گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
مواد شیمیایی جاودانه (Forever Chemical) محصولاتی ساخت دست بشر هستند که در مدت زمانی فوق‌العاده طولانی در طبیعت تجزیه می‌شوند. این مواد اخیرا در قطب شمال کشف شده‌اند.
به تازگی دانشمندان در آب‌های قطب شمال آثاری از مواد شیمیایی جاودانه (Forever Chemical) کشف کرده‌اند؛ این مواد ترکیباتی هستند که توسط بشر ساخته شده‌اند، اما پایداری آن‌ها باعث می‌شود تا برخلاف سایر موادی که ما انسان‌ها تولید کرده‌ایم، طبیعت نتواند آن‌ها را به راحتی و در زمانی کوتاه تجزیه کند.
شاید تاکنون شنیده باشید که پلاستیک‌های معمولی چند صد و یا هزاران سال در طبیعت باقی می‌مانند؛ چنین پلاستیک‌هایی از جمله مواد شیمیایی مورد نظر هستند و پیدا کردن آثار آن‌ها در قطب شمال باعث نگرانی دانشمندان شده است. نام دیگر این ترکیبات شیمیایی “PFAS” بوده و گفته شده که در حال حاضر، در ساخت بسیاری از محصولاتی که در منازل ما وجود دارند، از این ترکیبات استفاده شده است.
از طرف دیگر هنوز دانشمندان مشغول بررسی تاثیر مواد شیمیایی جاودانه روی سلامت بشر هستند و برخی تحقیقات نشان داده که ترکیبات PFAS در طول دهه‌ها استفاده و تولید توسط کارخانه‌های گوناگون، به تدریج به غذا، آب آشامیدنی و بسیاری از آب راهه‌های مورد استفاده بشر راه پیدا کرده‌اند.
مواد شیمیایی جاودانه در قطب شمال
تحقیقات اخیر دانشمندان نشان داده که 29 نوع از ترکیبات PFAS هم‌اکنون در آبی که به اقیانوس قطب شمال وارد می‌شود و از این اقیانوس خارج می‌شود، وجود دارد؛ به علاوه ترکیب خطرناکی به نام “HFPO-DA” هم برای اولین بار در آب‌های مورد نظر یافت شده است.
بر اساس اطلاعات موجود، HFPO-DA که مخفف اسید هگزافلوروپروپیلن اکسید دیمر بوده، از مدتی پیش و به عنوان ماده جایگزینی سالم‌تر و مناسب‌تر برای ترکیبات PFAS ساخته شده بود، اما در سال‌های اخیر دیده‌ایم که خود این ترکیبات از لحاظ خطرات احتمالی که برای سلامت انسان و محیط خواهند داشت، زیر ذره‌بین گرفته شده‌اند.
همان‌طور که اشاره شد، این اولین باری بوده که HFPO-DA به عنوان یکی از مواد شیمیایی جاودانه در قطب شمال یافت می‌شود و به علاوه، تاکنون سابقه نداشته که این ترکیب مسافت‌های طولانی را طی کند. دانشمندان نمونه‌های خود را از آب‌های نزدیک گرینلند جمع‌آوری کردند و گفته شده که محل جمع‌آوری این نمونه‌ها شاهراه اصلی اتصال قطب شمال به اقیانوس اطلس است.
در حالی که پیدا کردن چنین ترکیباتی در آب‌های شمالی‌ترین قسمت سیاره به نوبه خود نگران کننده بوده، دانشمندان می‌توانند از طریق بررسی مسیر طی شده توسط مواد شیمیایی مورد نظر، چرخه حرکت آن‌ها در سطح سیاره را مشخص کنند.
دانشمندان در مقاله خود که اخیرا توسط ژورنال “Environmental Science & Technology” منتشر شده، اظهار کرده‌اند که وضعیت حال حاضر مواد شیمیایی جاودانه PFAS در قطب شمال و عمق نفوذ این ترکیبات نشان می‌دهد که از طریق کسب اطلاعات در مورد جریان‌های چرخشی اقیانوسی، لایه‌بندی‌های افقی و عمودی و همچنین فرآیندهای ترکیب فیزیکی مواد شیمیایی، می‌توان به درک درستی از گسترش ترکیبات مورد نظر در مقیاس بزرگ رسید و سرنوشت نهایی مواد PFAS را مشخص کرد.
مقصد نهایی ترکیبات شیمیایی خطرناک
از آنجایی که میزان ترکیبات شیمیایی کشف شده، در جریان‌های خروجی از اقیانوس قطب شمال بیشتر از جریان‌های ورودی بود، می‌توان نتیجه گرفت که مواد مورد نظر از طریق اتمسفر وارد قطب شمال شده‌اند و راه خود را به داخل آب پیدا کرده‌اند. دانشمندان می‌گویند که بیش از 5 هزار نوع مختلف از مواد PFAS وجود دارد که ارتباط برخی از آن‌ها با سرطان‌های گوناگون تایید شده است. به علاوه مشکلات کبدی مختلفی هم از طریق برخی از این مواد به وجود می‌آید و به همین دلیل بوده که از مدت‌ها پیش، ترکیبات خطرناک PFAS از چرخه تولید حذف شده‌اند.
با این تفاسیر، در حالی که برخی از سمی‌ترین مواد شیمیایی جاودانه دیگر تولید نمی‌شوند، همچنان هزاران سال طول خواهد کشید تا این ترکیبات توسط طبیعت تجزیه شوند. به همین دلیل تحقیقات علمی مانند مقاله مربوط به قطب شمال در مشخص کردن خطر و میزان گسترش این مواد فوق‌العاده مهم هستند.
محققان در مقاله منتشر شده نوشته‌اند که برای کاهش نادانسته‌های موجود در مورد ترکیبات PFAS و رسیدن به درک بهتری برای تولید هوشمندانه این مواد، باید تحقیقات بسیار زیادی در این رابطه صورت بگیرند. از طرف دیگر تعیین نقش اقیانوس‌های گوناگون از جمله اقیانوس قطب جنوب به عنوان مقصد نهایی مواد شیمیایی مورد نظر، تنها از طریق این تحقیقات امکان‌پذیر خواهد بود.