سندروم مرموز پس از کرونا نوعی مشکل سلامتی جدی بوده که در کودکان و بعد از ابتلا به کووید 19 به وجود میآید؛ تحقیقات جدید نشان میدهند که همین مشکل در بزرگسالان هم رخ خواهد داد.
مدتی پیش خبری در مورد ابتلای کودکان به سندروم مرموز پس از کرونا منتشر کردیم که در افراد کم سن و سالی که از بیماری کووید 19 خلاص شده بودند، بروز میکرد. این مشکل سلامتی با نام سندروم التهاب چند سیستمی (multisystem inflammatory syndrome) هم شناخته میشود و در بدترین حالت میتواند تا آخر زندگی فرد مبتلا، همراه او باشد. در همین رابطه، دانشمندان به تازگی اعلام کردهاند که همین مشکل سلامتی میتواند در بزرگسالان هم پدیدار شود. نگرانیها در مورد عواقب پس از ابتلا به کووید 19 با انتشار این خبر افزایش یافته است.
سندروم مرموز پس از کرونا
در جمعه گذشته بود که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) گزارشی با عنوان سندروم التهاب چند سیستمی در بزرگسالان، به اختصار “MIS-A”، را منتشر کرد. در این گزارش اعلام شده که دقیقا مشابه مشکلی که در کودکان رخ میدهد، بزرگسالان مبتلا شده به این سندروم در چندین اندام حیاتی خود دچار التهاب میشوند و بیماری مورد نظر فوقالعاده جدی است.
در واقع CDC آمریکا برای رسیدن به چنین نتیجهای وضعیت ابتلا به کووید 19 را در کودکان و بزرگسالانی که دچار سندروم مرموز پس از کرونا شده بودند، بررسی کرد؛ و پس از انجام آزمایشهای گوناگون، بالاخره اثبات شد که اکثر افراد مورد نظر یا ویروس کرونا جدید را در بدن خود داشتند و یا آنتیبادی ناشی از مبارزه سیستم عصبی بدن با این بیماری، در خون آنها وجود دارد؛ کشف این آنتیبادی به ما نشان میدهد که فرد در گذشته به کووید 19 مبتلا شده و بیماری را شکست داده است.
البته خبر خوشحالکننده این بوده که سندروم MIS-A همانند نمونه مشابهی که در کودکان گزارش شده، نسبتا کمیاب است و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده تاکنون تنها 24 مورد از بزرگسالان مبتلا به سندروم مورد نظر را ثبت کرده است.
با این حال گزارش CDC که اخیرا در ژورنال “Morbidity and Mortality Weekly Report” منتشر شده، به پزشکان توصیه کرده که در هنگام مداوای افراد بالغ احتمال بروز سندروم التهاب چند سیستمی را هم در نظر داشته باشند تا از این طریق بتوان به نحو بهتری با گسترش ویروس کرونا در سطح جوامع مقابله کرد.
سندروم بزرگسالان
کشف سندروم مرموز پس از کرونا در کودکان به بهار گذشته مربوط میشود و نام “MIS-C” هم برای مشکل مورد نظر انتخاب شده است. همانطور که اشاره شد، بروز این سندروم در کودکان چندان شایع نیست، اما تمامی مبتلایان کم سن سال مورد نظر دچار علائمی مانند تب، درد شکم، استفراغ، درد گردن، اسهال، قرمزی چشمها، خستگی و جوش زدن میشوند و اغلب این مبتلایان هم نیاز به مراقبتهای جدی پزشکی در بیمارستان دارند.
تا به امروز مرکز کنترل بیماریها بیش از 900 مورد از سندروم MIS-C را در آمریکا به ثبت رسانده و گفته شده که از میان این افراد، 19 کودک جان خود را از دست دادهاند؛ البته تعریف دقیق سندروم مورد نظر شامل افراد زیر 20 سال میشود و محققان میگویند که در میان کشته شدگان و مبتلایان، افرادی از تمامی گروههای سنی کودک، نوجوان و بین 18 تا 20 سال وجود داشتهاند.
در تابستانی هم که گذشت، CDC گزارشهایی را از بروز سندروم مرموز پس از کرونا در بزرگسالان دریافت کرد و همانطور که گفتیم تا به امروز 27 مورد از بروز این سندروم در میان مبتلایان ایالات متحده و بریتانیا گزارش شده است. در میان این تعداد تنها 16 مورد با جزئیات دقیق مورد بررسی قرار گرفتهاند و رنج سنی آنها هم بین 21 تا 50 سال بود.
علائم
برخی از علائم دیده شده مربوط به سندروم التهاب چند سیستمی بزرگسالان دقیقا مشابه علائم کودکان بود و شامل تب، مشکلات گوارشی و جوش پوستی میشد. برخی از افراد مورد بررسی دچار درد قفسه سینه و تپش قلب شده بودند و فاکتورهای مربوط به وجود التهاب در بدن آنها مشاهده شد.
در گزارش CDC گفته شده که تمامی این 16 نفر یا تست مثبت کووید 19 را داشتند و یا در بدن آنها آنتیبادی مبارزه با ویروس کرونا یافت شده بود. 10 نفر از این افراد در قسمت مراقبتهای ویژه بیمارستانها بستری بودند و 2 نفر هم جان خود را از دست دادند.
در نهایت نویسندگان گزارش مرکز کنترل بیماریهای آمریکا اعلام کردهاند که تمامی بزرگسالان دارای سابقه ابتلا به کووید 19 در خطر دچار شدن به سندروم مرموز پس از کرونا هستند. سندرومی که تنها ریهها را تحت تاثیر قرار نمیدهد و در قلب و عروق و حتی مغز هم التهابهای خطرناک و حتی مرگبار به وجود میآورد. البته نکته جالب دیگر این بوده که بزرگسالان مبتلا به MIS-A علائم شدیدی از مشکلات تنفسی نداشتند.
سندروم مرموز پس از کرونا و رنگینپوستان
گفته شده که در میان 27 مورد بررسی، 22 نفری از لحاظ نژادی مشخص شده بودند و تنها یکی از این افراد جزو اقلیتهای نژادی (رنگینپوست) نبود؛ مابقی جزو جوامعی به حساب میآمدند که در طول تاریخ مشکلات زیادی از لحاظ سلامتی داشتهاند. در تحقیق CDC گفته شده که نگرانیهای چند ده و صد ساله گذشته در مورد وضعیت بهداشت و سلامت اقلیتهای نژادی در کشوری مانند آمریکا یا بریتانیا باعث شده تا این افراد بیشتر از سایرین از پاندمی کووید 19 ضرر ببینند. چنین مسئلهای بیشتر از همه به بحث نابرابریهای اجتماعی موجود مربوط میشود.
متاسفانه همین الگو در مورد کودکان مبتلا به سندروم مرموز پس از کرونا هم مشاهده شده و دانشمندان گزارش کردهاند که 70 درصد کودکان مورد نظر لاتین تبار یا سیاه پوست بودهاند.
از طرف دیگر هنوز دلیل دقیق و اصلی بروز این مشکل التهابی در کودکان و بزرگسالان مشخص نیست، اما گفته شده که 30 درصد افراد بالغ و 45 درصد از یک گروه 440 نفره از کودکانی که به سندروم MIS-C مبتلا بودهاند، ذرات ویروسی کووید 19 را در بدن خود نداشتند. با این وجود نکتهای که باعث ارتباط سندروم التهاب چند سیستمی به وضعیت جسمانی پس از بهبودی از کووید 19 شده، وجود آنتیبادیهای مرتبط با ویروس کرونا در بدن این افراد است. به همین دلیل میتوان با اطمینان نسبی گفت که آلودگی به این بیماری دستگاه تنفسی تنها به دوره چندهفتهای بیماری ختم نمیشود و امکان دارد که در آینده عواقب خطرناکی گریبان گیری افراد بهبود یافته شوند.
البته محققان در مقاله خود اعلام کردهاند که باید تحقیقات گستردهتر و دقیقتری برای مشخص کردن علت بروز سندروم التهاب چند سیستمی و تاثیرات بلندمدت آن انجام شود.