ابعاد و شکل اصلی قاره گمشده زیلندیا مشخص شد

قاره زیلندیا – Zealandia به عنوان هشتیم قاره سیاره زمین شناخته می‌شود که دانشمندان آن را چندین سال پیش کشف کردند؛ با این حال تا قبل از انتشار نقشه جدید توسط محققان، ابعاد و شکل واقعی این منطقه مشخص نبود.

قاره زیلندیا – Zealandia که برخی آن را به عنوان قاره هشتم زمین، یا قاره گمشده هم می‌شناسند، اخیرا مورد توجه قرار گرفته و در نقشه‌ای جالب‌توجه، ابعاد و وضعیت جغرافیایی آن مشخص شده است. در ادامه با ما همراه باشید.

در سال 2017 بود که دانشمندان رسما زیلندیا را به عنوان یک قاره مجزا و زیر آب رفته در نظر گرفتند. با این حال تا قبل از دوشنبه گذشته و انتشار نقشه‌ای دقیق و شگفت‌انگیز توسط دانشمندان نیوزیلندی، محدوده جغرافیایی و شکل دقیق مرزهای این منطقه گمشده مشخص نبود.

نیک مورتیمر – Nick Mortimer، سرپرست تحقیقات مشخص کردن نقشه قاره زیلندیا می‌گوید که او و تیمش با استفاده از تکنولوژی‌های به روز، مرزهای صفحات زمین شناسی این قاره را مشخص کرده و پس از بررسی عمق کف اقیانوس در مناطق اطراف زیلندیا، جزئیات بسیار دقیقی را در قالب نقشه منتشر شده، به دست آورند. به علاوه در جریان تحقیقات اطلاعات ارزشمندی در مورد نحوه شکل‌گیری این قاره قبل از زیر آب رفتن آن در میلیون‌ها سال پیش به دست آمد.

جزئیاتی در مورد قاره زیلندیا

مورتیمر و تیمش می‌گویند که زیلندیا قاره‌ای به وسعت 5 میلیون کیلومترمربع بوده و تقریبا برابر نیمی از مساحت استرالیا است. با این حال تنها 6 درصد از آن در بالای سطح آب قرار گرفته و این شش درصد در مجموع جزیره‌های جنوبی و شمالی نیوزیلند و همچنین جزیره کالدونیای جدید را تشکیل می‌دهد. قرار گرفتن مابقی قاره در زیر آب هم بررسی دقیق آن‌ را چالش‌برانگیز می‌کند.

برای انجام تحقیقات اخیر، تیم مورتیمر قاره زیلندیا و بستر اقیانوس در اطراف قاره را به کمک تکنیک‌های آنالیز کف اقیانوس نقشه‌برداری کردند و در تصاویری همانند عکس زیر، جزئیات شگفت‌انگیز قاره و همچنین ارتفاعات قابل‌توجه برآمدگی‌های آن را مشخص کردند:

در کنار برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های قاره، خطوط ساحلی، مرزهای قلمروها و همچنین نام جزئیات مهم زیر آب در منطقه اطراف هم در نقشه مورتیمر و همکارانش مشخص شده‌اند. تحقیقات این دانشمندان در قالب پروژه‌ای بوده که قصد دارد تا سال 2030 نقشه کامل و دقیقی از بستر تمامی اقیانوس‌های جهان تهیه کند.

در نقشه دیگری که توسط این پژوهشگران منتشر شده، نوع پوسته زمین که تشکیل دهنده قسمت‌های مختلف قاره زیلندیا بوده مشخص شده است:

بخش‌های نارنجی، قرمز، قهوه‌ای و زرد قسمت‌های قدیمی‌تر از پوسته زمین هستند که خشکی‌های امروزی را تشکیل می‌دهند. قسمت‌های آبی رنگ هم بخش‌های دیگری از پوسته سیاره‌اند که قدمت کمتری دارند. به علاوه در نقشه بالا صفحات تکتونیکی زمین در اطراف زیلندیا مشخص ‌شده‌اند. دانشمندان می‌گویند که بررسی دقیق صفحات مورد نظر و نحوه حرکت آن‌ها به جامعه عملی کمک می‌کند تا پرده از راز نحوه شکل‌گیری و وضعیت ابتدایی زیلندیا بردارند.

سرگذشتی 85 میلیون ساله

ایده وجود قاره زیلندیا حدودا 25 سال پیش توسط زمین شناسی به نام بروس لویندایک (Bruce Luyendyk) مطرح شد. لویندایک پیش از این اعلام کرده بود که قصد او از انتخاب نام زیلندیا توصیف یک قاره جدید نبوده و منظور ابتدایی او، مشخص کردن منطقه‌ای نزدیک به کشور نیوزیلند بود که قسمت‌های قابل‌توجهی از پوسته زمین را به خود اختصاص داده است. این قسمت از پوسته زمین حدودا 85 میلیون سال پیش از ابرقاره گاندوانا (Gondwana) جدا شده است.

لویندایک می‌گوید که زیلندیا قسمت‌های شکسته‌ای از پوسته زمین مربوط به گاندوانا و پس از تقسیم شدن ابرقاره دیگری به اسم پانگیا (Pangea) به دو قسمت، بوده است. دانشمندان معتقدند که در ابتدا پانگیا به عنوان اولین ابرقاره موجود به دو قسمت تقسیم شده که نیمی از آن به نیمکره شمالی سیاره رفته و قاره‌های اروپا، آسیا و آمریکای شمالی را به وجود آورده است.

قسمت جنوبی ابرقاره پانگیا هم که گاندوانا نام گرفته، قاره‌های آفریقا، استرالیا و آمریکای جنوبی را به وجود آورده و گفته شده که فشارهای زمین شناختی، قاره زیلندیا را حدودا 30 تا 50 میلیون سال پس از جدا شدن از گانداوانا به زیر آب برده‌اند و وضعیت کنونی آن را به وجود آورده‌اند. نقشه‌های بالا هم نشان می‌دهند که زیلندیا همانند سایر قاره‌های سیاره زمین ویژگی‌های زمین شناختی خاص خود را دارد.

کسب مقام یک قاره مجزا

تا پیش از سال 2017 زیلندیا به عنوان یک میکرو قاره همانند جزایر ماداگاسکار در نظر گرفته می‌شد، اما دانشمندانی مانند مورتیمر با بررسی‌های خود نشان دادند که این منطقه تمامی مشخصات مربوط به یک قاره را دارد؛ مشخصاتی از جمله وسعت بیش از 1 میلیون کیلومترمربع، دارا بودن مرزهای مشخص، ارتفاع بیشتر نسبت به بستر اقیانوسی در مناطق اطراف و همچنین دارا بودن ضخامت قابل توجه نسبت به پوسته‌های اقیانوسی اطراف.

مورتیمر معتقد است که نقشه‌های جدید حقیقت قاره بودن زیلندیا را واضع تر نشان می‌دهند و اگر قرار بود که اقیانوس‌های زمین کاملا خشک شوند، وضعیت این منطقه به وضوح قاره بودن آن را نشان می‌داد.