تقویم نجومی سال 1400 همانند سال 99 برای علاقهمندان به پدیدههای نجومی شگفتانگیز خواهد بود. در این سال با پدیدههایی چون عبور دنبال دار لئونارد، رصد دو خورشید گرفتگی، دو ماه گرفتگی، چند بارش شهابی و چند ابر ماه مواجه خواهیم بود.
علاقهمندان به پدیدههای نجومی که در سال 99 فرصت رصد مهمترین پدیدهها را نداشتند، تقویم نجومی سال 1400 برای آنها امکان رصد دو خورشید گرفتگی، دو ماه گرفتگی، عبور دنبال دار لئونارد، چند بارش شهابی و چند ابر ماه را به همراه خواهد داشت. در ادامه جزئیات رصد رویدادهای تقویم نجومی سال 1400 را مورد بررسی قرار میدهیم.
تقویم نجومی سال 1400
رصد سه ابرماه
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران عنوان کرد تقویم نجومی سال 1400 سه ابرماه را برای علاقهمندان به پدیدههای نجومی به همراه دارد. وی افزود نخستین ابر ماه با توجه به اینکه در ساعت 8 و 3 دقیقه صبح روز سه شنبه 7 اردیبهشت 1400 ماه کامل خواهد شد، شب قبل آن یعنی دوشنبه شب ماه کامل یک ابرماه خواهد بود که بومیان آمریکا با توجه به فصل بهار این ماه کامل را به عنوان یک ابرماه صورتی میشناسند.
در شامگاه چهارشنبه 5 خرداد دومین ابرماه رخ میدهد. وی افزود در ساعت 15 و 44 دقیقه روز 5 خرداد ماه کامل خواهد شد. البته با توجه به اینکه این ابرماه با ماه گرفتگی در این شب مواجه است، به این پدیده ابرماه خونین یا ابرماه سرخ گفته میشود.
در پنجشنبه شب 3 تیر 1400 شاهد آخرین ابرماه سال 1400 خواهیم بود و ماه در ساعت 23 و 10 دقیقه این شب به حالت کامل خود در میآید. وی افزود بومیان آمریکا به این ماه کامل ابرماه توت فرنگی میگویند. البته در زمان مشاهده ابرماه شاهد تغییر رنگ یا شکل ماه نخواهیم بود و چنین نامگذاری فقط قراردادی است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در ادامه بیان کرد ابرماه هنگامی ایجاد خواهد شد که ماه به وضعیت ماه کامل برسد و در کمترین فاصله با زمین قرار بگیرد که در چنین وضعیتی قطر آن از دیگر ماههای کامل بزرگتر و درخشانتر خواهد بود. وی لحظه طلوع و غروب ابرماه را بهترین زمان برای مشاهده و عکاسی از آن دانست و گفت در این زمان میتوان با ترکیب مناظر طبیعی نظیر کوهها، درختان و بناهای معروف یک تصویر فوقالعاده از ابرماه را به ثبت رساند.
دو ماه گرفتگی و دو خورشید گرفتگی
مهندس مسعود عتیقی در ادامه بیان کرد در تقویم نجومی 1400 با دو ماه گرفتگی و دو خورشید گرفتگی مواجه خواهیم بود، اما متاسفانه امکان رصد آنها از ایران امکانپذیر نیست. وی افزود نخستین ماه گرفتگی در روز چهارشنبه 5 خرداد 1400 رخ میدهد که یک خسوف کامل خواهد بود. این پدیده نجومی را میتوان از قاره استرالیا، جنوب شرق آسیا، غرب امریکای شمالی و جنوبی و قطب شمال رصد کرد. همچنین اقیانوسهای اطلس، آرام و هند جزو پهنههای آبی محسوب میشوند که امکان مشاهده این ماه گرفتگی در آنها وجود خواهد داشت.
نخستین خورشید گرفتگی از نوع حلقوی نیز در روز پنجشنبه 20 خرداد 1400 رخ خواهد داد که در این زمان کره ماه در اوج زمینی خود قرار داشته و فاصله آن با زمین به 404 هزار کیلومتر خواهد رسید، از این رو ماه قادر نیست دایره خورشید را به صورت کامل بپوشاند و به همین دلیل خورشید گرفتگی حلقوی رخ خواهد داد. این کسوف حلقوی را میتوان در شرق کشور روسیه، غرب گرینلند و در کشور کانادا مشاهده کرد و همچنین در شمال کشور امریکا، قاره اروپا، بیشتر مناطق روسیه و اقیانوس آرام نیز به شکل جزئی قابل رصد خواهد بود.
دومین ماه گرفتگی از نوع گرفت جزئی در شبانگاه پنجشنبه 27 آبان و بامداد جمعه 27 آبان رخ خواهد داد. این پدیده در اکثر قسمتهای اروپا، قسمت بزرگی از آسیا، استرالیا، شمال غرب افریقا، شمال و جنوب آمریکا همراه با اقیانوسهای آرام، اطلس و هند به صورت جزئی قابل رصد است. دومین خورشید گرفتگی این سال نیز در شنبه 13 آذر 1400 در جنوبگان و قطب جنوب قابل رصد بوده و این گرفت در افریقای جنوبی به صورت جزئی مشاهده میشود.
رصد چند بارش شهابی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در ادامه بیان کرد در تقویم نجومی 1400 با چند بارش شهابی مواجه خواهیم بود که از بین آنها به جز بارش اتا دلوی و تقریبا بارشهای نیمه نخست امسال و همچنین بارشهای جباری در مهرماه، اسدی در اواخر آبان ماه و دو پیکری در آذرماه که به دلیل وجود نورماه نمیتوان آنها را مشاهده کرد و این بارشها نیز تعداد شهاب زیادی به همراه ندارند، دو بارش شهابی در سال 1400 برای مشاهده بسیار مطلوب خواهند بود.
وی افزود بارش شهابی برساوشی یکی از این بارشهای قابل رصد محسوب میشود که در اواسط تابستان و در بامداد جمعه 22 مرداد 1400 به اوج خود میرسد. عتیقی بیان کرد به دلیل اینکه ماه در این زمان در وضعیت هلال افزاینده قرار دارد و قبل از نیمه شب غروب میکند، بامداد جمعه تقریبا بدون حضور نور مزاحم ماه میتوان شهابها و به خصوص آذرگویهای این بارش شهابی را مشاهده کرد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در ادامه بیان کرد دومین و آخرین بارش شهابی قابل رصد سال 1400 بارش ربعی یا کوادرانتی است که این بارش در بامداد سه شنبه 14 دی 1400 بدون حضور نور ماه و با ۱۰۰ شهاب در ساعت به خوبی قابل مشاهد خواهد بود.
عبور دنبال دار لئونارد
عتیقی بیان کرد در سال 1400 عبور دنباله دار C/۲۰۰۱ A۱ یا همان دنباله دار لئونارد خبرساز خواهد شد. وی افزود این دنبالهدار در شبانگاه یکشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۰ به کمترین فاصله با زمین و در شبانگاه دوشنبه ۱۳ دی 1400 به کمترین فاصله با مهر تابان خواهد رسید. همچنین احتمال دارد قدر روشنایی آن ۵ و یا حتی به ۴ هم برسد که شرایط بسیار مناسبی برای مشاهده با چشم غیر مسلح خواهد بود.