کشف کهربای ۹۹ میلیون ساله و اسرار گرده افشانی باستانی

دیرینه شناسان اخیرا موفق به کشف یک کهربای بسیار زیبا شده اند. این کهربا متعلق به ۹۹ میلیون سال پیش است و اسرار بسیاری در خصوص گرده افشانی در آن دوران را فاش ساخته است.

کشف کهربای ۹۹ میلیون ساله، دیرینه شناسان را با اسرار گرده افشانی در ۹۹ میلیون سال پیش آشنا کرد و به آنها نشان داد که نقش حیوانات و حشرات در گرده افشانی نقشی حیاتی بوده است.

این کشف بیانگر آن است که ۹۹ میلیون سال پیش گیاهان به چه شکل تولید مثل و گرده افشانی می کرده اند. در این کهربا یک سوسک وجود دارد که بدن آن توسط گرده گل پوشیده شده است. این کهربا متعلق به دوران کرتاسه است و نشان می دهد که حیوانات در این دوران نقش مهمی در بارور سازی گیاهان و شکوفایی بی سابقه گیاهان گلدار داشته اند.

کرتاسه سومین دوره میان زیستی است که بعد از تریاس و ژوراسیک قرار می گیرد که فاصله زمانی ۱۴۵ میلیون تا ۶۵ میلیون سال پیش را در برمی گیرد. در این صورت می توان گفت که کرتاسه هفتاد میلیون سال از عمر زمین را به خود اختصاص می دهد. لذا می توان آن را طولانی ترین دوره میان زیستی عنوان کرد. در این دوره آب و هوا گرم و معتدل بوده و گیاهان پرگل و گیاهان نهان‌دانه در سطح زمین پراکنده شدند. این همان پدیده ای بود که داروین از آن با عنوان abominable mystery یاد می کرد.

قبل از این دوران گیاهان گلدار یا آنژیواسپرم ها در هیچ فسیلی مشاهده نشده اند. در واقع فسیل ها نشان می دهند که گیاهان گلدار از ۱۳۰ میلیون سال پیش بر روی زمین پدیدار شده اند. اگر بخواهیم دقیق تر باشیم از ۱۱۲ تا ۹۳ میلیون سال پیش، آنژیواسپرم ها بر روی زمین مسلط شدند و در همین دوران بود که جمعیت سوسک ها رو به فزونی نهاد.

دیرینه شناسان معتقدند رشد جمعیت سوسک ها در این دوران نقش بسیار مهمی در گرده افشانی و افزایش تعداد آنژیواسپرم ها داشته است. کهربای فسیلی یاد شده در میانمار کشف شد و سوسک داخل آن نیز  Angimordella burmitina نام دارد که در داخل تله رزین درختی گرفتار شده است. این سوسک مشغول خوردن شکار خود است، اما از آن مهمتر وجود گرده های گل بر روی پاهای سوسک بود که توجه دیرینه شناسان را به خود جلب کرد.

نقش سوسک در گرده افشانی دوران کرتاسه

در جریان تحقیقات، دیرینه شناسان موفق به کشف و مشاهده ۶۲ گرده گل شدند و بر این اساس آنها تاکید دارند که سوسک را باید به عنوان یکی از اصلی ترین فاکتورها در گرده افشانی گل های باستانی عنوان کرد.

از طریق اسکن دقیق توموگرافی پرتوی ایکس، آنها دریافتند که سوسک Angimordella burmitina کشف شده در ارتباط با سوسک های گل مدرن یا خانواده سوسک Mordellidae هستند. آنها دارای ویژگی هایی مانند بدن خمیده، سر خم رو به جلو، شکم نوک تیز، و پاهای بزرگ عقب هستند. بیشتر گونه های مدرن از گرده آنژیواسپرم تغذیه می شوند.

دانشمندان با تحقیق بر روی دانه های گرده متوجه شدند که این دانه ها تریکولپیت هستند؛ بدین معنا که سه شیاری بوده و هر دانه سه حفره را در خود دارد. ساختار گرده ها نشان می دهد که به گونه ای تکامل پیدا کرده اند که بتواند خود را به پای حشرات وصل کند و این بدان معناست که گرده افشانی در ۹۹ میلیون سال پیش به راحتی انجام می شده است.

کهربای ۹۹ میلیون سال میانماری اطلاعات بسیار حیاتی و ارزشمندی در خصوص تاریخچه ابتدایی زمین در اختیار دیرینه شناسان قرار داد و پاسخ در خوری به معمایی بود داروین از آن با عنوان abominable mystery یاد می کرد.

برای نخستین بار است فسیلی کشف می شود که توامان حشره و بخشهایی از یک گل را در خود جای داده است. این کشف نشان داد که گیاهان و حیوانات در تکامل یکدیگر نقش مهمی را بر عهده داشته اند و بطور همزمان به تکامل یکدیگر کمک کرده اند. این بدان معناست که در صورت عدم وجود حیوانات، گیاهان نمی توانستند با آن سرعت بر زمین مسلط شوند.