یکی از رایجترین کلماتی که این روزها آن را به کار میبریم، واژه «هوشمند» است! همه ما بارها در مورد موبایلهای هوشمند، خانههای هوشمند، سیستمهای هوشمند کامپیوتری و … بارها و بارها شنیدهایم! هیچ صنعت و یا حوزه ای در حال حاضر نمیتواند مفهوم خود را از این واژه جدا کند و یا عدم تغییر را قبول کند. همه ما به خوبی میدانیم که تمامی افراد مطرح در حوزههای صنعتی و تولیدی، قصد دارند که با بهکارگیری جدیدترین فناوریهای اطلاعاتی، اقدام به راه اندازی کارخانههای هوشمند کنند!
کارخانههای هوشمند، در دسته جدیدترین تغییرات صنعتی چند دهه اخیر قرار نمیگیرند، اما به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای بشر محسوب خواهند شد! کارخانههای هوشمند که در حال ایجاد انقلاب چهارم صنعتی هستند، طبق ادعاهای صورت گرفته، میتوانند خطاهای تولیدات را به حد صفر نزدیک کنند، اما چطور چنین چیزی امکانپذیر است؟ آیا در این زمینه پیشرفتی صورت گرفتهاست؟
فرآیندهای بهینهسازی در کارخانه هوشمند، راز پشت پرده کنترل خطاها و چالشهای تولیدی
واژه هوشمند برای یک کارخانه، مفهوم و معنی بزرگی را به همراه میآورد. در قلب کارخانههای هوشمند، باید اجزایی مانند سنسورها، سیستمهای پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی، دوربینهای نظارتی با تکنولوژی پردازش تصویر و … وجود داشته باشد تا شاهد این باشیم که چگونه هر حرکتی، میتواند کمک کند که یک فرایند در کارخانه هوشمند بهینهسازی شود.
هر بخش از اعضای سیستم کنترلی (سنسورها، دوربینهای نظارتی مبتنی بر پردازش تصویر و …) باید حرکات انجام شده در کارخانه را بررسی کنند و با توجه به درجه اهمیت آن و بخشی که در آن قرار گرفتهاست، نوع آن را بسنجند. این موضوع باعث بهینهسازی تک تک فرآیندهای عملیاتی و زنجیره تولید میشود که نتیجه آن کاهش خطاها و تولید محصولات بی نقص است! قبل از آن که برخی از دستاوردهای مرتبط با این موضوع را بررسی کنیم، بهتر است که یک تعریف واحد برای کارخانه هوشمند داشته باشیم.
کارخانه هوشمند چیست؟ صنعت هوشمند، چه ویژگیهایی دارد؟
صنعت هوشمند در واقع از کارخانههایی که تشکیل شدهاست که با کمک سیستمها و دستگاههای متصل به اینترنت و تکنولوژی هوش مصنوعی برای بهبود فرایند، یکپارچه سازی و بهبود امنیتی فرآیندهای عملیاتی خود استفاده میکند. نکته و مفهوم اصلی در کارخانههای هوشمند، ایجاد یک نوع تعامل و ارتباط بین اجزای مختلف اکوسیستم تولیدی است!
تعامل همزمان تمامی بخشهای اکوسیستم صنعتی که میتواند از فواصل دور بین تمامی بخشها از جمله اپراتورها، کارخانه جات و … صورت بگیرد، میتواند فرایند اتوماسیون سازی را از یک رؤیای دست نیافتنی به یک واقعیت تبدیل کند، اما این زنجیره عملیاتی باید چه بخشهایی را در نظر بگیرد؟ زنجیره عملیاتی و فرایند اکوسیستم هوشمند، باید تمامی بخشها از جمله طراحی، تولید و لجستیک را در نظر بگیرد.
اگر بخواهیم معیارهای هوشمندسازی یک کارخانه را بررسی کنیم، باید به ۴ عنصر توجه کنیم! عناصر و موارد زیر به عنوان مهمترین رکنها و پایههای اساسی یک کارخانه یا صنعت هوشمند در نظر گرفته میشوند:
- یکپارچه سازی با ماشین (M2M)
- دانش و میزان پیشرفت (مرتبط با حوزه صنعت)
- میزان اتوماسیون سازی کارخانه در بخشهای غیر تولیدی (مانند حمل و نقل کالا)
- تقاضای بازار و نحوه پاسخگویی به آن
دستاوردهای یک کارخانه هوشمند برای کاهش خطاهای تولید به میزان صفر چه چیزی بودهاست؟
در حال حاضر با حمایت کمیسیون اروپا، محققان و دانشمندان خارجی در حال تحقیق و آزمایش پروژه ای تحت عنوان IFACOM هستند که در واقع میخواهد توصیفات جدیدی از مبنای تولید را برای تمامی صنایع در حوزههای مختلف ایجاد کند. با تحقیق در رابطه با این حوزه به این نتیجه خواهیم رسید که، تولید قطعات با کیفیت بالا، ارزش بالا، عملکرد قابل قبول و تولید اجزای سفارشی شده از اهداف اصلی این سیستم است.
کارخانههای هوشمند در واقع میخواهند، نواقص سیستمهای هوش مصنوعی، سنسورهای قابل پیشبینی و … را اندازهگیری کنند. طبق بررسیهای انجام شده، عملی شدن پروژه IFACOM در کارخانههای تولیدی، میتواند سالانه میلیونها یورو را در زمینههای تولید، طراحی مجدد محصول و … ذخیره کند.
وجود نقص و خطای تولیدی، یکی از بزرگترین چالشهای فرآیندهای سنتی است که در اکثر حوزههای مختلف وجود دارد. در برخی از موارد، همین مشکل و نقص میتواند تا ۵۰ درصد از تولیدات یک کارخانه را به عنوان محصول ناقص یا قراضه روانه آشغال دانی صنعتی کند. جالب است بدانید که این عدد در خطهای تولیدی پیچیدهتر و دارای فرآیندهای بیشتر میتواند تا ۹۰ درصد برسد که در نوع خود فاجعه است!
این پروژه با کمک بررسی اجزای مختلف و موجود در یک محصول، فرآیندهای تولیدی، مشکلات احتمالی که میتواند باعث ایجاد نقص در تولید شود و … کاری کند که تمامی فرآیندهای لازم برای تولید محصول از صفر تا صد به بهترین شکل ممکن خود، بررسی و اجرا شوند. در این زمینه مدنظر داشته باشید که روشهای فعلی جز هزینه، کاهش درآمد کارخانه، افزایش ضایعات و چالشهای صنعتی، سود دیگری به بار نمیآورند.
کارخانه هوشمند ایرانی که تولیدات خطای خود را به صفر رساند!
حالا که با تحقیقات مختلف راجع به این موضوع آشنا شدید، شاید برایتان این سوال پبش آمده باشد که آیا اسمارت فکتوری درایران نیز به کار گرفته شده است؟ جالب است بدانید که کارخانه اسنوا، اولین برند ایرانی است که توانسته با کمک اسمارت فکتوری و تکنولوژیهای مرتبط با آن خطای تولید خود را به صفر برساند و را تولید کند. آیا تابه حال از محصولات اسنوا استفاده کردهاید؟