وقتی یک ستارهی سنگینتر از خورشید ما تمام سوخت هستهای خود را مصرف کرده و به آخر عمرش می رسد، با یک انفجار دراماتیک ابرنواختری به کار خود پایان می دهد و گاز و غبار حاصل از انفجار را به فضا پرتاب می کند. چند روز پیش ستارهشناسان ناسا با استفاده از تلسكوپ قدرتمند فضايي هابل لحظه مرگ یک ستاره در كهكشان مارپيچي NGC 6984 را شکار کرد.
تصویر لحظه انفجار ابرنواختری در کهکشان NGC 6984
((برای مشاهده تصویر در ابعاد بزرکتر روی آن کلیک کنید))
جمعه 17 آبانماه جاري درخشش خيرهكننده شيئي نوراني در كهكشان NGC 6984 توجه ستارهشناسان را به خود جلب كرد و مركز اين كهكشان ميزبان اين رويداد شگرف بود. تلسکوپ هابل توانسته تصویری از یک انفجار ستارهای را ثبت کند که به شکلگیری ابرنواختر SN 2013ek در کهکشان مارپیچی NGC 6984 منجر شده است. ابرنواختر SN 2013ek یک نوع ابرنواختر زیر گروه Ib بوده که با فروپاشی هسته ستارگان عظیمی ایجاد میشود که لایههای بیرونی هیدروژن آنها از دست رفته یا منتشر شده است.
نور آبي كمرنگ در بخشهاي مركزي و اطراف كهكشان حاكي از انفجاري عظيم و گرد وغبار حاصل از آن است. پرحجمترين ستارههاي فضاي كيهاني با انفجاري بزرگ تحت عنوان ابرنواختر به كارشان پايان ميدهند كه بازتاب اين انفجار چندين روز كل كهكشان را دربر ميگيرد. مواد و ذرات بنيادين حاصل از انفجار در اطراف كهكشان پخش ميشوند و بار ديگر با تركيب اين ذرات ستارگان نوظهور بهوجود ميآيند.
|
تصویری از ابرنواختر1987A ، این انفجار ستاره ای در سال 1987 میلادی رخ داد واکنون با نام باقیمانده ابر نواختری 1987A بعنوان نزدیک ترین ابرنواختر 400 سال اخیر شناخته می شود. نزدیکی این انفجار به دانشمندان اجازه داده تا چگونگی تحول آن را پیگیری نمایند. |
انفجار ابرنواختری وقتی اتفاق میافتد که ستارهای سنگینتر از 1.4 برابر خورشید تمام سوخت هستهای موجود در هسته خود را مصرف کرده و به آخر عمرش برسد. در این مرحله، ستاره با با آزادسازی انرژی عظیمی معادل میلیاردها برابر درخشندگی خورشید منفجر میشود و یک ستاره نوترونی یا سیاهچاله برجا میگذارد. انفجار ابرنواختر به قدری عظیم است که درخشندگی کهکشان را تحت تاثیر قرار میدهد و به همین دلیل از فواصل بسیار دور نیز قابل مشاهده است.
تعداد ابرنواخترها در كهكشان راه شيري بسيار محدودند، از اينرو هنوز دانشمندان و محققان در حال بررسي اين رويداد شگرف هستند. آخرين ابرنواختر رصد شده در راه شيري «كپلر» نام داشت كه در سال 1604 ميلادي توسط ستارهشناسان ثبت شد.
منبع : phys
Hubble catches stellar explosions in NGC 6984
Supernovae are intensely bright objects. They are formed when a star reaches the end of its life with a dramatic explosion, expelling most of its material out into space.
The subject of this new Hubble image, spiral galaxy NGC 6984, played host to one of these explosions back in 2012, known as SN 2012im. Now, another star has exploded, forming supernova SN 2013ek—visible in this image as the prominent, star-like bright object just slightly above and to the right of the galaxy's center.
SN 2012im is known as a Type Ic supernova, while the more recent SN 2013ek is a Type Ib. Both of these types are caused by the core collapse of massive stars that have shed—or lost—their outer layers of hydrogen. Type Ic supernovae are thought to have lost more of their outer envelope than Type Ib, including a layer of helium.
The observations that make up this new image were taken on August 19, 2013, and aimed to pinpoint the location of this new explosion more precisely. It is so close to where SN 2012im was spotted that the two events are thought to be linked; the chance of two completely independent supernovae so close together and of the same class exploding within one year of one another is a very unlikely event. It was initially suggested that SN 2013ek may in fact be SN 2012im flaring up again, but further observations support the idea that they are separate supernovae—although they may be closely related in some as-yet-unknown way.