اخیرا ستاره شناسان اعلام کردهاند که یک سیاره هم اندازه زمین در نزدیکی محل زندگی ما کشف شده که فرصت شگفتانگیزی را برای جمعآوری اطلاعات و پیشبرد اکتشافات فضایی ما فراهم میکند. در بررسی این کشف جالبتوجه با گجت نیوز همراه باشید.
به تازگی اعلام شده که در فاصله 66.5 سال نوری از ما، یک سیاره هم اندازه زمین وجود دارد که با توجه به فاصلههای فضایی و مسافتهایی که در علم ستاره شناسی با آنها سر و کار داریم، عملا همسایه نزدیک ما به حساب میآید. این نوع سیارهها با نام سیارههای فراخورشیدی شناخته میشوند و از سال 1992 که اولین مورد از آنها به صورت رسمی کشف شد، بخش مهمی از دانش ستاره شناسی و کیهان شناسی را شامل میشوند. دانشمندان این حوزه از طریق اطلاعات شگفتانگیزی که با بررسی چنین اجرام آسمانی به دست میآید، تصورات ما در مورد جهان اطراف را دگرگون میکنند.
از سال 1992 تا امروز چیزی بیشتر از 4100 سیاره فراخورشیدی کشف شده و میتوان گفت که در کمتر از سه دهه، حجم دادههای موجود در مورد اجرام آسمانی که به دور ستارههای دیگری غیر از خورشید میگردند، به میزان قابلتوجهی بیشتر شده است.
در کهکشان راه شیری تعداد بیشماری سیاره هم اندازه زمین وجود دارد و کشف اخیر که به یک جرم آسمانی سنگی مربوط است، توجه زیادی را به خود جلب کرده و گفته شده که این سیاره کمی بزرگتر از زمین ماست و ستاره میزبان آن از نوع کوتولههای سرخ است. از آنجایی که سیارههای فراخورشیدی در دید تلسکوپها به شکل نقاطی تاریک و کوچک به نظر میآیند، پیدا کردن این اجرام در اطراف منظومه شمسی ما کار چندان راحتی نیست و از طرف دیگر، اکثر سیارههای فراخورشیدی کشف شده تا به امروز، اجرامی گازی و یخی هستند که امکان به وجود آمدن حیات، به شکل موردنظر انسانها، بر روی آنها وجود ندارد.
به همین دلیل چون احتمال سنگی بودن یک سیاره هم اندازه زمین یا ونوس بیشتر است، محققان عمده توجه خود را به چنین اجرامی متمرکز میکنند؛ اما همانطور که یکی از اختر فیزیکدانان دانشگاه ام آی تی به نام آوی شپورر (Avi Shporer) گفته است، چون این نوع سیارات اکثرا در اطراف ستارههای کم نور پیدا میشوند، مشخص کردن خصوصیات چنین اجرامی دشوار است و نور کم ستاره میزبان آنها باعث ناشناخته ماندن هر چه بیشتر چنین سیارههای فراخورشیدی میشود.
چنین مشکلاتی باعث شده که پیدا شدن این سیاره هم اندازه زمین که به نام “GJ 1252 b” شناخته میشود، خبرساز شود. گفته شده که این سیاره حدودا 1.2 برابر زمین بزرگ است و جرمی دو برابر کره ما دارد. ستاره این جرم آسمانی هم که”GJ 1252″ نام دارد، حدودا به اندازه 40 درصد سایز و جرم خورشید است و بررسیها نشان میدهند که یک دور گردش سیاره به دور ستاره میزبانش، 12.4 ساعت طول میکشد. این مدت زمان کوتاه گردش امکان به وجود آمدن حیات بر روی GJ 1252 b را از بین میبرد و از طرف دیگر این احتمال بسیار قوی است که یک طرف سیاره موردنظر همیشه به سمت ستاره GJ 1252 قرار میگیرد.
این اطلاعات به کمک «ماهواره نقشهبردار فراخورشیدی گذران» یا همان تس (TESS) جمعآوری شدهاند و با وجود رد شدن امکان شکلگیری حیات بر روی این سیاره هم اندازه زمین، دانشمندان به دلایل دیگری با کشف جرم موردنظر هیجانزده شدهاند. همانطور که اشاره شد، فاصله GJ 1252 b از زمین حدودا 66 سال نوری است و این موضوع بررسیهای نزدیک و دقیقتر را راحتتر میکند. همچنین کوتوله سرخی که سیاره به دور آن میچرخد، به نسبت سایر همنوعانش بسیار آرامتر است و چرخشهای سریع این جرم به دور ستاره میزبان هم رصد آن را به مراتب سادهتر میکند.
کشف این سیاره هم اندازه زمین به پیدا کردن حیات فرازمینی در کهکشان کمک میکند
چنین روشی برای بررسی یک جرم آسمانی به هنگام عبور آن از جلوی یک ستاره، گذر یا ترانزیت نام دارد و گردشهای پی در پی GJ 1252 b به دانشمندان کمک میکند که مشخصاتی مانند وجود و نوع اتمسفر را در مورد این سیاره تایین کنند.
از طرف دیگر دادههای ماهواره تس پیش از این باعث پیدا شدن سیارههای فراخورشیدی جالبتوجهی همانند GJ 1252 b شده و به همین دلیل یک دیگر از سوالاتی که با بررسی این اجرام آسمانی پاسخ داده خواهد شد این است که آیا سیارهای سنگی مانند زمین جزو استثناهای کهکشان راه شیری بوده و یا تعداد زیادی جرم آسمانی با این مشخصات وجود دارد که میتوانند میزبان حیات باشند.
پیدا کردن جواب این دسته از سوالات به کشف حیات فرازمینی در کهکشان ما کمک میکند و به همین خاطر دانشمندان به دنبال سیارههای بیشتری با مشخصات GJ 1252 b هستند.
مقاله مربوط به کشف این جرم آسمانی برای داوری به ژورنال “American Astronomical Society” ارسال شده است.