سیاره های ابر زمین شگفتانگیزی که به تازگی توسط ستاره شناسان کشف شدهاند، به دور یک ستاره کوتوله سرخ میگردند و ابعادی و شرایطی تقریبا نزدیک به زمین دارند.
سیاره های ابر زمین اجرام آسمانی هستند که از سیاره محل زندگی ما بزرگتر بوده، اما ابعاد آنها از غولهای یخی مانند اورانوس و نپتون کوچکتر است. اخیرا مجموعهای از این اجرام آسمانی جالبتوجه در اطراف یک کوتوله سرخ منحصر به فرد کشف شدهاند. در بررسی این خبر با ما همراه باشید.
ستاره مورد نظر “Gliese 887” نام دارد و به عنوان درخشانترین کوتوله سرخی که در آسمان رویت شده، شناخته میشود؛ اما نکته مهم این بوده که سیارههای کشف شده در منطقه حیات پذیری اطراف ستاره هستند، به این معنا که امکان وجود شرایطی مشابه زمین و حتی آب مایع روی آنها کم نیست. از طرف دیگر محققان این احتمال که ابر زمینهای اطراف Gliese 887 مثل زمین سنگی هستند را رد نکردهاند و در صورت درستی این موضوع، حتی میتوان در مورد امکان قرارگیری شکلی از حیات در سیارهها هم نظریهپردازی کرد.
برای پیدا کردن این سیاره های ابر زمین دانشمندان به کمک طیفسنج هارپس (HARPS) در رصدخانه جنوبی اروپا در کشور شیلی، از مدتها پیش کوتوله سرخ ما را تحت نظر داشتند و از طریق پدیدهای به نام لرزش داپلر (Doppler wobble) وجود سیارهها را تایید کردند. پدیده مورد نظر به لرزشهای فوقالعاده ریزی مربوط میشود که به هنگام چرخش یک سیاره به دور ستاره میزبانش، از طریق نیروی گرانش بین دو جرم به وجود میآید.
پدیده لرزش داپلر در مورد Gliese 887 نشان داد که باید دو سیاره ابر زمین با دورههای گردش 9 و 22 روزه دور کوتوله سرخ وجود داشته باشند. محققان نام این دو سیاره را “Gliese 887b” و “Gliese 887c” انتخاب کردند.
وضعیت سیاره های ابر زمین کشف شده
ستاره شناسان تخمین زدهاند که دمای سطحی Gliese 887c باید در حد 70 درجه سلسیوس باشد و از آنجایی که با داشتن فاصله 11 سال نوری نسبت به زمین، کوتوله سرخ میزبان به عنوان یکی از نزدیکترین ستارهها به زمین هم شناخته میشود، کشف سیاره های ابر زمین اطراف این کوتوله سرخ در نوع خود بسیار پراهمیت به شمار میرود. البته ستاره Gliese 887 تقریبا به اندازه نصف خورشید بزرگ بوده و به همین دلیل، منطقه حیات پذیری اطراف آن هم نسبت به منظومه ما، بسیار نزدیکتر به سطح ستاره است.
با این تفاسیر دو نکته دیگر در مورد ستاره Gliese 887 کشف اخیر را جالبتر کردهاند؛ اولین نکته این بوده که برخلاف خورشید منظومه شمسی، این کوتوله سرخ تعداد کمتری لکه ستارهای (Starspot) دارد. لکههای ستارهای باعث به وجود آمدن طوفانهای ستارهای و انفجارها و تشعشعاتی میشوند که به سیارههای اطراف آسیب میرسانند و هرچه تعداد لکههای یک ستاره بیشتر باشد، میزان طوفانهای آن هم بیشتر خواهد بود.
اگر لکههای ستاره کوتوله سرخ میزبان این سیاره های ابر زمین بیشتر بود، امکان از بین رفتن اتمسفر دو سیاره و تخریب وضعیت سطحی آنها وجود داشت؛ اما با وجود بررسیهای اخیر این احتمال مطرح شده که اتمسفر سیارهها از جو زمین هم ضخیمتر هستند و حتی شاید در زیر لایههای این جو گونهای از حیات در حال زندگی باشد.
نکته مهم دیگر در مورد Gliese 887 روشنایی تقریبا دائم و پیوسته آن بوده که باعث شده در تحقیقات آینده سازمان فضایی آمریکا و پروژههای آینده مربوط به تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، این کوتوله سرخ یکی از مهمترین کاندیدها برای بررسیهای دقیقتر باشد.