کمپانیهای چینی در حال عملی کردن ایده تماس کوانتومی هستند؛ این قابلیت، ایمنی ارتباط تلفنهای همراه را بیشتر کرده و در چندین ماه آینده قابل استفاده خواهد بود.
تماس کوانتومی به کاربر این اجازه را میدهد تا تماسهای ایمنتری را با دیگران برقرار کرده و از تازهترین تکنولوژیهای توسعه یافته برای محافظت از اطلاعات خود استفاده کند. کمپانیهای چینی مشغول عملی کردن ایده مورد نظر هستند و گفته شده که تا پایان همین سال یا اوایل سال بعدی میلادی، اسمارتفونها مجهز به این قابلیت خواهند شد.
عملی کردن تماس کوانتومی
بر اساس اطلاعات موجود، شرکتهای تلکام چین (China Telecom) و گودون کوانتوم (Guodun Quantum) هماکنون در حال کار روی پروژه تماسهای ایمن کوانتومی هستند و قصد دارند تا به زودی قابلیت مورد نظر را در تلفنهای هوشمند کاربران عرضه کنند. تلکام چین اعلام کرده که تا پایان 2020 یا ماههای اول 2021، کاربران این شرکت مخابراتی میتوانند از سرویس مورد نظر استفاده کنند.
با این تفاسیر انتشار خبر مورد نظر باعث شده تا برخی نگران این موضوع شوند که تکنولوژی تماسهای کوانتومی، تلفنهای هوشمند حال حاضر ما را بیاستفاده خواهد کرد و یا حتی قبل از عملی شدن کامل فناوری 5G، چینیها تکنولوژی پیشرفتهتری را به بازار عرضه کردهاند که استفاده از بستر ارتباطی مورد نظر را بیهوده میکند.
باید گفت که قابلیت تماس کوانتومی آنقدرها هم که به نظر میرسد، عجیب و غریب نبوده و تلفنهای هوشمند ما هماکنون قابلیت بهرهبرداری از آن را دارند؛ در واقع تکنولوژی مورد نظر از ایده منابع کلید کوانتومی استفاده کرده و به کمک رمزگذاری مورد نظر امکان استفاده از این فناوری در تلفنهای کاربران را برای برقراری تماسهای ایمنتر فراهم میکند. به بیان دیگر تنها اتفاقی که رخ میدهد، تبدیل شدن اسمارتفونها به نوعی حامل بوده که ایده منابع کلید کوانتومی را به صورت قابل حمل و جابهجا شونده در اختیار ما قرار خواهد داد.
البته در حال حاضر شرکتهای مخابراتی هیچ مدل تجاری را برای کسب درآمد از فناوری مورد نظر ندارند، اما به نظر میرسد که شرکت تلکام چین و کمپانیهای مشابه قابلیتهای لازم برای عملی کردن این ایده و بهرهبرداری از آن در سطح گسترده را دارند.
تلفن کوانتومی چیست؟
در ابتدا باید گفت که بحث تماس کوانتومی هیچ ارتباطی با سفر در زمان یا کامپیوترهای کوانتومی ندارد؛ در حالی که ایدههای مختلفی در مورد استفاده از قوانین مکانیک کوانتوم برای سفر در فضا و زمان وجود دارد و از طرف دیگر، کامپیوترهای فوق قدرتمندی در سالهای اخیر بر اساس این بخش از دانش فیزیک ساخته شدهاند، تلفنهای دارای قابلیت برقراری تماسهای کوانتومی آنقدر هم عجیب و غریب نیستند و نیازی نیست که نگران جایگزینی تکنولوژی ارتباطی 5G با این فناوری باشیم.
در واقع این فناوری از مقیاس اسمارتفونهای حال حاضر ما فراتر نخواهد رفت و همانطور که گفتیم، همین حالا هم دیوایسهای ما قابلیت برقراری تماسهای مورد نظر را دارند. متخصصان میگویند که عملی کردن ایده تماسهای کوانتومی بیشتر از همه به موضوع چالشهای مهندسی کنار هم گذاشتن دو عملکرد مجزا مربوط میشود؛ عملکرد اول قابلیت برقراری ارتباط به کمک اسمارتفونها بوده و عملکرد دوم هم فناوری «توزیع کلید کوانتومی» (QKD) است.
فناوری QKD یک روش ارتباطی ایمن بوده که پروتکل رمزنگاری مبتنی بر دانش مکانیک کوانتومی را پیادهسازی میکند. در عمل فناوری مورد نظر امکان اشتراکگذاری یک کلید تصادفی مخفی بین دو کاربر را فراهم میکند و این کلید قابلیت رمزگذاری و رمزگشایی پیامهای رد و بدل شده بین کاربران را در دسترس ما قرار میدهد.
مهندسان هماکنون در حال کار روی این موضوع هستند که چگونه میتوان رمزگذاری کوانتومی را در مقیاس بزرگ، روی تلفنهای هوشمند در دسترس کاربران پیاده کرد. این مسئله چالشهای تکنولوژیکی و مهندسی فراوانی را به وجود میآورد که بدون حل شدن آنها امکان برقراری تماس کوانتومی فراهم نخواهد شد.
ایمنی تماس کوانتومی
دستگاههای مشابهی وجود دارند که به صورت مجزا از تلفنهای هوشمند به فروش میرسند و برقراری تماس بین کاربران را ایمنتر میکنند. به عنوان مثال سیستمهای یو اس بی شیلد (USB shield) که با نام کارتهای تی اف (TF cards) هم شناخته میشوند، امکان احراز هویت و انتقال محرمانه اطلاعات بین پایانههای تلفن همراه را فراهم میکنند، اما کمتر کسی حاضر است تا چنین وسایلی را با خود حمل کند. به این ترتیب تمامی بحث عملی کردن ایده تماس کوانتومی هم به ایمنتر کردن تماسهای تلفنی و انتقال داده، بدون استفاده از تجهیزات سختافزاری مجزا و دست و پا گیر مربوط میشود.
جالب است بدانید که سامسونگ در حال حاضر تلفن کوانتومی به نام گلکسی ای کوانتوم 5 جی – Galaxy A Quantum 5G را در کره جنوبی عرضه کرده که به قابلیت «تولید کننده شماره تصادفی کوانتومی» (QRNG) مجهز است. همانطور که انتظار میرود، قابلیت مورد نظر ایمنی استفاده از اسمارتفون را بالاتر میبرد، اما شرکت مخابراتی تلکام چین قصد دارد تا پا را فراتر گذاشته و چالش مورد نظر را از جنبه دیگری برطرف کند.
با این تفاسیر آیا یک تلفن کوانتومی میتواند به صورت صد درصدی ایمن باشد؟
همانطور که میدانیم، بحث ایمنی برقراری تماس فوقالعاده مهم بوده و از زمان عرض فناوری 2G تاکنون، موضوعی که شرکتهای مختلف برای جلب اعتماد کاربران روی آن تمرکز کردهاند، محرمانه بودن تماسها و ایمن بودن فرآیند انتقال داده بین تلفنهای هوشمند بوده است.
آزمایش تماس کوانتومی
اسمارتفونها در سالهای اخیر عملا به عضوی از بدن ما مبدل شدهاند و تصور زندگی بدون آنها بسیار دشوار به نظر میرسد؛ از طرف دیگر دغدغه ایمنی و برخورداری از حریم خصوصی برای ما انسانها فوقالعاده مهم بوده و اگر فناوری مانند تماس کوانتومی چنین نگرانیهایی را در مورد محرمانه ماندن اطلاعات ما برطرف کند، بازار بسیار پرسودی برای تلفنهای کوانتومی وجود خواهد داشت.
بحث ایمنی مورد نظر به قسمتهای مختلف ارتباط بین کاربران، یعنی جنبه پایانهای، موضوع شبکه و همچنین جنبه نرمافزاری ماجرا مربوط میشود. برای اپراتورها کنترل پایانه و شبکه کار دشواری نبوده و به کار گیری بحث رمزگذاری کوانتومی برای ایمن کردن این دو جنبه همین الان هم به صورت آزمایشی در حال انجام است.
شرکت تلکام چین هماکنون شبکه تماس کوانتومی آزمایشی خود را در 100 شهر چین به راه انداخته و به کمک ایمنی فناوری رمزگذاری کوانتومی، ارتباطهای این شهرها را پوشش میدهد. با این وجود قدم بعدی مجهز کردن پایانهها یا همان تلفنهای هوشمند به فناوری ایمن کوانتومی است.
کاربران خاص
البته برای کاربران عادی تفاوت چندانی بین شبکههای ارتباطی گوناگون وجود نداشته و میتوان با اطمینان گفت که از زمان فناوری 2G تاکنون، شبکههای ما ایمنتر و ایمنتر شدهاند.
هماکنون فناوریهای 4G و 5G از سطح ایمنی بسیار بالایی برخوردارند و کاربرانی مانند ما هم چندان نگران به خطر افتادن حریم خصوصی خود از طریق این بسترهای ارتباطی نیستند. در واقع بیشتر خطرات موجود در این رابطه به اپلیکیشنهایی مربوط میشوند که روی تلفنهای ما نصب هستند. اپلیکیشن هایی که اکثرا از تامین کنندههای قابل اعتماد تهیه نشدهاند و سطح ایمنی پایینی دارند و در نهایت، راه ورود به حریم خصوصی ما را برای دیگران باز میکنند.
با این تفاسیر بازار هدف فناوری تماس کوانتومی در کوتاه مدت و هماکنون، آن دسته از کاربرانی بوده که به دنبال سطح بالاتری از محرمانه بودن دادههای خود هستند.