سد سه دره چین به عنوان بزرگترین سد و نیروگاه جهان محسوب میشود. به باور بسیاری از کارشناسان این سد قادر به کاهش سرعت چرخش زمین است. در ادامه با ویژگیهای این سد غولپیکر آشنا خواهیم شد.
ایده ساخت سد سه دره چین به اوایل سال 1919 میلادی برمیگردد و نخستین بار سون یات سن، فیلسوف، رهبر سیاسی و انقلابی که به عنوان پدر چین مدرن نیز شناخته میشود ایده ساخت این سد را مطرح کرد تا بتواند نمایانگر قدرت جدید چین باشد. اما به دلیل مشکلات مختلفی نظیر وقوع جنگ داخلی این طرح عملی نشد و سرانجام دولت چین در سال 1994 پروژه ساخت این سد را به صورت رسمی آغاز کرد، اما باز هم دلایل مختلفی مانند هزینههای زیاد و تنشهای زیستمحیطی باعث توقف این پروژه شدند. با تمام مشکلاتی که بر سر ساخت این سد وجود داشت، دولت چین توانست در نهایت در سال 2009 مراحل ساخت آن را به پایان برساند. این سد عظیم از سال 2009 با چند دوره اصلاحات همچنان در حال فعالیت است.
ساخت سد سه دره چین با 510 هزار تن فولاد
همانطور که اشاره شد پروژه سد سه دره چین بسیار عظیم بود و مهندسان برای ساخت آن از 510 هزار تن فولاد استفاده کردند؛ برای درک بزرگی این سد باید گفت که با این مقدار فولاد میتوان 60 سازه همانند برج ایفل را بنا کرد. طول سد سه دره چین 7666 فوت و ارتفاع آن نیز 600 فوت اعلام شده است. همچنین دولت چین برای این پروژه ۳۷ میلیارد دلار هزینه کرد.
مزایای سد غول پیکر چین
با تمام انتقاداتی که کارشناسان به سد غول پیکر چین وارد میکنند، این سد مزایایی نیز برای دولت چین به همراه دارد که از مهمترین آنها میتوان به کنترل سیلاب، تولید برق و ارتقای سامانه ناوبری اشاره کرد. همچنین این سد با 34 ژنراتور عظیم میتواند برای میلیونها انسان انرژی الکتریکی تامین کند. کارشناسان، انرژی تولیدی از این سد را با انرژی حاصل از سوزاندن 25 میلیون نفت خام یا 50 میلیون تن زغال سنگ برابر میدانند.
خسارت به محیط زیست
از زمان مطرح شدن ایده ساخت سد سه دره چین تا به امروز که این سد در حال بهرهبرداری است، تنشهای محیط زیستی زیادی پیرامون این سد وجود داشته است. در واقع کارشناسان برآورد میکنند حدود 70 درصد آب شیرین چین آلوده است و این سد باعث بدتر شدن وضعیت میشود. طبق اعلام کارشناسان این سد روی تاسیسات قدیمی زباله و عملیات معدن بنا شده و هر ساله 265 میلیون گالن فاضلاب در رودخانه یانگ تسه وارد میشود.
مهاجرت 1.2 میلیون نفر
پس از تکمیل پروژه ساخت این سد غول پیکر چین، حدود 1.2 میلیون نفر به ناچار باید از مسیر سد مهاجرت میکردند و تا امروز نیز بسیاری از این افراد آواره هستند. البته همانطور که در بخش فواید آن اشاره شد این سد به سیلابهای سالانه ناشی از رودخانه یانگ تسه، سومین رودخانه طولانی جهان پایان داد. این سد به خوبی سیلهای موسمی این رودخانه را کنترل میکند و مانع از آسیب به مناطق نزدیک به آن نظیر ووهان، نانجینگ و شانگهای میشود.
کاهش سرعت چرخش زمین
پشت سد سه دره چین بیلیونها آب قرار دارد و این حجم آب آنچنان زیاد است که اگر دریچههای آن به صورت کامل باز شوند، فشار جریان این حجم از آب باعث خواهد شد چرخش زمین منحرف شود و طول روز 0.06 ثانیه افزایش پیدا کند. کارشناسان دلیل کاهش سرعت چرخش زمین به واسطه باز شدن دریچههای این سد را به پدیده گشتاور اینرسی یا گشتاور لختی مربوط میدانند (اینرسی یک جسم در حال حرکت نسبت به حرکت وضعی آن است.)
برای مثال زمانی که یک اسکیتباز ماهر در حال چرخش است بازوهای خود را به بدن خود تکیه میدهد که با این کار گشتاور اینرسی آن کاهش پیدا میکند. به همین شکل یک غواص وقتی قصد دارد سریعتر شیرجه بزند، بدن خود را کاملا جمع میکند. از این رو افزایش 39 تریلیون کیلوگرم آب با ارتفاع 175 متر بالاتر از سطح دریا باعث خواهد شد تا گشتاور اینرسی زمین افزایش یابد که چنین موضوعی حرکت وضعی آن را کاهش خواهد داد. البته این احتمال در صورتی است که تمام دریچههای سد سه دره چین به صورت کامل باز شود.