گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
طبق مصوبه جدید مجلس از خودروهای میلیاردی مالیات گرفته خواهد شد. در این مقاله جزئیات دریافت مالیات را توضیح خواهیم داد.
برخی از افراد طرح اخذ مالیات از خودروهای میلیاردی را دلیل کسادی بازار می‌دانند و عنوان می‌کنند که طبق تعرفه اعلام شده، دارنده یک خودرو ۱.۵ میلیاردی باید سالانه تنها پنج میلیون تومان پرداخت کند و یا مالک خودرو ۴.۸ میلیارد تومانی باید سالانه ۹۲ میلیون تومان مالیات پرداخت کند؛ با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد که مالیات‌های مذکور برای افرادی که قادر به خرید خودرو میلیاردی هستند بسیار ناچیز است.
در پنجم اسفند ماه سال جاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی جلسه علنی مجلس و بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، بند الحاقی ۷ تبصره ۶ ماده واحده لایحه بودجه را بررسی نموده و طبق آن مصوب کردند که کلیه مالکان خودرو (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) سواری و وانت‌های دوکابین که شماره انتظامی به‌نام خود دارند و همچنین افراد زیر ۱۸ سال و محجور تحت تکفل که در پایان هر سال مجموع ارزش خودرو آن‌ها نزدیک به یک میلیارد تومان است، مشمول پرداخت مالیات خودرو مختص به خود شوند.
اخذ مالیات از خودروهای میلیاردی
تعرفه دریافت مالیات از خودروهای مذکور این‌گونه است که خودروهای با ارزش یک میلیارد تا یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان، نسبت به مازاد یک میلیارد تومان؛ دو درصد، خودروهایی بیش از سه میلیارد تومان تا ۴.۵ میلیارد تومان قیمت دارند نسبت به مازاد سه میلیارد تومان؛ سه درصد و نهایت خودروهای که ارزش‌ها نزدیک به ۴.۵ میلیارد تومان است به نسبت مازاد بر ۴.۵ میلیارد تومان؛ چهار درصد مشمول پرداخت مالیات به‌صورت سالانه خواهند شد.
به‌طور روان‌تر می‌توان گفت، خودروهای که قیمت آن‌ها تا یک میلیارد تومان است، از پرداخت سالیانه معاف هستند؛ اما شخصی که خودروی آن یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد، باید دو میلیون (از بابت مازاد بر یک میلیارد تومان) مالیات پرداخت کند و اگر ارزش خودرو ۱.۵ میلیارد تومان باشد مالک باید سالانه پنج میلیون تومان مالیات پرداخت کند.
همچنین برای خودروهایی که ارزش آن‌ها سه میلیارد و پانصد میلیون تومان است، باید سالانه ۴۱ میلیون تومان مالیات پرداخت شود و یا برای خودرویی که سه میلیارد و ۹۰۰ هزار تومان قیمت دارد، باید سالانه ۶۲ میلیون تومان مالیات پرداخت شود.
خودروهایی که ارزش ریالی آن‌ها بالاتر از ۴.۵ میلیارد تومان است نیز، به فرض مثال برای خودرویی که چهار میلیارد و هشتصد میلیون تومان قیمت دارد، باید سالانه ۹۲ میلیون تومان مالیات پرداخت شود. این مالیات برای فردی که قیمت ماشین آن نزدیک به ۵ میلیارد تومان است، رقم زیادی نیست و نمی‌تواند افرادی که سرمایه این‌چنینی دارند را از خرید ماشین این قیمتی منصرف کند.
مرجع محاسبه مالیات خودرو، قیمت روز انواع خودرو با توجه به تاریخ ساخت یا واردات خودرو است که به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تا آخر سال تعیین و اعلام خواهد شد. در همین راستا، سازمان امور مالیات کشور وظیفه دارد تا پایان خرداد ماه سال آینده دارایی‌های مشمول و ارزش آن‌ها را تعیین کند و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند.
افرادی که خودروی آن‌ها بیش از یک میلیارد قیمت دارد، باید مالیات مربوط به خودرو تحت مالکیت خود و افراد تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه سال ۲۴۰۰ پرداخت کنند.
در همین رابطه یک کارشناس اقتصادی ضمن این‌که هدف از مالیات‌گیری از خودروهای لوکس و خانه نوعی توزیع ثروت محسوب می‌شود، اعتقاد دارد که نرخ دو نوع مالیات مذکور باید تصاعدی باشد و در نرخ‌گذاری این مالیات‌ها باید دقت زیادی شود، زیرا خطا در این موضوع می‌تواند انتقال نقدینگی از یک بازار به بازار دیگر را به همراه داشته باشد. از آنجایی که مالیات سه دارای سه هدف افزایش درآمدی پایدار برای دولت، بازتوزیع ثروت و جلوگیری از احتکار و سفته بازی است و هریک از این‌ها، باید پایه مالیاتی مخصوص به خود داشته باشند، اصلی ترین هدف مجلس برای دریافت مالیات از خودروهای میلیاردی و خانه توزیع مناسب ثروت است.
مصوبه مالیات از خودروهای میلیاردی در عین ممنوعیت واردات
با اعلام مالیات ممنوعیت خودرو از مرداد ماه سال ۱۳۹۷، خودروهایی که تا قبل از این با تعرفه، مالیات و عوارض بالا در بازار عرضه می‌شد، در دوران تحریم قیمت میلیاردی گرفت. در حال حاضر مجلس برای خودروهایی لوکس تصویب کرده تا سال ۱۴۰۰ با تعرفه‌ای مشخص از این خودروها مالیات دریافت کند.
در ارتباط با این موضوع، فعالان حوزه خودرو دریافت مالیات از خودروهای لوکس را در شرایط آزاد سازی واردات، توجیه کنند مقررات مجلس و دولت در رابطه با این موضوع می‌دانند؛ اما در حال حاضر که واردات خودرو به کشور ممنوع است و در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس هم نمایندگان در طی بررسی جزئیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در بخش درآمدی، ضمن اعلام مخالفت با واردات خودروهای غیرآمریکایی موجود در مناطق آزاد، به حذف بند الحاقی ۶ تبصره ۶ پرداختند.
بنابراین طبق گفته کارشناسان و فعالان این صنعت، دریافت مالیات در زمان ممنوعیت واردات اثرات منفی را درپی خواهد داشت، برای نمونه‌ای از این اثرات می‌توان به کاهش انگیزه خرید این خودروها اشاره کرد. متقاضیان خودروهای خارجی براساس مصوبه مجلس ملزم هستند تا به‌طور سالانه مالیات مشخصی را به دولت پرداخت کنند که این مالیات از مالیات‌های جاری متفاوت است؛ بنابراین خریداران محصولات خارجی باید هزینه بیش‌تری بپردازند.
باتوجه به این موضوع دریافت مالیات از خودروهای میلیاردی که در سه سال گذشته با ممنوعیت واردات از سوی دولت رو‌به‌رو شده، باعث افزایش قیمت آن‌ها می‌شود و با کاهش تعداد مشتریان نمی‌تواند تأمین کننده منابع پایدار برای دولت باشد.
دریافت مالیات کاهش تقاضا را در پی نخواهد داشت
فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در طی یک مصاحبه، در ارتباط با با تأثیر مالیات خودروهای لوکس بر بازار و امکان تأثیر گذاری بر کاهش قیمت‌ها عنوان کرد که مالیان ممکن است کاهش تقاضا را درپی داشته باشد؛ اما به شرطی که بتوان نرخ مالیات عایدی را با هزینه‌های جاری و سرمایه‌ای مقایسه کرد. هزینه صرف شده برای یک خودروی یک میلیارد تومانی بیش از ۱۵ میلیون تومان در ماه است. به عبارتی اگر به‌جای خرید خودرو، سپرده گذاری انجام شود در این شرایط ۱۵ میلیون سود بانکی حاصل می‌شود، البته هزینه بیمه، عوارض شهرداری، سوخت و افت قیمت استهلاکی و… در شرایطی که تورم وجود نداشته باشد بازهم از نرخ مالیات بیش‌تر است؛ بنابراین ارقام مالیات عامل بازدارنده خرید محسوب نمی‌شوند.
در عین حال، نرخ بازدهی تورمی خودرو در سال‌های قبل بسیار زیاد بوده و علی‌رغم کارکرد، خودروی وارداتی بیش از ۱۰۰۰ درصد بازدهی را در قالب افزایش قیمت در مدت زمان ۳۰ ماه تجربه کرده است. در اصل سیاست‌های پولی از هزینه مالیاتی بزرگتر خواهد بود و کاهش تقاضا را به همراه نخواهد داشت. در نهایت نیز بحث جایگزینی مطرح است که در آن زمینه هم خودروهایی مانند بنز S و BMW سری ۷ که در کره جانشین مناسبی ندارد، خریداری حاضر به جایگزینی با یک خودرو چینی نخواهد بود تا مجبور نشود مالیات پرداخت کند.
در نهایت نیز خریداران این خودرو در یک اجحاف سیستماتیک خواهند بود، زیرا باید بیش از پنج برابر ارزش اصلی و دو تا سه برابر از ارزش خودروی ۲۰۲۱ را برای خودروی چند سال کار کرد هزینه کنند، همچنین باید مالیات سنگین تعرفه ورودی هم پرداخت کرده، سهم بنزین یارانه‌ای را نیز ندارند و قطعات خودروهایشان هم به کشور وارد نمی‌شود.
زاویه در ادامه اظهار داشت که اگر واقعا هدف اصلی از این کار کنترل بازار خودروهای داخلی و واردات هست، تنها راه حل آن آزاد سازی واردات خواهد بود با انجام این کار خودروی پراید نیز در مدت زمان کمی تأثیر خواهد پذیرفت. آزادسازی واردات سقوط ۵۰ درصدی قیمت خودروهای وارداتی حتی با همین نرخ مالیات و تعرفه را به دنبال خواهد داشت. با محقق شدن این موضوع، در شرایطی که لندکروز ۲۰۱۲ که قیمت آن از ۷۰۰ میلیون تومان بیش‌تر نخواهد شد، مدیران خودرو چگونه می‌تواند تیگو ۸ را ۱.۵ میلیارد تومان بفروشد؟ یا کرولای ۵۰۱۵ کم‌تر از ۴۰۰ میلیون تومان باشد، دنا پلاس توربو، ۴۰۰ میلیون تومان مشتری دارد؟ لذا قیمت‌ها در بازار داخل هم می‌شکند.
۹۰ درصد خودروهای وارداتی، ارزش بالای یک میلیارد تومان دارند
در رابطه با این موضوع نعمت الله کاشانی نسب نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران هم ضمن تأکید بر این‌که نزدیک به ۹۰ درصد خودروهای وارداتی، ارزش ریالی بالای یک میلیارد دارند بیان کرد که اجرای قانون مالیات از خودروهای میلیاردی باعث افت تقاضا و رکود بیش‌تر در بازار وارداتی‌ها که مدت هاست در رکود است خواهد شد.
در شرایطی که ماه هاست فروشندگان و نمایشگاه‌داران به علت رکود بازار با مشکلات جدی مواجه شده‌اند، اجرای اخذ مالیات ضربه سنگین‌تری را بر فعالیت آن‌ها وارد و زیان آن‌ها را افزایش خواهد داد.
وضعیت مالیات بر خودرو در دنیا
در اصل مالیات از دیدگاه کلی یکی از اصلی‌ترین منابع دولت‌ها برای دریافت مالیات به‌شمار می‌رود؛ اما از دیدگاه اقتصادی مالیات علاوه‌بر منبع درآمد بودن برای دولت، می‌تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای دستیابی به اهداف مرتبط با توزیع درآمد با تخصیص منابع هم به‌کار برود. مالیات‌ها توانایی آن را دارند که بر میزان تولید و مصرف کالاها و همچنین توزیع مناسب درآمد در میان اقشار با درآمدهای متفاوت نیز تأثیر گذار باشند.
مالیت‌های زیست محیطی که مالیات بر خودرو نیز نمونه‌ای از آن‌ها است، بیش‌تر برای تأثیر بر تولید و مصرف کالاهای آلاینده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خودرو هم مانند تمام کالاهای دیگر، یک پایه مالیاتی و منبعی برای کسب درآمد دولت به‌شمار می‌رود؛ اما از آنجایی که پیامد بیرونی خودرو منفی است ( خودرو در کنار مطلوب بودن برای مصرف کنندگان و سودآور بودن برای تولید کنندگان، برای جامعه هزینه‌هایی در پی خواهد داشت، که برای نمونه‌ای از این هزینه‌ها می‌توان به آلودگی هوا، آلودگی صوتی و به خطر افتادن سلامت افراد به دنبال حوادثی که بر ائر استفاده از خودرو رخ می‌دهد اشاره کرد.) هدف دولت از تعیین مالیات برای خودرو تأثیر گذاشتن بر میزان مصرف آن است.
مالیات بر خودرو در تقسیم بندی مالیات‌ها، به شکل مالیات‌های مستقیم (بر درآمد) یا غیرمستقیم (بر مصرف یا بازار) است، که براساس نظر نمایندگان مجلس، در کشور ما برای خودروها مالیات مستقیم تعیین شده است.
در کشورهای اتریش، آلمان، انگلیس، ایتالیا، هلند، یونان و… نیز برای خودروها مالیات وضع شده است. در کشورهای مذکور مالیات تعیین شده برای خودرو شامل دو دسته مالیات بر مالکیت خودرو و مالیات سالانه بر خودرو می‌شود. مالیات بر مالکیت هم به دو صورت اخذ می‌شود؛ ۱- مالیات هنگام خرید یا مبادله خودرو که در اکثر کشورها، سیستم مالیات بر ارزش افزوده است. ۲- مالیات ثبت خودرو که میزان و درصد آن در کشورهای مختلف متفاوت است.
برای مثال در اتریش سه دسته مالیات برای خودرو تعیین می‌شود که پایه، نرخ و همچنین معافیت‌های آن توسط دولت مرکزی مشخص و به‌طور سالانه اخذ می‌شود.
در آلمان مالیات بر خودرو به شکل سالانه توسط دولت مرکزی تعیین می‌شود؛ اما منافع و درآمدهای به‌دست آمده از آن به مسئولان منطقه‌ای داده می‌شود و پرداخت کنندگان آن مالکان خودروهایی هستند که از زمان ثبت خودرو تا غیرقابل استفاده شدن آن باید مالیات پرداخت کنند.
در انگلیس دولت مالیات بر خودرو را با عنوان عوارض انتخابی خودرو از صاحب خودرو اخذ می‌کند و این مالیات به‌منظور افزایش درآمد دولت برای تعمیر و ساخت جاده‌های جدید دریافت می‌شود.
ولی در کشور ایتالیا، براساس قدرت موتور بر حسب کیلومتر محاسبه می‌شود و مالیات توسط کسی که خودرو به نام او ثبت شده پرداخت می‌شود، به این ترتیب برای خودروهای تا قدرت ۵۳ کیلووات مبلغ ۱۵۰ یورو و برای خودروهای با قدرت بیش از ۵۳ کیلووات، به ازای هر کیلووات مازاد، سه یورو افزوده می‌شود.
در جمهوری ایرلند هم مالیات بر خودرو طبق مبنای جم موتو و قیمت خودرو از مالکان خودرو در دو قسط طی سال اخذ می‌شود. در ایران هم مالیات از خودروهای میلیاردی گرفته می‌شود و معیار این میلیاردی بودن، ارزش بالغ بر یک میلیارد تومانی خودرو است.
