کشف علت انقراض دایناسورها توسط محققان

سرانجام دانشمندان موفق به کشف علت انقراض دایناسورها شدند. ما در این مقاله علت و چگونگی انقراض دایناسورها را به شما معرفی خواهیم کرد.

دانشمندان نظریه جدیدی را مطرح کرده‌اند و مدعی شده‌اند که علت انقراض دایناسورها  ستاره‌های  دنباله‌داری هستند که توسط میدان گرانشی سیاره مشتری از زمین خارج شده‌اند.

حدود ۶۶ میلیون سال پیش یک جرم آسمانی به زمین برخورد کرد و تاریخ را برای همیشه تغییر داد. یک جرم آسمانی به نام چیکشلوب (Chixulub) به زمین برخورد کرد و از خود دهانه‌ای را  با قطر ۹۳ مایل (۱۵۰ کیلومتر) و عمق ۱۲ مایل (۲۰ کیلومتر)  در نزدیکی سواحل مکزیک بر جای گذاشت.

این برخورد تأثیرهای جبران ناپذیری بر کره زمین وارد کرد که مهم‌ترین آن‌ها انقراض دایناسورها و از بین رفتن سه چهارم از گونه‌های گیاهی و حیوانی بود. در اینجا یک سؤال مهم پیش می‌آید و آن این است که منشأ این سیارک یا ستاره دنباله دار چه بوده و چرا به زمین برخورد کرده است؟

امروزه دو دانشمند از مرکز اختر فیزیک دانشگاه هاروارد و اسمیتسونیان (Harvad & Smithsonian) مدعی شده‌اند که پاسخ این سؤال را پیدا کرده‌اند.

منشأ ستاره دنباله دار و علت برخورد آن به زمین

دو دانشمند به نام‌های امیر سراج که دانشجوی رشته اختر فیزیک در دانشگاه هاروارد است و آوی لوئب (Avi Loeb) که ستاره شناس است، مقاله‌ی جدیدی را در مجله (Nature,s Scientific Reports) منتشر کرده‌اند و در آن راجع به نحوه سفر و منشأ این جرم مرگبار توضیحات کاملی را داده‌اند.

سراج و لوئب از طریق تجزیه و تحلیل‌های آماری و شبیه سازی گرانش محاسبه کردند که بخش مهمی از ستاره‌های دنباله دار با دوره تناوب طولانی از ابر اورت (Oort cloud) که کره یخی است و از بقایای سیارات تشکیل شده و در لبه بیرونی منظومه شمسی قرار گرفته است نشأت می‌گیرند.

سراج که در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته اختر فیزیک تحصیل می‌کند عنوان کرده است که مشتری که بزرگترین سیاره منظومه شمسی است ستاره‌های دنباله دار را به سمت مدار پرتاب می‌کند و این کار آن‌ها را به خورشید نزدیک‌تر می‌کند.

این ستاره‌‌های دنباله دار که به نام سانگریزر (sungrazers) هم شناخته می‌شوند در طی گذر نزدیک از کنار خورشید نیروی جذر و مدی بسیار قوی را تجربه می‌کنند که این نیرو باعث می‌شود اجرام قطعه قطعه شوند و قطعات آن‌ها مثل گلوله به اطراف پرتاب شود.

سراج عنوان کرده که در طی گذر از کنار خورشید ستاره‌های دنباله داری که در فاصله کم‌تری از خورشید قرار دارند کشش گرانشی  بیش‌تری را تجربه می‌کنند، نیروی جذر و مدی در سراسر جرم پخش می‌شود و در نهایت پدیده اختلال جذر و مدی (tidal disruption event) اتفاق می‌افتد که این پدیده منجر به قطعه قطعه شدن اجرام می‌شود. احتمال دارد تا اجرام مذکور در راه بازگشت به سمت ابر اورت به زمین برخورد کنند.

با توجه به نظریه سراج و لوئب احتمال برخورد ستاره‌های دنباله دار با تناوب طولانی به زمین ۱۰ برابر بیش‌تر می‌شود و در ادامه این روند ۲۰ درصد از ستاره‌های دنباله دار به سانگریزر تبدیل می‌شوند. این دو محقق عنوان کردن که نظریه آن‌ها توضیحات کاملی را در ارتباط با چیکشلوب‌ها نیز در بر دارد.

لوئب اظهار داشت که مقاله آن‌ها مبنایی را برای توضیح علت وقوع این اتفاق ارائه می‌دهد. در واقع این دو محقق معتقد هستند که اگر جرمی را که در نزدیکی خورشید قرار دارد خرد کنیم احتمال برخورد آن‌ها به زمین چند برابر می‌شود و برخورد شدیدی را ایجاد می‌کند مانند همان برخوردی که به انقراض دایناسورها ختم شد.

مواد تشکیل دهنده ستاره دنباله دار

از شواهد به جا مانده در دهانه چیکشلوب می‌توان دریافت که مواد تشکیل دهنده این سنگ کندریت کربن دار بوده است. شاید با خواندن مقاله سراج و لوئب بتوان علت این ترکیب عجیب را فهمید.

یک نظریه معروف در باره منشأ چیکشلوب‌ها وجود دارد که مدعی است این جرم آسمانی از کمربند سیاره‌ای منشأ گرفته که گروهی از سیارک‌های بین مشتری و مریخ هستند. اگرچه کنریت کربن در میان سیارک‌های کمربند سیاره‌ای به ندرت یافت می‌شود؛ اما احتمالا در میان ستاره‌های دنباله دار با تناوب طولانی بیش‌تر است و این امر نظریه برخورد ستاره‌های دنباله دار را تأیید می‌کند.

دهانه‌های مشابه نیز نشان دهنده ترکیبات مشابهی هستند. مثلا برخوردی که دو میلیون سال پیش دهانه وردفرت (Verdefort) را در آفریقای جنوبی به وجود آورد که به عنوان بزرگ‌ترین دهانه برخوردی روی زمین شناخته می‌شود و یا برخوردی که دهانه ژامانشین (Zhamanshin) در قزاقستان به وجود آورد که به عنوان بزرگ‌ترین دهانه تشکیل شده در یک میلیون سال اخیر شناخته می‌شود. محققان معتقدند که  زمان بندی این برخوردها مهر تأییدی است بر محاسباتی که آن‌ها در مورد برخورد اجرام با اندازه چیکشلوب‌ها انجام داده‌اند.

نظریه سراج و لوئب را می‌توان با مطالعه بیش‌تر دهانه‌های مذکور، دهانه‌های مشابه آن و حتی آن‌هایی که بر روی سطح ماه قرار دارند آزمایش کرد تا از این طریق ترکیبات برخورد کننده‌ها مشخص شود. همچنین برای فهم بیش‌تر این قضیه می‌توان از مأموریت‌های فضایی که از ستاره‌های دنباله دار نمونه برداری می‌کنند نیز کمک گرفت.

علاوه بر ترکیبات ستاره‌های دنباله دار، قرار است  رصد خانه جدیدی در شیلی به نام ورا رابین (Vera Rubin) در سال آینده تأسیس شود که به احتمال زیاد می‌تواند اختلال جذر و مدی  ستاره‌های  دنباله‌دار با تناوب طولانی را مشاهده بکند.

لوئب قصد دارد تا قطعات کوچکی که از ابر اورت به سمت زمین می‌آید را مشاهده کند. و همچنین وی امیدوار است تا نظریه مذکور را با به دست آوردن اطلاعات بیش‌تر از ستاره‌های دنباله دار با تناوب طولانی، آمار دقیق‌‌تر و همچنین مشاهده شواهد بیش‌تر از این قطعات بررسی کند.

فهمیدن این موضوع تنها برای کشف اسرار تاریخ نیست بلکه محققان قصد دارند تا بفهمند که آیا امکان تکرار این اتفاق در آینده نیز وجود دارد یا خیر. احتمالا در لحظه این برخورد منظره عجیب و غریبی شکل گرفته باشد؛ اما محققان در تلاش هستند تا دیگر چنین منظره‌ای تشکیل نشود.