تله پورت (Teleport) به معنی حرکت از نقطهای به نقطه دیگر در کسری از ثانیه است. پیشرفتهای اخیر بشر در فیزیک کوانتوم، ما را به ساخت دستگاه تله پورت نزدیکتر کرده است؛ اما چقدر نزدیک؟
اگر به فیلمها و سریال های علمی تخیلی مانند پیشتازان فضا یا همان Star Trek علاقهمند هستید، قطعا با ایده تله پورت آشنایی دارید! اگر خیلی ساده بخواهیم بگوییم، تله پورت به معنی ناپدید شدن در یک نقطه و پدید آمدن در نقطهای دیگر است. فاصله بین این دو نقطه میتواند از چندین نانومتر، تا میلیونها کیلومتر و یا حتی چندین سال نوری هم باشد! شاید چنین چیزی در نگاه اول، چیزی جز تخیل محض بنظر نیاید. اما جالب است بدانید که در چارچوب دنیای کوانتوم و با استناد به قوانین فیزیک کوانتوم، نه تنها تله پورت غیرممکن نیست، بلکه حتی بشر هم توانایی دست یافتن به آن را دارد. همه چیزی که لازم داریم، ساخت یک دستگاه تله پورت است!
دستگاه تله پورت چیست؟
اگر خیلی ساده بخواهیم بگوییم، دستگاه تله پورت درواقع وسیلهای است که میتواند تله پورت را امکان پذیر کند. اما این دستگاه برای عملی کردن تله پورت، دقیقا باید چه کاری انجام دهد؟ پاسخ دادن به این سوال، میتواند بسیار پیچیده باشد اما اگر بخواهیم این مقاله را ساده و قابل فهم نگه داریم، میتوانیم اینگونه بگوییم:
برای تله پورت، به دو دستگاه و یک جسم نیاز است. یک دستگاه در نقطه فرضی A قرار میگیرد و دستگاه دوم هم در نسخه B ؛ سپس باید جسم را درون یکی از این دو دستگاه قرار دهیم. فرض کنید جسم مورد نظر را در دستگاه تله پورت شماره یک قرار دادهایم. اتفاقی که اکنون باید بیافتند این است که دستگاه تله پورت، جسم را به انرژی محض یا حتی اطلاعات تبدیل کند و سپس این انرژی یا اطلاعات را به دستگاه شماره دو منتقل کند. سپس دستگاه شماره دو، باید انرژی یا اطلاعاتی که دریافت کرده را به شکل اولیهاش باز گرداند. به این ترتیب، ما توانستهایم یک جسم را تله پورت کنیم!
نکته بسیار مهم در رابطه با تله پورت به این روش این است که تنها تبدیل کردن جسم به انرژی یا اطلاعات، کار پیچیدهای است وگرنه فرستادن انرژی و یا اطلاعات در کسری از ثانیه و از نقطهای به نقطه دیگر، چیزی است که همین حالا هم بشر، توانایی انجام آن را دارد!
آیا تله پورت ممکن است؟
همانطور که اشاره شد، از نظر علمی و در چارچوب قوانین فیزیک کوانتوم، تله پورت کاملا ممکن است! نکته جالب این است که سالها قبل و در سال 1993، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که در جهان مادی ما، تله پورت امری کاملا ممکن است. در این سال، یک گروه بینالمللی که تشکیل شده از شش دانشمند مستقل بود، با بررسیهای بسیار زیاد علمی و انجام انواع و اقسام معادلههای پیچیده ریاضی/فیزیکی به این نتیجه رسید که از نظر تئوری، بشر توانایی تله پورت اجسام را دارد.
اما چرا تله پورت از نظر علمی، امکان پذیر است؟ پاسخ این سوال را میتوان در دو کلمه خلاصه کرد؛ درهمتنیدگی کوانتومی! بحث درهم تنیدگی کوانتومی هم مانند بسیاری از دیگر ویژگیهای فیزیک کوانتوم، میتواند در نوع خودش بسیار پیچیده باشد اما میتوان یک توضیح ساده هم برای آن ارائه داد:
درهم تنیدگی کوانتومی درواقع به معنی درهم تنیده شدن دو ذره کوانتومی در یکدیگر است. این ویژگی کوانتومی، باعث ایجاد ارتباطی بسیار قوی بین دو ذره کوانتومی میشود که حتی در فواصل بسیار زیاد و هنگام ایزوله کردن این دو ذره هم، این ارتباط از بین نمیرود! نکته بسیار عجیب در رابطه با درهم تنیدگی کوانتومی این است که به محض اینکه اندازهگیریای روی یکی از دو ذره کوانتومی انجام شود، ذره دیگر، دچار تغییر رفتار میشود! به عنوان مثال هنگامی که مشخص شود یکی از دو ذره کوانتومی که دچار درهم تنیدگی کوانتومی شدهاند، به صورت ساعتگرد درحال چرخش است، بلافاصله ذره دوم، به حالت پادساعتگرد تغییر جهت میدهد!
با توجه به این ارتباط غیر قابل مشاهده و رسوخ ناپذیر، میتوان ادعا کرد که همین حالا هم تله پورت درحال رخ دادن است! چرا که در کسری از ثانیه، اطلاعاتی از طرف یکی از دو ذرهای که دچار درهم تنیدگی کوانتومی با دیگر ذره شده، به ذره دوم منتقل میشود! پس همه کاری که دانشمندان باید انجام دهند، این است که دو جسم دلخواه را با یکدیگر دچار درهم تنیدگی کوانتومی کند!
نکته بسیار جالب این است که بشر تا همین حالا هم موفق به انجام تله پورت شده است! به عنوان مثال، محققان مرکز تحقیقاتی ETH Zurich که واقع در کشور سوئیس است، موفق به ساخت یک کامپیوتر کوانتومی شدند که اطلاعات موجود در یک چیپ الکترونیکی را در محدوده داخل همین چیپ، تله پورت میکند!
یک نمونه دیگر از تله پورت هایی که تاکنون بشر موفق به انجام آن شده، به سال 2017 برمیگردد. در این سال، دانشمندان از محیط آزمایشگاههای خودشان هم پای را فراتر گذاشتند و موفق شدند یک ذره فوتون را به فضا تله پورت کنند!
واضح است که تله پورت اطلاعات یا یک ذره مانند فوتون، فاصله بسیار زیادی با ساخت یک دستگاه تله پورت برای تله پورت انسان یا صرفا یک جسم ساده دارد. اما در چارچوب قوانین فیزیک کوانتوم و حداقل از نظر تئوری، هیچ چیز جلوی انسان را برای ساخت چنین دستگاهی نگرفته است! شاید ما در طول عمر خودمان هرگز نتوانیم تله پورت در ابعاد وسیع را تماشا کنیم اما اگر بشر با همین قدرت و البته با همین سرعت ادامه دهد، آنگاه این احتمال کاملا وجود دارد که آیندگان ما، با تعجب به روشهای حمل و نقل گذشتگان خودشان نگاه کنند؛ درست همانطور که ما به جهانی که در آن سریعترین وسیله نقلیه، گاری بوده است، با تعجب نگاه میکنیم!