کالبدشکافي : نگاهي به درون کنسول بازي ايکس ياکس وان

iFixit طبق معمول دل و روده گجت ها و دستگاه های جدید را با نظم و ترتیب بیرون می آورد و برای یک کنسول، رتبه خوب تعمیر پذیری بسیار بسیار از تلفن ها و تبلت ها مهم تر است. چرا که گیک علاقه به ارتقای هارد کنسول ها دارند.

این کنسول یکی یکدانه مایکروسافت است و چند ماه منتظرش بودیم. مشخصات سخت افزاری اش را که خلاصه کنیم، احترام به آن واجب تر می شود:

• پردازشگر ۸ هسته ای x86
• ۸ گیگابایت رم
• ۵۰۰ گیگابایت حافظه ذخیره سازی
• دیسک خوان بلو-ری/دی.وی.دی
• پورت های HDMI

نسخه روز اول ایکس باکس وان، کنترلری دارد که روی پیشانی آن عبارت Day One 2013 درج شده تا بعدا بتوانید با آن به همه فخر بفروشید: «من نسخه روز اول را دارم!» یک جورهایی فکر کردیم داریم برای مخاطب امریکایی می نویسیم، پس قلم مان را جمع و جور می کنیم.
هزینه توسعه کنترلر ایکس باکس وان معادل ۱۰۰ میلیون دلار بوده بنابراین حق دارید آن را مثل نشان مخصوص میتی کومون به دیگران نشان دهید. بعضی نمونه های اولیه آن دارای نمایشگر و دوربین، و حتی کارتریج های بو و پروژکتور هم بوده اند. ولی این یکی، یک یانکی سر و ساده است.

داخل جعبه ایکس باکس وان، علاوه بر خودش، یک کینکت ۲، کنترلر و منبع تغذیه را می بینید. بله آن آجر سمت راست، منبع تغذیه بیرونی ایکس باکس وان است که در پلی استیشن ۴ خبری از مشابه اش نیست. بعدا اگر دوستان پلی استیشن بازتان آن را مثل آقای بی لباس که در سریال فرندز همسایه ریچل و مانیکا بود، با انگشت نشان دادند، گله نکنید!

در پشت ایکس باکس وان یک سری ورودی و خروجی داریم که فهرست شان عبارت است از:

• قرمز: ورودی برق
• نارنجی : ورودی و خروجی HDMI به ترتیب در چپ و راست
• زرد: خروجی صدا
• سبز: دو پورت USB 3.0
• آبی: پورت کینکت
• صورتی: خروجی مادون قرمز و پورت اترنت
• یک پورت USB دیگر هم در کنار دستگاه قرار دارد.

بیایید نگاهی به زیر ایکس باکس وان داشته باشیم که محل برچسب های مشخصات و مدل ساخت است. علاوه بر "سلامی از سیاتل" در کادر نارنجی (ما در انتخاب رنگ نقشی نداشته ایم)، می شود مصرف انرژی ۱۸۰ وات ساعتی دستگاه در حال کار و مصرف ۲۰ وات ساعتی در حالت استند بای را مشاهده کرد. در ضمن دستگاه در چین اسمبل شده.

در تلاش برای یافتن پیچ ها، پایه های زیر دستگاه را جدا می کنیم ولی به قول شرلوک هلمز: «وقتی فکر می کنی معما به اندازه یک مورچه است، خیلی راحت از کنار یک فیل می گذری.»  جای نگرانی نیست، از در نشد، از پنجره (ویندو) وارد می شویم.

به رغم نبود هیچ پیچی، که گاه بودن شان مایه عذاب است و گاه نبودن شان، با یک اهرم پلاستیکی پنل کنار دستگاه را جدا کرده و آن را کنار می گذاریم. حالا درهای دوستی و محبت به روی مان باز می شوند.

کافی است بگویید Xbox One, Open for iFixit تا دستگاه از ترس کالبدشکاف اعظم، باز شود (این یک شوخی بود، خودتان گرفتید، بگذریم). در اصل با آزاد کردن چند گیره، دسترسی به محتویات ایکس باکس وان میسر خواهد شد و اینجا است که نه پیچ ۵ پره ای هست (دارم به تو چشم غره می روم اپل!) و نه چسبی!

یک چند بار که پیچ گشتی (گوشتی غلط رایج است) دور خودش بچرخد، بورد وای فای آزاد خواهد شد.

خب ببینیم در این بورد چه چیزهایی هست:

• قرمز: چیپ رادیویی Marvell Avastar 88W8897 که از آنتن دوتایی مایمو برای وای فای 802.11ac، و نیز  بلوتوث، ان اف سی و وایرلس دیسپلی پشتیبانی می کند.
• نارنجی: چیپ Marvell Avastar 88W8782U برای پشتیبانی از اینترفیس WLAN و USB 2

این یکی خیلی جالب است. و منظور از جالب، خاص هم هست. آنچه در بالا می بینید، یک اسپیکر است! شاید هم یک رآکتور کوچک، ولی نه تونی استارک درون مان را غیرفعال می کنیم، همان اسپیکر است. خوشبختانه با یک قاب پلاستیکی در جای خود ثابت شده و ابزار خاصی برای در آوردنش لازم نیست.

این پیچی که ملاحظه می کنید، ۶.۳۵ سانتی متر بلندا دارد. اگر دستگاه را اپل ساخته بود حتما در ویدیویی عارفانه معلوم می شد که ایده ای چیزی پشت استفاده از این پیچ هست، یا اگر برند سامسونگ روی دستگاه بود، احتمالا از طبیعت -مثلا نیزه ماهی- الهام گرفته شده بود!

ولی خیر از این خبرها نیست. تیم مهندسی مایکروسافت با این پیچ های بلند یک سینی انتقال گرما را به مثابه یک سقف بالای سر قطعات داخلی ثابت کرده و خیلی راحت با باز کردن پیچ ها و جداسازی سینی، سرکی به درون می کشیم. 

کل سخت افزار داخل ایکس باکس وان در یک قاب فلزی قرار گرفته و به راحتی از بدنه مشکی بیرون می آید.

این وسط، تیم iFixit هوس غذا کرده و یادی هم می کند از منوی غذای مخصوص Denny's برای فیلم هابیت؛ خلاصه که اگر می خواهید از پس اسماگ بر آیید، یک نگاه به این منو کافی است! البته بیش از نگاه، کاری هم از دست و دلمان ساخته نیست.

برگردیم سراغ غول خودمان و اسماگ را به بیلبو بگینز بسپاریم.

یک خوبی ایکس باکس وان این است که درایو بلو-ری/دی.وی.دی با کانکتور SATA به بورد اصلی متصل شده.

به همین راحتی می شود درایو نوری را بیرون آورد و نگاهی به زیر آن انداخت.

در زیر دو چیپ دیده می شود. چیپ وسط دایره قرمز برند مایکروسافت را دارد و زرد نیز Texas Instruments 37T AVY7 است. البته اینها جزئیات ماجرا است. برویم سراغ هارد دیسک.

متاسفانه مایکروسافت به طوری رسمی امکان تعویض هارد دیسک ایکس باکس وان را مجاز بر نشمرده ولی ما که زیاد به قوانین احترام نمی گذاریم، جلو می رویم. خبر بد بعدی این است که در آوردن هارد، بدون خدشه دار کردن ضمانت آن میسر نیست.

اما برسیم به خبرهای خوش. هارد از نوع SATA II استاندارد ۲.۵ اینچی است و البته مشخص نیست که ایکس باکس وان بتواند هاردهای فرمت نشده SATA را تشخیص دهد. این هارد ساخت سامسونگ است، ۵۰۰ گیگابایت ظرفیت دارد، با سرعت ۵۴۰۰ دور در دقیقه می چرخد و ۸ مگابایت کش SATA II با پهنای باند ۳ گیگابایت بر ثانیه هم دارد.

پارتیشن های هارد دیسک به شرح زیر هستند:

• محتوای موقتی: ۴۴ گیگابایت ظرفیت، ۲۷.۱ گیگابایت آن -در دستگاهی که هرگز روشن نشده- آزاد است.
• محتوای کاربر: با ظرفیت ۳۹۱.۹ گیگابایت.
• پشتیبانی سیستم: ۴۲.۹ گیگابایت ظرفیت دارد که ۳۴.۱ گیگابایت آن آزاد است.
• به روز رسانی سیستم: ۱۲.۸ گیگابایت ظرفیت، ۱۱.۸ گیگابایت آزاد.
• به روز رسانی سیستم ۲: ۷.۵۲ گیگابایت ظرفیت، ۷.۴۷ گیگابایت آزاد.

حالا برویم سراغ بورد فرعی که در کناره قاب نصب شده.

این بورد، ماژول فرکانس های رادیویی است و در پشت آن تنها یک چیپ قرار دارد که گمان می رود چیپ رابط کاربری صوتی و ساخت Nuvoton باشد.

برویم سراغ جدا کردن فن و سینک خنک کننده پردازشگر از روی مادربورد. این X را هر کجا که می بینیم یاد مجموعه مردان ایکس می افتیم.

بعد از گشودن ۴ پیچ، وقت سلام گفتن به چیپ اصلی دستگاه می رسد.

بعد از بروز مشکل حلقه قرمز مرگ در کنسول های قبلی مایکروسافت که ناشی از گرمای بسیار زیاد تولیدی بود، اصلا تعجب آور نیست که چنین سیستم خنک کننده مفصل ولی جمع و جوری را در ایکس باکس وان ببینیم.

خوشحالیم به اطلاع تان برسانیم، اگر در کار با این کنسول به مشکل گرمازدگی بر خوردید، تعویض فن یا هیت سینک به آسانی نفس کشیدن است. با یک پیچ گشتی دو سو، گیره های فن جدا شده و امکان جایگزینی آن وجود دارد.

قطر فن ۱۱۲ میلیمتر است و بر روی هیت سینکی با شمایل زیر سوار شده.

اما برسیم به اصل کاری که همان بورد میزبان چیپ های مختلف است. نمای روی بورد را در زیر ملاحظه می کنید و جای قطعات مختلف هم مشخص شده:

• قرمز: چیپ X887732-001 DG3001FEG84HR (شامل پردازشگر ۸ هسته ای جگوار AMD و گرافیک رادئون)
• نارنجی: ۱۶ تراشه ۵۱۲ مگابایتی اس دی رم DDR3 ساخت SK Hynix (کد تراشه H5TQ4G63AFR)
• زرد: چیپ X861949-005 T6WD5XBG-0003 (هنوز شناسایی نشده)
• سبز: ۸ گیگابایت ناند فلش پر سرعت (eMMC) ساخت SK Hynix
• آبی: آی سی کنترل قدرت یکپارچه با بورد (NCP4204 GAC1328G)
• صورتی: کنترلر اترنت/شبکه Realtek RTL 8151GNM
• سیاه: سوئیچ تغییر جریان ۳ تا ۲۰ ولتی ساخت تگزاس اینسترومنتز برای کنترل جریان الکتریسیته

نمای پشت بورد را هم در عکس بالا ملاحظه می کنید. دریایی سبز با مدارهای چاپی منظم.

اما در نهایت، نوبت به امتیاز دادن به ایکس باکس وان می رسد و در اینجا کنسول ایکس باکس وان با امتیاز ۸ از ۱۰، روی مایکروسافت را سفید می کند. حتما به یاد دارید که امتیاز پلی استیشن ۴ هم همین بود.

• مثبت: برای باز کردن دستگاه و قطعات به چند وسیله محدود و ساده نیاز داریم که این امتیاز بزرگی به حساب می آید. گشودن دستگاه شبیه ایکس باکس ۳۶۰ ولی خیلی ساده تر است. مثبت: در داخل، یک طراحی ساده و منطقی را شاهد هستیم که امکان جدا کردن درایو نوری، بورد اصلی، فن و سینک خنک کننده را فراهم می کند و قطعات به راحتی قابل تعویض هستند.
• هشدار: استفاده از گیره ها به جای پیچ ها می تواند کار را حساس کند و باید مراقب بود که آنها را با شکستن، بی مصرف نکنیم. در عوض، عدم استفاده از چسب کمک حال ما است.
• منفی: دسترسی به هارد دیسک نسبتا مشکل است و برای جایگزینی یا آپگرید آن راهی جز باطل کردن گارانتی نیست.

منبع : ifixit