فیزیکدانی که جایزه نوبل فیزیک 2020 را برنده شده میگوید که چندین چرخه بیگ بنگ در تاریخچه کیهان رخ داده و تصورات جامعه علمی با واقعیت تفاوت دارد.
ایده وجود تعداد زیادی چرخه بیگ بنگ از مدتها پیش ارائه شده و به تازگی هم یک برنده جایزه نوبل سال 2020 اعلام کرده که فرآیند مورد نظر در تاریخچه کیهان رخ داده و در آینده هم رخ خواهد داد.
وقتی صحبت از پیدایش جهان و هر آنچه درون آن وجود دارد به میان میآید، جامعه علمی روی این موضوع که کیهان در یک انفجار عظیم با نام بیگ بنگ (Big Bang) شکل گرفته، توافق دارد. واقعهای که بیش از 13 میلیارد سال پیش رخ داد و از آن زمان تاکنون تمامی اجرام آسمانی موجود در فضای بیانتهای در حال دور شدن از هم هستند.
برخی این اتفاق را به عنوان نوعی تولد در نظر میگیرند و همانطور که اشاره کردیم، برنده نوبل فیزیک امسال، دانشمند راجر پنروز (Roger Penrose) اخیرا اعلام کرده که جهان ما چندین چرخه مرگ و تولد را تجربه خواهد کرد.
وقوع چندین چرخه بیگ بنگ
پنروز میگوید که سیاه چالهها نشانههایی از وجود چندین جهان قبل از جهان کنونی هستند؛ این دانشمند بزرگ که به عنوان ریاضیدان و فیزیکدان در دانشگاه آکسفورد کار میکند، اظهار کرده که جهان ما پیش از این چندین چرخه بیگ بنگ را طی کرده و در آینده هم این چرخهها مجددا تکرار خواهند شد.
بسیاری از ما با شنیدن ایده انفجار بزرگ، به این فکر میافتیم که کیهان چگونه پایان مییابد و در انتهای مسیر بیگ بنگ چه چیزی قرار دارد؛ با در نظر گرفتن این موضوع پنروز ایده وقوع مجدد انفجارهای مورد نظر را پیشنهاد میکند.
پنروز جایزه نوبل فیزیک خود را به خاطر کار روی فرمولهای ریاضی مورد نیاز برای اثبات و توسعه نظریه نسبیت عام انیشتین کسب کرد. از طرف دیگر این دانشمند بزرگ با کار روی موضوع سیاه چالهها نشان داد که اگر اجرام به شدت فشرده شوند، در نهایت به حالتی از فروپاشی میرسند که با نام تکینگی (Singularity) شناخته میشود. این تکینگیها جرمی بینهایت بزرگ دارند و ابعاد آنها هم بینهایت کوچک است.
این برنده جایزه نوبل میگوید که جهان اطراف ما پس از انبساطی که با انفجار بیگ بنگ شروع شده، تا حدی گسترده میشود که به حالت نابودی و نیستی برسد؛ در این مرحله یک چرخه بیگ بنگ دیگر باعث میشود تا همه چیز دوباره از اول شروع شود. پنروز اسم نظریه خود را «کیهان شناسی چرخهای منسجم» (conformal cyclic cosmology) گذاشته است.
سیاه چالهها و جهانهای پیشین
بر اساس صحبتهای اخیر پنروز، این دانشمند شش نقطهی به اصطلاح گرم را در فضا پیدا کرده که بقایای نابود شده سیاه چالهها هستند. مدتها پیش کیهان شناس فقید استیون هاوکینگ (Stephen Hawking) نظریهای در مورد نشت کردن تشعشعات از سیاه چالهها مطرح کرد و اثبات کرد که این اجرام آسمانی عجیب و غریب و سنگین از طریق این نشتی جرم خود را از دست میدهند و در نهایت نابود میشوند.
این در حالی بود که قبل از نظریه هاوکینگ که با نام «تابش هاوکینگ» هم شناخته میشود، تصور بر این بود که سیاه چالهها به غیر از بلعیدن اجرام اطراف به واسطه گرانش فوقالعاده قدرتمندشان، کار دیگری انجام نمیدهند. حال نقطههای گرمی که پنروز از آنها صحبت میکند در مجامع علمی با نام «نقطههای هاوکینگ» (Hawking Points) شناخته میشوند و از طرف دیگر این برنده جایزه نوبل میگوید که ناپدید شدن سیاه چالهها به واسطه پدیده تابش هاوکینگ زمانی بیشتر از عمر کیهان لازم دارد.
به این ترتیب اگر چنین نشتی زمان فوقالعاده زیادی نیاز داشته باشد، نقاط گرم کشف شده توسط دانشمندان همان سیاه چالههای به جا مانده از دنیاهای پیشین هستند. اگر چنین موضوعی و به صورت کلی وقوع چندین چرخه بیگ بنگ اثبات شود، بسیاری از نظریههای هاوکینگ هم از این طریق قابل تایید خواهند بود. نظریه پنروز بسیار جنجالی بوده و شاید در زمان عمر او و نسلهای بعد هم درستی یا نادرستی آن اثبات نشود.
با این وجود اگر این برنده جایزه نوبل درست بگوید، جهانی که میشناسیم روزی کاملا نابود خواهد شد و از دل آن یک چرخه بیگ بنگ جدید، کیهانی دیگر را به وجود خواهد آورد.