گفته میشود که کودکان به کرونا مبتلا نمیشوند؛ اما این موضوع تا چه حد صحت دارد و آیا واقعا کودکان به ویروس کرونا و بیماری کووید 19 مبتلا نمیشوند؟
تا لحظه نگارش این مطلب، در سرتاسر دنیا 94 هزار نفر به بیماری کووید 19 مبتلا شده و از بین آنها، 3200 نفر جانشان را از دست دادهاند. والدین، با توجه به ضعیف بودن کودکان، به شدت نگران سلامت فرزندان خود هستند. گفتههای ضد و نقیضی درباره چگونگی رفتار کروناویروس جدید در بدن کودکان وجود دارد. در ابتدا اعلام شد کودکان به بیماری تنفسی جدید مبتلا نمیشوند. با گذشت زمان و شنیده شدن اخباری درباره ابتلای کودکان به کرونا صحت این ادعا زیر سوال رفت.
از زمان گزارش اولین فرد مبتلا به یک بیماری تنفسی جدید، که عامل آن ویروس کرونا تازه شناخته شدهای است، حدود دو ماه میگذرد. البته شیوع ویروس کرونا جدید از مدتها قبل در پیامرسان وی چت گزارش شده بود! حتی با در نظر گرفتن صحت این موضوع، دنیا سه ماه بیشتر سابقه آشنایی با این ویروس را ندارد! به همین دلیل دانشمندان با عدم قطعیت درباره SARS-CoV-2 صحبت میکنند.
بر اساس یافتههای محققان تا امروز، احتمال ابتلای کودکان به کرونا بسیار پایین بوده و میزان مرگ و میر در آنها به خاطر کووید 19 به شدت پایین است.
کووید 19، بیماری است که توسط یک ویروس کرونا تازه شناخته شده ایجاد میشود. برای اولین مرتبه، در دهه 1960، دنیای پزشکی با کروناویروسها آشنا شد. قبل ظهور SARS-CoV-2، شش کروناویروس شناخته شده بودند. چهار مورد از آنها سبب ابتلا به سرماخوردگی شده و آبریزش بینی و سرفههای خفیف در پی دارند. این چهار ویروس، مخصوص انسانها هستند.
اما دو مورد دیگر، ویروسی مشترک بین انسان و حیوانات محسوب شده و بیماریهای تنفسی بسیار کشندهای (سارس و مرس) را سبب میشوند. ریشه ویروس عامل سار و مرس، خفاشها هستند. با توجه به شباهت ژنتیکی بسیار زیاد SARS-CoV-2 با ویروس مسبب سارس، تا امروز، انگشت اتهام به سوی خفاشها نگه داشته شده است.
کمی درباره کروناویروسهای کشنده قبلی
در سال 2002 – 2003 ویروس جدیدی با نام SARS-CoV از خانواده کروناویروسها ظهور کرد. این بیماری از چین شیوع یافت، اما به آمریکای شمالی نیز کشیده شد. نزدیک به 8 هزار نفر به سارس مبتلا شده و ده درصد آنها، حدود 800 نفر، جانشان را از دست دادند. بیماری یاد شده، سبب تنگی نفس شدید و وارد شدن آسیبهای جدید به ریههای فرد مبتلا میشد.
در سال 2012، این مرتبه در عربستان، بیماری تنفسی دیگر با یک عامل ویروسی نوظهور از خانواده کروناویروسها جان افراد زیادی را گرفت. همین بیماری، سه سال بعد در کره جنوبی نیز قربانی گرفت. ویروس عامل بیماری مرس MERS-CoV نام داشت. شدت مشکلات تنفسی ناشی از مرس بسیار بیشتر بود، به طوری که از 2500 نفر مبتلا به آن، 34 درصد جان خود را از دست دادند.
نرخ ابتلای کودکان به دو بیماری سارس و مرس کمتر از حد انتظار بود. به عنوان نمونه از بین 2500 مبتلا به مرس، تنها 3.4 درصد کودک بودند. همچنین کمتر از 15 درصد جمعیت مبتلایان به مرس، کمتر از 19 سال سن داشتند. سارس نیز وضعیت مشابهی داشت. نرخ ابتلای کودکان به کرونا ویروس عامل سارس در مقایسه با بزرگترها بسیار کمتر بود.
بیماری کووید 19 برای نخستین مرتبه در شهر ووهان چین ظهور کرد و تا امروز، در مقایسه با سارس و مرس، جان افراد بسیار بیشتری را گرفته است. در حال حاضر، ریسک ابتلای کودکان به کرونا سال 2020، مشابه دو کروناویروس کشنده قبلی به نظر میرسد.
ریسک ابتلای کودکان به کرونا ویروس عامل کووید 19
تعداد کودکانی که ابتلای آنها به کووید 19 گزارش شده، تا امروز بسیار پایین بوده است. در تحقیقی که محققان چینی روی 44 هزار نفر مبتلا انجام دادند، 416 نفر (کمتر از 1 درصد) دارای سن کمتر از 9 سال بود. از طرفی در این رده سنی و از بین این 146 نفر، هیچ مرگی رخ نداد.
به عنوان نمونهای دیگر باید به ابتلای تنها یک کودک به ویروس کرونا جدید در کشور استرالیا اشاره کرد. بر اساس آمار رسمی، تا امروز 42 نفر در این کشور درگیر کووید 19 شدهاند. دلایل مختلفی درباره پایین بودن تعداد کودکان مبتلا به بیماری تنفسی جدید وجود دارد:
- تعداد کمی از کودکان در معرض ویروس SARS-CoV-2 قرار داشتهاند.
- تعداد کمی از کودکان به بیماری مبتلا شدهاند.
- تعداد کمی از کودکان نشانههای جدی از بیماری بروز داده و در نتیجه ابتلای آنها به کووید 19 مشخص شده است.
در هر صورت، نرخ ابتلای کودکان به کرونا پایینتر از بزرگسالان است. اگر تعداد کمی از کودکان با بیماری نوظهور به طور جدی درگیر میشوند، دیگر چه دلیلی برای نگرانی وجود دارد؟
در صورتی که کودکان با وجود مبتلا شدن به کووید 19، نشانههای خفیفی از بیماری شبیه به سرماخوردگی بروز بدهند، بیماری آنها به درستی تشخیص داده نشده و به همین دلیل نقشی مهم در شیوع بیماری در جوامع مختلف ایفا خواهند کرد.
در مقایسه با بزرگسالان، به سختی میتوان کودکان را به رعایت نکات بهداشتی وادار کرد. به عنوان نمونه، چطور میتوان یک کودک را برای خودداری از بازی با هم سن و سالان خود به خاطر شیوع یک بیماری جدید قانع کرد؟ کودکان در اجتماعاتی که تعداد زیادی نفر با فاصله کم نسبت به یکدیگر فعالیت میکنند حضور پیدا میکنند. از طرفی بیمار شدن آنها، به خاطر عدم بروز نشانههای جدی، سبب توقف فعالیتهایشان (اجبار برای ماندن در خانه به خاطر شدت بیماری) نخواهد شد. در نتیجه با سرعتی زیاد ویروس را به یکدیگر منتقل خواهند کرد.
یکی از استراتژیهای موفق برای کاهش شیوع آنفلوآنزای فصلی، ممنوع شدن حضور کودکان در مدرسه در صورت ابتلا به این بیماری است. با توجه به نبود واکسن برای کووید 19 و از طرفی خاموش بودن ابتلای کودکان به کرونا، به نظر راهی جز تعطیل کردن مدارس برای مدت زمانی طولانی باقی نمیماند.
نشانههای ابتلای کودکان به کروناویروس چیست؟
طبق گفتههای پزشکان چینی، کودکان مبتلا به کووید 19 اغلب سرفه کرده و با مشکل کیپ شدن بینی مواجه میشوند. آبریزش بینی، اسهال و سردرد از دیگر نشانهها است. کمتر از 50 درصد آنها تب میکنند. تعداد قابل توجهی از کودکان حتی بعد از ورود ویروس کرونا جدید به بدنشان، هیچ علائمی نشان نمیدهند!
این موضوع درباره بزرگسالان نیز صادق است. نتایج تحقیق گسترده محققان چینی روی 44 هزار بیمار نشان داد در 81 درصد آنها علائم عادی شبیه به آنفلوآنزا بروز میکند. این افراد بعد از گذشت یک الی دو هفته سلامتی خود را کسب خواهند کرد. حتی نوزادان، که در برابر بیماریهای تنفسی به شدت آسیبپذیر هستند، نشانههای ملایمی در صورت ابتلا به کووید 19 نشان میدهند.
نرخ ابتلای کودکان به کرونا ویروسها در مقایسه با آنفلوآنزا کاملا متفاوت است. کودکان با فرا رسیدن فصل سرما، به شدت مستعد سرماخوردگی یا ابتلا به آنفلوآنزا بوده و نرخ ابتلا در آنها بیشتر از بزرگسالان است. درباره سارس، مرس و تا امروز کووید 19، عکس این موضوع صدق میکند.
چطور میتوان ابتلا به کووید 19 را در کودکان تشخیص داد؟
بیشتر کودکانی درگیر با کووید 19 علائم تنفسی همراه با سرفه بروز میدهند. این موارد البته میتوانند نشانههای سرماخوردگی یا آنفلوآنزا نیز باشند، به همین دلیل تشخیص نوع بیماری دشوار است. بر اساس یافتهها، همه کودکان مبتلا به کووید 19 با فردی که بیماری وی تایید شده در ارتباط بوده یا یکی از اعضای خانوادهاش به این بیماری مبتلا بوده است.
از طرفی میدانیم طبق گزارش مقامات ایرانی، 40 الی 45 درصد موارد ابتلا به کروناویروس جدید داخل بیمارستان رخ میدهند. به عبارتی یک فرد با تصور ابتلا به بیماری تنفسی جدید، در حالی که فقط سرماخوردگی یا آنفلوآنزا داشته، به بیمارستانهای محل نگهداری از بیماران کووید 19 رفته و در این محلها ویروس را واقعا دریافت کرده است. در نتیجه نباید کودکان را بعد از چند مرتبه عطسه یا سرفه سریعا به مراکز درمانی برد.
چطور از ابتلای کودکان و دیگر اعضای خانواده به کرونا جلوگیری کنیم؟
ویروس عامل کووید 19، وقتی فرد مبتلا به آن سرفه یا عطسه میکند، در هوا پخش خواهد شد. به همین دلیل جواب سوال «آیا کرونا از طریق هوا منتقل میشود؟» با قاطعیت «بله» است. اگر در این محیط تنفس کنید، آلوده خواهید شد.
اگر فرد مبتلا روی سطحی عطسه یا سرفه کرده یا دستش را بعد از گرفتن جلوی بینی و دهان، روی سطحی قرار بدهد، آن قسمت به ویروس آلوده خواهد شد. فرد سالم با لمس این سطح و سپس مالیدن دستش به سر و صورت، ویروس را وارد بدن خود خواهد کرد.
به همین دلیل بهترین روش به منظور جلوگیری از ابتلا به کروناویروس نوظهور و همچنین سایر بیماریهای تنفسی، شستشوی مداوم دست با آب و صابون ذکر میشود. البته باید بدانید برای پیشگیری از کرونا دستهای خود را چگونه بشویید. شستشوی ناصحیح، تاثیر مثبت این کار را از بین میبرد.
اگر فردی با علائم بیماری شبیه به سرماخوردگی مشاهده کردید، فاصله ایمنی را با وی رعایت کرده و هرگز نزدیکش نشوید. در نظر داشته باشید استفاده از ماسکهای جراحی عادی فقط به افراد بیمار توصیه میشود. به این ترتیب در صورت عطسه با سرفه، ذرات معلق از دهانشان تا فواصل زیادی پرتاب نخواهند شد.