کروناویروس جدید شاید از سال‌ها پیش در بدن انسان بوده باشد

عامل بیماری کووید 19 با گسترش در سراسر دنیا باعث ایجاد ترس در بین مردم و قرنطینه برخی از شهرها شده است. اما کروناویروس جدید با نام رسمی SARS-CoV-2 دقیقا از کجا آمده است؟

منشا این ویروس را هنوز به طور دقیق شناسایی نکرده‌اند. در برخی از مطالعات علمی، حیواناتی مانند خفاش، مار یا مورچه خوار پانگولین به عنوان میزبان اولیه کروناویروس جدید معرفی شده‌اند. کسانی هم هستند که با مطرح کردن تئوری‌های توطئه، آن را ساخت دست بشر می‌دانند؛ ولی نتایج یک بررسی تازه، چنین احتمالی را رد می‌کند.

بر اساس یافته‌های این تیم تحقیقاتی بین‌المللی، یکی از سناریوهای محتمل این است که عامل بیماری کووید 19 پیش از پاندمی شدن هم در جوامع انسانی وجود داشته:

ممکن است جد ویروس SARS-CoV-2 مدت‌ها پیش وارد بدن انسان شده و همزمان با انتقال بی‌سروصدا بین انسان‌ها، در حال انطباق خود بوده باشد. سپس با کسب قابلیت‌های ژنتیکی تازه، بیماری را در سطحی وسیع گسترش داده است.

محققان با آنالیز داده‌های ژنتیکی SARS-CoV-2 و مقایسه آن با سایر کروناویروس‌ها، دریافتند که ناحیه اتصالی پذیرنده (RBD) در پروتئین اسپایک این ویروس جدید، توانایی بسیار بالایی در چسبیدن به سلول‌های انسانی دارد. آن‌ها معتقدند که این قابلیت باید  ناشی از پروسه انتخاب طبیعی بوده باشد؛ نه دستکاری‌های آزمایشگاهی. به گفته‌ی متخصص ایمنی‌شناسی، کریستین اندرسن:

جهش‌های ایجاد شده در بخش RBD پروتئین اسپایک و محور اصلی ویروس، نقش هرگونه دستکاری آزمایشگاهی را در پیدایش SARS-CoV-2 رد می‌کنند.

با رد احتمال تولید ویروس در آزمایشگاه توسط بشر، اعضای تیم تحقیقاتی به دو فرضیه دیگر رسیدند. یکی اینکه پیش از انتقال کروناویروس جدید به انسان، انتخاب طبیعی در یک میزبان حیوانی رخ داده است. البته با وجود اینکه نمونه ویروس‌های جمع‌آوری شده از خفاش‌ها و پانگولین‌ها ژنوم مشابهی را نشان می‌دهند؛ ولی با ویژگی‌های ژنتیکی SARS-CoV-2 تطابق کامل ندارند.

اما فرضیه دوم می‌گوید پس از انتقال ویروس از یک حیوان به بدن انسان بود که انتخاب طبیعی رخ داد. مطابق این سناریو، کروناویروس جدید بعد از اینکه از میزبان حیوانی خود به انسان‌ها سرایت کرد، جهش یافته و بیماری‌زا شده است.

آن‌طور که فرانسیس کالینز، مدیر موسسه ملی سلامت آمریکا توضیح می‌دهد:

شاید روند تغییرات و تکامل ویروس، سال‌ها یا حتی دهه‌ها به طول انجامیده تا اینکه سرانجام توانایی لازم برای انتقال انسان به انسان و ایجاد بیماری مهلک را به دست آورده باشد.

اثبات درستی هر یک از این فرضیه‌ها، مستلزم انجام تحقیقات بیشتر است. اما فعلا باید برای مقابله با ویروس کرونا به توصیه‌های بهداشتی عمل کنیم و تا جای ممکن در منزل بمانیم.