به تازگی میکروب های مرموز و جدیدی در محیط جاذبه صفر ایستگاه فضایی بینالمللی کشف شدهاند که تاکنون برای دانش بشری کاملا ناشناخته بودهاند.
کشف میکروب های مرموز و ناشناخته در ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) به تازگی خبرساز شده است. همانطور که میدانیم، جمعیت ارگانیسمهای ریز و میکروسکوپی که با نام میکروب میشناسیم، روز به روز در حال افزایش بوده و میکروبهای محیط جاذبه صفر ایستگاه فضایی بینالمللی هم از این قاعده مستثنا نیستند؛ در همین رابطه دانشمندان آمریکایی و هندی چهار رشته جدید از میکروبها را در این محیط کشف کردهاند.
این دانشمندان که زیر نظر آژانس فضایی ناسا کار میکردند، در قسمتهای مختلف آزمایشگاه فضایی ISS میکروبهای معرفی شده را کشف کردهاند؛ گفته شده که از این چهار رشته میکروبی، سه مورد تا به امروز برای بشریت ناشناس بودهاند.
ماجرای پیدا شدن این چهار رشته میکروبی از سال 2011 شروع شد و اولین مورد از ارگانیسمهای مورد نظر در آن سال، روی یکی از فیلترهای HEPA ایستگاه فضایی به زمین بازگردانده شده بود. پس از آن، در سال 2015 و 2016 سه رشته میکروبی دیگر توجه دانشمندان را به خود جلب کردند؛ یکی از این رشتهها روی یک میز نهارخوری پیدا شد، رشته دوم در پنلی مخصوص ماژول تحقیقاتی ISS قرار داشت و میکروب سوم هم در ماژول کاپولا این آزمایشگاه معلق فضایی کشف شد.
میکروب های مرموز ISS
تمامی این چهار رشته میکروب های مرموز به خانوادهای از میکروبها تعلق دارند که معمولا در خاک و آب پیدا میشوند؛ محققان میگویند که این ارگانیسمها به صورت معمول در رشد گیاهان و محافظت از پوشش گیاهی نقش دارند و به صورت کلی میتوان آنها را جزو میکروبهای مفید برای نسل بشر و سیاره زمین دستهبندی کرد.
شاید از خود بپرسید که چنین میکروبهایی در ارتفاع 408 کیلومتری سطح زمین، در ایستگاه فضایی بینالمللی چهکار میکنند؟ دلیل اصلی وجود چنین میکروبهایی به پروژههای مختلف فضانوردان ساکن ISS و کاشت محصولات خوراکی و گیاهی گوناگون توسط این دانشمندان مربوط میشود. به همین دلیل تعجبی ندارد که از چندین سال پیش تاکنون میکروبهای گیاهی در چنین محیطی وجود داشته باشند.
همانطور که اشاره شد، تنها یکی از این چهار مورد میکروب های مرموز برای بشریت شناخته شده بود؛ این ارگانیسم که روی فیلتر HEPA کشف شد، برخلاف سه میکروب دیگر عضوی از یک خانواده میکروبی آشنا برای ما انسانها بود. با این وجود گفته شده که سایر میکروبها که با اسامی “IF7SW-B2T”، “IIF1SW-B5” و “IIF4SW-B5” نامگذاری شدهاند، عضو گونهای از ارگانیسمها هستند که تاکنون اطلاعاتی در مورد آنها وجود نداشته است.
سرپرستی تحقیقات کشف این میکروبها توسط ژنتیک شناسی با نام سواتی بیجلانی (Swati Bijlani) از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی انجام شد. بیجلانی پیشنهاد کرده که به افتخار زیست شناس هندی، اجمال خان (Ajmal Khan)، نام گونه میکروبی جدید کشف شده میتلوبکتریم اجمالی (Methylobacterium ajmalii) انتخاب شود. اعضای تیم تحقیقاتی اخیر که در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا فعالیت دارند، میگویند که کار با میکروبهای خاصی که به رشد گیاهان در محیط جاذبه صفر کمک میکنند، اهمیت علمی بالایی دارد.
سفرهای فضایی طولانی مدت
به گفته این تیم تحقیقاتی، هر میکروب جدیدی که به رشد گیاهان در این محیطها کمک کند، باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. از طرف دیگر میدانیم که این چهار میکروب جدید قابلیت زنده ماندن در محیط سخت و چالشبرانگیز ایستگاه فضایی بینالمللی را دارند؛ به همین دلیل، تیم بیجلانی به دنبال پیدا کردن ژنهایی درون این میکروبها که به رشد بهتر گیاهان کمک میکنند، ارگانیسمهای کشف شده را از لحاظ ژنتیکی آنالیز کردند.
تیم بیجلانی در مقاله جدید خود اعلام کردهاند که آنالیز میکروب های مرموز و ناشناخته کشف شده در ISS به دانشمندان کمک میکند تا در آینده وضعیت ارگانیسمهای مورد نظر را با نمونههای مشابه زمینی مقایسه کنند. چنین کاری به محققان کمک میکند تا ژنهای مسئول زنده نگه داشتن میکروبها در شرایط جاذبه صفر را مشخص کرده و این ژنها را به منظور کمک به رشد گیاهان، مورد بررسی قرار دهند. در نهایت نتایج این تحقیقات میتوانند شانس موفقیت ماموریتهای طولانی مدت فضایی را بالاتر برده و به بشریت کمک کنند تا برای مدت زمان بسیار بیشتری از محل اصلی زندگی خود دور بماند.
گفته شده که تحقیقات بسیار زیادی در این رابطه انجام خواهند شد و تا به امروز تنها بخش بسیار کوچکی از وضعیت میکروبهای ایستگاه فضایی بینالمللی و به صورت کلی، فضای جاذبه صفر مورد بررسی قرار گرفته است. تاکنون بیش از هزار نمونه مختلف در رابطه با این تحقیقات از قسمتهای مختلف ISS جمعآوری شدهاند و به زودی، فضاپیماهای ساخت دست بشر این نمونهها را به زمین بازمیگردانند. مقاله تیم دانشگاههای آمریکا و هندوستان در ژورنال “Frontiers in Microbiology” منتشر شده است.