گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
با ما همراه باشید تا امکان نابودی کامل ویروس کرونا از کل سیاره زمین را بررسی کنیم؛ نظرهای مختلفی در مورد این مسئله ارائه شده‌اند، اما برخی کارشناسان چندان در این باره امیدوار نیستند.
در این مطلب قصد داریم تا موضوع امکان نابودی کامل ویروس کرونا را مورد بحث قرار دهیم؛ فرآیندی که تا حدودی در نیوزیلند، کره جنوبی و بعضی کشورهای دیگر انجام شده‌اند، اما امکان عملی کردن آن در سراسر جهان و برای تمامی ساکنان سیاره زمین به تازگی مورد توجه قرار گرفته است.
اکثر دانشمندان معتقدند که عملی کردن پروتکل‌های بهداشتی، پیدا کردن افراد آلوده و نزدیکان و اشخاص مرتبط با آن‌ها، انجام فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک صورت و وسایل محافظتی توسط عموم مردم برای ریشه‌کن کردن ویروس کرونا از مناطق مختلف جهان لازم و کافی هستند. پروتکل‌هایی که تا به امروز در کره جنوبی، چین، نیوزیلند و تایوان عملی شده‌اند و طبق گزارش مقامات این کشورها، تقریبا به صورت تمام و کمال بیماری کووید 19 را در داخل مرزها کنترل کرده‌اند.
برخی از کارشناسان هم از ریشه‌کن کردن کامل ویروس صحبت می‌کنند و قصد دارند تا در اقدامی جمعی، تمامی آثار ذرات بیماری‌زای این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی را برای همیشه از روی زمین بردارند. حتی نیوزیلند در چنین تلاشی موفق شده بود، اما پس از گذشت 100 بدون گزارش هیچ موردی از ابتلا، پزشکان کشور اعلام کردند که به واسطه از سر گرفتن سفرهای بین‌المللی و برخی عوامل ناشناخته، مجددا شهروندان نیوزیلند به کووید 19 مبتلا شده‌اند.
همان‌طور که گفتیم، سوال اصلی اینجاست که آیا نابودی کروناویروس جدید به صورت کامل ممکن است؟
نابودی کامل ویروس کرونا
محققان می‌گویند که به کار گیری پروتکل‌های ارائه شده برای مقابله با پاندمی کرونا می‌تواند به سادگی و در زمانی نسبتا کوتاه تعداد افراد مبتلا در مناطق مختلف جهان را کاهش دهد، اما نابودی کامل ویروس کرونا از این طریق به شکلی که هیچ مورد ابتلایی در سراسر زمین یافت نشوند، بسیار دشوار خواهد بود.
این امکان وجود دارد تا در کشورهای جزیره‌ای مانند نیوزیلند، بیشتر از سایر کشورهای جهان به حالت نبود موارد ابتلا نزدیک شد، اما همان‌طور که می‌دانیم، برای چنین منظوری باید محدودیت‌های مسافرتی فوق‌العاده شدیدی اعمال شوند؛ به علاوه با انجام تست‌های سخت‌گیرانه کووید 19 برای مسافران تا حد ممکن باید از ورود مجدد ویروس به خاک کشور جلوگیری شود.
این در حالی بوده که بستن مرزها و جلوگیری از ارتباط جوامع با یکدیگر عملا برای شهروندان هیچ کشوری قابل قبول نبوده و همچنین، اقدامات مراقبتی حال حاضر برای نابودی کامل ویروس کرونا کافی نیستند. به این ترتیب می‌توان گفت که در چنین شرایطی رسیدن به وضعیت ایدئال مورد نظر امکان پذیر نخواهد بود. البته دانشمندان می‌گویند که در آینده با استفاده از راهکارهای متفاوت احتمال عملی شدن چنین کاری وجود دارد.
ایمنی در برابر کووید 19
به گفته محققان، بهترین راه برای مقابله با پاندمی کرونا به توانایی بدن ما برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا مربوط می‌شود. در واقع وقتی چنین ویروسی به بدن وارد شد، بهبودی شخص با به وجود آمدن نوعی مصونیت در برابر کروناویروس جدید همراه خواهد بود. از طرف دیگر هنوز مشخص نیست که یک بار ابتلا به کووید 19 دیگر احتمال آلودگی مجدد فرد را از بین می‌برد یا خیر، اما تا به امروز موارد ابتلای دوباره افراد بسیار کم بوده‌اند.
گفته شده که تقریبا تمامی افراد پس از قرار گرفتن در معرض آلودگی، سلول‌های T فعالی را در سیستم ایمنی بدن خود خواهند داشت که در آینده از آن‌ها در مقابل ویروس کرونا محافظت خواهد کرد. سلول‌های مورد نظر بعد از آلودگی اولیه شخص به بیماری کووید 19، خصوصیات عوامل بیماری‌زا را به خاطر می‌سپارند تا در آینده قابلیت بدن برای مبارزه با ویروس را بهبود ببخشند.
به نظر می‌رسد که افراد مبتلا در بدن خود آنتی‌بادی مخصوص نابودی کامل ویروس کرونا را تولید می‌کنند و حتی اگر کسی بدون بروز هیچ نشانه‌ای از بیماری، به کووید 19 مبتلا شده باشد، باز هم سلول‌های T بدن او اطلاعات لازم برای مقابله با بیماری را به خاطر خواهند سپرد.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که تقریبا تمامی افراد پس از آلودگی در مقابل بیماری مصون می‌شوند و همین مسئله باعث شده تا برخی دانشمندان موضوع مصونیت گله‌ای یا همان ایمنی جمعی (herd immunity) را پیش بکشند.
مصونیت گله‌ای و نابودی کامل ویروس کرونا
ایمنی گله‌ای به حالتی از گسترش یک بیماری در میان جوامع گفته می‌شود که تعداد زیادی افراد به عوامل بیماری‌زا آلوده شوند تا از مرحله‌ای به بعد، بیماری دیگر نتواند آزادانه بین اعضای جامعه جابه‌جا شود. برای بیماری فوق‌العاده مسری مانند سرخک، به منظور رسیدن به ایمنی جمعی باید بین 90 تا 95 درصد افراد مبتلا شوند تا دیگر نیازی به مقابله با بیماری وجود نداشته باشد.
برای نابودی ویروس کرونا به این روش گفته شده که درصد مورد نیاز برای ایمنی گله‌ای می‌تواند در بهترین حالت تا میزان 50 درصد هم باشد، اما در حالت عادی این عدد بین 60 تا 70 درصد خواهد بود.
در واقع محققان طرفدار ایده ایمنی جمعی می‌گویند که با فراهم کردن امکان آلودگی این مقدار از جمعیت کشورها به بیماری و در عین حال محافظت از افراد دچار مشکلات سلامتی و اعضای سالمند جامعه، می‌توان به ایمنی جمعی رسید و در نهایت پاندمی را کنترل کرد.
اما بزرگ‌ترین مشکل موجود با این مسئله، موضوع مرگ افراد سالم و جوان یا حتی کم سن و سالی بوده که نباید قربانی این بیماری مرگبار شوند. به این ترتیب اگر قرار باشد تا بین 60 تا 70 درصد اعضای یک جامعه به کووید 19 مبتلا شوند، تعداد زیادی از کسانی که هیچ مشکل سلامتی نداشته و مسن هم نیستند، جان خود را از دست خواهند داد.
مشکلات مصونیت گله‌ای
آمار و ارقام افراد آلوده در کشورهای مختلف به هیچ وجه به مقدار اعلام شده برای رسیدن به مصونیت جمعی نزدیک نیست؛ گفته شده که در کل شهر دوبلین، پایتخت ایرلند، تنها 3 درصد مردم به کروناویروس جدید مبتلا شده و بهبود یافته‌اند. این عدد برای شهری مانند نیویورک 23 درصد بوده و حتی با توجه به جمعیت 8 میلیونی نیویورک نسبت به 500 هزار نفر ساکن دوبلین، تعداد زیادی از ساکنان این شهر آمریکایی جان خود را در اثر ابتلا به کووید 19 از دست داده‌اند.
سیاست اعمال شده در کشور سوئد برای مقابله با پاندمی طوری بود که مردم را محدود نمی‌کرد و گفته شده که به همین دلیل، تعداد مبتلایان این کشور 10 برابر از کشورهای همسایه، یعنی فنلاند و نروژ بیشتر بود. می‌توان گفت که در صورت بروز موج‌های بعدی آلودگی به کووید 19 در چنین کشورهایی که آلودگی زیادی دارند، تعداد کمتری از افراد سالم به بیماری مبتلا می‌شوند، اما با این حال تا زمانی که کشورهای مورد نظر به وضعیت مصونیت گله‌ای نرسند، همچنان شاهد آلوده شدن افراد بیشتری خواهیم بود.
به علاوه تضمینی از محافظت کامل افراد آسیب‌پذیر و سالمان وجود نخواهد داشت و اگر قرار باشد که در تلاش برای نابودی کامل ویروس کرونا راه مصونیت جمعی را پیش بگیریم، مطمئنا بخش قابل توجهی از اقشار آسیب‌پذیر، بیماران مزمن و افراد مسن قربانی این مسیر خواهند شد.
به علاوه خبرهایی از بروز مشکلات سلامتی جدی پس از ابتلا به کرونا منتشر شده و این‌طور که به نظر می‌رسد، برخی از نجات یافتگان کووید 19 حتی در صورتی که بیماری آن‌ها علائم شدیدی نداشته، بعدها دچار سندروم التهاب چند سیستمی می‌شوند و در بدترین حالت مجبورند که تا آخر عمر خود با این مشکل زندگی کنند.
توسعه واکسن برای نابودی ویروس کرونا
بحث بروز سندروم مورد نظر بعد از رهایی از کروناویروس جدید هم‌اکنون پر از ابهام بوده و همین ابهام باعث می‌شود تا تلاش برای رسیدن به ایمنی جمعی ایده خوبی نباشد. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که استراتژی مصونیت گله‌ای نه تنها برای نابودی کامل ویروس کرونا مناسب نبوده، بلکه مقابله با پاندمی از این روش هم فکر چندان مناسبی نیست.
در ادامه به موضوع استفاده از واکسن برای رسیدن به ایمنی جمعی و وضعیت نابودی تمام و کمال بیماری کووید 19 می‌رسیم. در گذشته به کار گیری واکسن باعث شده تا موارد ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیفتری، کزاز، سرخک، اوریون، سرخجه و هموفیلوس آنفولانزای نوع B در کشورهای توسعه یافته تقریبا به صفر برسند.
هم‌اکنون 200 نوع از واکسن کووید 19 در سراسر جهان در حال توسعه هستند، اما فراهم کردن امکان نابودی کامل ویروس کرونا به کمک این ترکیبات هدف بلند پروازانه‌ای به شمار می‌رود. یک واکسن مناسب باید از ابتلای افراد به بیماری پیشگیری کرده و از گسترش بیماری به افراد سالم هم جلوگیری کند.
با این حال واکسن‌های کرونایی که در حال حاضر در آخرین مراحل توسعه قرار دارند، به دنبال هدفی بسیار کوچک‌تر هستند؛ گفته شده که اثبات کارایی واکسن برای مقابله با ویروس در 50 درصد موارد کافی بوده تا سازمان غذا و داروی آمریکا برای این دارو تاییدیه صادر کند و هم‌اکنون هدف توسعه دهندگان این واکسن‌ها رسیدن به چنین میزانی از کارایی است.
ساخت واکسن برای جهان
امیدواری برای ساخت واکسنی که امکان نابودی کامل ویروس کرونا را در همان ابتدا تضمین می‌کند، کمی خوش‌بینانه به نظر می‌رسد. یک واکسن مناسب باید برای تمامی گروه‌های سنی کارایی داشته و مشکل سلامتی خاصی برای گروه مشخصی از اعضای جامعه مانند زنان باردار، افراد چاق و یا گروه‌های دیگر نداشته باشد. بروز هر نوع عوارض جانبی در گروه‌های سنی مختلف باعث کاهش اعتماد عموم مردم به واکسن می‌شود و ما را از هدف ریشه‌کن کردن همیشگی کووید 19 دور می‌کند.
به علاوه، اگر چنین واکسن ایدئالی ساخته شود، مقدار زیادی از آن برای واکسیناسیون 7 میلیارد انسان ساکن سیاره مورد نیاز بوده و داروسازان باید سریعا مقدار کافی از ترکیب مورد نظر را در اختیار کشورها قرار دهند.
به عنوان مثال کمپانی (AstraZeneca) یکی از شرکت‌های توسعه دهنده واکسن کووید 19 بوده که هم‌اکنون قراردادی برای ساخت 2 میلیارد دوز واکسن تا پایان سال 2021 دارد. به این ترتیب می‌توان دید که ساخت مقدار کافی داروی کرونا برای تامین امنیت تمامی انسان‌ها چندین سال زمان خواهد برد.
امید به نابودی کامل ویروس کرونا
آبله مثال دیگری بوده که اشاره به آن خالی از لطف نیست. آخرین مورد ابتلا به این بیماری به سال 1977 مربوط می‌شود؛ حدودا ده سال پس از کمپین سازمان بهداشت جهانی برای ریشه‌کن کردن آبله که با موفقیت همراه بود و باعث شد تا بیماری مورد نظر به تنها بیماری ریشه‌کن شده در طول تاریخ تبدیل شود. جالب است بدانیم که واکسن آبله بیش از 250 سال پیش ساخته شده بود، اما برای رسیدن به وضعیت نابودی تمام و کمال، سال‌های زیادی زمان و تلاشی بی‌وقفه لازم بود.
حدودا 30 سال پیش هم کمپین جهانی دیگری برای ریشه‌کن کردن بیماری فلج اطفال به راه افتاد تا برای همیشه این بیماری را در سراسر سیاره به غیر از افغانستان و پاکستان از بین برد. هنوز خبری از موفقیت این کمپین به گوش نرسیده و این مثال هم به ما نشان می‌دهد که نمی‌توان انتظار داشت که نابودی کامل ویروس کرونا به سرعت انجام شود.
با این حال می‌بینیم که وجود واکسن نکته مهمی برای رسیدن به وضعیت ریشه‌کن شدن کووید 19 بوده و اگر به اندازه کافی صبور باشیم تا مراحل لازم برای رسیدن به این وضعیت به درستی طی شوند، امید به نابودی کامل این بیماری دستگاه تنفسی همانند آبله، آن‌قدرها هم دور از تصور نیست.
