبنی بر تاثیر مثبت نوشیدن قهوه بدون کافئین، در جلوگیری از بیماری پارکینسون وجود ندارد.
3. قهوه و سرطان کبد
محققان ایتالیایی به این نتیجه رسیدند که مصرف قهوه، خطر ابتلا به سرطان کبد را حدود 40 درصد کاهش میدهد. نتایج برخی تحقیقات حاکی از آن است که نوشیدن 3 فنجان قهوه در روز ممکن است خطر ابتلا به سرطان کبد را 50 درصد کاهش دهد. همچنین نتایج یک مطالعه در سال 2019 میلادی نشان میدهد که مصرف این نوشیدنی احتمالا خطر ابتلا به سرطان کبد را کاهش خواهد داد.
4. قهوه و سایر بیماریهای مرتبط با کبد
نتایج مطالعات انجام شده در سال 2017 میلادی نشان میدهند که مصرف هر نوع قهوه میتواند خطر ابتلا به سرطان کبد، بیماری کبد چرب غیرالکلی و سیروز را کاهش دهد. افرادی که این نوشیدنی را مصرف میکنند ممکن است خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هم کاهش دهند. محققان در سال 2014 میلادی مصرف قهوه را در میان مبتلایان به کلانژیت اسکلروزان اولیه (PSC) و سیروز صفراوی اولیه (PBC) مورد بررسی قرار دادند. این بیماریها، شرایط خودایمنی بوده که بر مجاری صفراوی در کبد تاثیر منفی میگذارند. آنها به این نتیجه رسیدند که افراد مبتلا به کلانژیت اسکلروزان اولیه، احتمالا قهوه کمتری نسبت به افرادی که فاقد این بیماری بودهاند، مصرف کردند، اما هیچ مدرکی مبنی بر تفاوت میزان مصرف قهوه در بین افراد مبتلا به سیروز صفراوی اولیه و سایر افراد وجود ندارد. نتایج یک مطالعه در سال 2014 میلادی هم حاکی از ارتباط میان مصرف این نوشیدنی کافئین دار و خطر پایین مرگ ناشی از سیروز غیرمرتبط با هپاتیت است. محققان بر این باورند که نوشیدن دو یا چند فنجان قهوه در روز ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای کبدی را 66 درصد کاهش دهد.
5. قهوه و سلامت قلب
نتایج مطالعات انجام شده در سال 2012 میلادی نشان میدهد که نوشیدن قهوه در حد اعتدال ممکن است مانع از ایجاد نارسایی قلبی شود. افرادی که هر روز مقدار متوسطی قهوه مصرف میکنند، نسبت به سایر افراد، حدودا 11 درصد کمتر به نارسایی قلبی دچار میشوند. نتیجه یک مطالعه در سال 2017 میلادی نشان داد که مصرف کافئین میتواند در جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی و تنظیم فشار خون موثر باشد. با این حال، برخی مطالعات حاکی از وجود سطح بالای چربی خون و کلسترول در افرادی هستند که قهوه بیشتری مصرف میکنند.
ارزش غذایی قهوه
قهوه معمولی یعنی بدون اضافه کردن شیر یا خامه دارای کالری کمی است. در حقیقت، یک فنجان قهوه معمولی تنها 2 کالری دارد. با این وجود، افزودن خامه یا شکر به آن موجب افزایش ارزش کالری خواهد شد. دانههای قهوه شامل پلی فنولها که نوعی آنتی اکسیدان هستند هم میشوند. آنتی اکسیدانها میتوانند بدن را از رادیکالهای آزاد (نوعی از ضایعات که نتیجه تولید برخی از فعالیتهای طبیعی بدن است) خلاص کنند. همانطور که میدانید؛ رادیکالهای آزاد سمی هستند و ممکن است باعث التهاب شوند. دانشمندان به ارتباطهایی میان التهاب و جنبههای مختلف سندرم متابولیک همانند دیابت نوع 2 و چاقی دست یافتهاند. برخی محققان در سال 2018 میلادی به این نتیجه رسیدهاند که آنتی اکسیدان موجود در این نوشیدنی ممکن است از سندرم متابولیک محافظت کند. نویسنده یک مقاله در سال 2017 میلادی اظهار داشت؛ اگرچه دانشمندان میتوانند اثبات کنند که ترکیبات خاصی درون دانههای قهوه وجود دارد، اما هنوز مشخص نیست که پس از ورود به بدن چه اتفاقی برای آنها رخ خواهد داد.
خطرات مصرف زیاد این نوشیدنی کافئین دار
نوشیدن زیاد قهوه میتواند عوارض جانبی داشته باشد که در ادامه برخی از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
شکستگی استخوان
برخی از مطالعات نشان دادهاند که نوشیدن زیاد این نوشیدنی در زنان، خطر شکستگی استخوان را افزایش میدهد و در مقابل این شرایط برای مردان، خطر کمتری دارد.
بارداری
محققان معتقدند که مصرف قهوه در دوران بارداری میتواند خطرناک باشد. در حقیقت، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد ارتباطی میان مصرف زیاد این نوشیدنی و کاهش احتمال بارداری، وزن پایین نوزاد به هنگام تولد و تولد زودرس وجود دارد.
آندومتریوز
مصرف این نوشیدنی کافئین دار ممکن است خطر ابتلا به آندومتریوز را در زنان افزایش دهد، اما شواهد کافی برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
بیماری ریفلاکس معده (بازگشت اسید به مری)
افرادی که زیاد قهوه مینوشند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری ریفلاکس معده قرار دارند.
اضطراب
مصرف مقدار زیاد کافئین ممکن است در افراد اضطراب ایجاد کند و میزان آن را در بین مبتلایان به اختلالات اضطراب یا اضطراب اجتماعی، افزایش دهد.
سلامت روان
نتیجه یک مطالعه در سال 2016 میلادی نشان داد که مصرف زیاد کافئین در دوران نوجوانی میتواند منجر به تغییرات دائمی در مغز شود. دانشمندان درباره این مسئله اظهار نگرانی کردند و اذعان داشتند که این شرایط میتواند خطر بروز اضطراب در بزرگسالی را افزایش دهد.
وجود مواد سمی
در سال 2015 میلادی، محققان مقادیر نسبتا بالایی از مایکوتوکسینها را در قهوه تجاری یافتند. مایکوتوکسینها مواد سمی هستند که میتوانند قهوه را به عنوان یک نوشیدنی طبیعی آلوده کنند. برخی افراد نگران این هستند که آکریمالید (یک ماده شیمیایی) موجود در این نوشیدنی هم برای انسان خطرناک باشد.
جمعبندی
نتایج مطالعات انجام شده در سال 2017 میلادی نشان میدهد که مصرف 3 تا 4 فنجان قهوه در روز برای بدن بیخطر بوده و در حقیقت برای سلامتی مفید است. با این حال، محققان معتقدند که سیگار کشیدن میتواند مزایای مصرف این نوشیدنی را از بین ببرد. قهوه حاوی ترکیبات بسیاری بوده و مهمترین آن کافئین است. روشهای مختلفی برای تهیه این نوشیدنی وجود دارد، اما باید توجه داشت که برای دسترسی به مزایای قهوه، بهتر است آن را در حد اعتدال مصرف کرد و از افزودن ترکیبات اضافی به آن همانند شکر، خامه یا طعمدهندهها خودداری نمود، زیرا این ترکیبات ممکن است درصد مزایا را کاهش داده و حتی برای سلامتی مضر باشند. توصیه میشود زنان باردار و کسانی که در معرض شکستگی استخوان هستند، از مصرف این نوشیدنی جلوگیری کنند.