تازهترین اخبار نشان میدهند که سومین پرواز پهپاد نبوغ (Ingenuity) به عنوان اولین وسیله پروازی ساخت دست بشر که در یک جرم آسمانی دیگر به هوا رفته، با موفقیت انجام شده است.
سومین پرواز پهپاد نبوغ (Ingenuity) با سرعت و ارتفاعی بیشتر از پروازهای قبلی انجام شد. ناسا اخیرا خبر داده که این بالگرد مریخی شگفتانگیز در تازهترین مرحله از ماموریت خود، مسافت طولانی را طی کرده و بیشتر از گذشته ارتفاع گرفته است.
طبق اطلاعات منتشر شده، در پرواز سوم این هلیکوپتر مریخی مسافت 50 متر در جهت شمال پایگاه قرارگیری پهپاد مورد نظر طی شد و نبوغ در این بخش از ماموریت، با سرعت شگفتانگیز 7.2 کیلومتر بر ساعت، در اتمسفر رقیق و چالشبرانگیز سیاره سرخ حرکت کرد. مسافت طی شده حدودا به اندازه نصف یک زمین فوتبال استاندارد است.
البته شاید در نگاه اول چنین فاصله و سرعتی چندان هم زیاد به نظر نیاید؛ با این حال گفته شده که در پرواز قبلی نبوغ، پهپاد مورد نظر تنها 4 متر از محل اولیه پارک شدنش دور شده بود و سرعت آن هم حداکثر به 1.8 کیلومتر بر ساعت رسید. در تصویر بالا، نبوغ از دید کاوشگر مادر آن، یعنی مریخ نورد استقامت نشان داده شده و همانطور که میبینیم، این پهپاد مریخی در سومین پرواز خود به قدری از استقامت دور شده که دیدن آن در عکسها چندان هم راحت نیست.
طبق اطلاعات موجود، تنها دو پرواز دیگر پس از پرواز موفقیتآمیز اخیر نبوغ انجام میشود؛ ناسا قصد دارد تا پس از عملی کردن پنجمین مرتبه که این بالگرد مریخی از سطح سیاره جدا میشود، پروژه به آسمان فرستادن نبوغ را متوقف کرده و از آن به بعد، روی کاوشگر استقامت متمرکز شود. تخمین زده میشود که در اوایل ماه می امسال آخرین پرواز مورد نظر هم عملی خواهد شد.
سومین پرواز پهپاد نبوغ
البته انتظار میرود که هرکدام از این مراحل نهایی ماموریت هلیکوپتر مریخی ناسا در نوع خود منحصر به فرد و شگفتانگیز باشند. میمی آنگ (Mimi Aung)، از هدایت کنندگان سومین پرواز پهپاد نبوغ و مدیران پروژه فرستادن هلیکوپتر به مریخ میگوید که دو پرواز آخر به معنای واقعی کلمه ماجراجویانه خواهند بود. به گفته آنگ این پروازها تواناییهای نبوغ را به چالش کشیده و مشخص میکنند که وسیله پروازی مورد نظر در حداکثر حالت ممکن چه قابلیتهایی دارد.
موفقیتهایی که تاکنون کسب شدهاند، از پرواز اولیه در روزهای گذشته گرفته تا پرواز جاهطلبانه سوم، هرکدام نقش مهمی در تحول آینده اکتشافات فضایی خواهند داشت. همانطور که در مقالات پیشین به آن اشاره کردیم، آژانس فضایی آمریکا با فرستادن یک وسیله پروازی به سیاره سرخ و عملی کردن اولین پرواز هدایت از راه دور روی یک جرم آسمانی دیگر، اقدامی تاریخساز را در حوزه هوافضا عملی کرد؛ به واسطه موفقیت مورد نظر، انتظار میرود که در ماموریتهای آینده پهپادهای بزرگتر و قویتری به مریخ فرستاده شوند تا به شکلی کارآمدتر، سرتاسر این سیاره را کاوش کنند.
موفقیت پرواز پهپاد نبوغ ثابت میکند که با وجود رقیق بودن اتمسفر سیارهای مانند مریخ، میتوان وسیلهای را روی آن به پرواز درآورد که از لحاظ طراحی مهندسی، برای بلند شدن در سطح این نوع اجرام آسمانی ساخته شده است. در واقع وقتی میتوان از هلیکوپتر برای جستجوی سطح مریخ استفاده کرد، دیگر نیازی نخواهد بود تا در ماموریتهای آینده، کاوشگرهای زمینی مختلفی ساخته شوند که با سرعتی کم و محدودیتهای گوناگون، روی سیاره سرخ حرکت میکنند.
آینده کاوشهای فضایی
پهپاد مریخی نبوغ در تابستان گذشته سوار بر موشکی که استقامت را به سیاره سرخ برد، سفر شش ماهه بین زمین تا سیاره همسایه را طی کرد و در 18 فوریه گذشته، به مقصدش رسید. نبوغ در قسمت زیرین استقامت، پشت یک سپر محافظ کار گذاشته شده بود و دانشمندان آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا مسئولیت هدایت آن را بر عهده داشتند. این وسیله پروازی پس از رسیدن به مریخ، در مراحل مختلف ماموریت خود ابتدا از کاوشگر جدا شد و بعد از سپری کردن چند شب به دور از استقامت، برای اولین پرواز خود روی سیاره سرخ مورد آزمایش قرار گرفت.
نبوغ در این آزمایشهای اولیه با مشکلاتی مواجه شده بود و برای رساندن سرعت حرکت پرهها به حداکثر حالت ممکن، چالشهایی وجود داشت. با این حال دانشمندان ناسا توانستند با برطرف کردن چالشها مقدمات برای انجام اولین پرواز پهپاد نبوغ را فراهم کرده و پس از مدتی، دومین و سومین پروازهای این هلیکوپتر تاریخساز را عملی کنند. گفته شده که ارسال نبوغ به سیاره سرخ فقط به منظور ثابت کردن این مسئله است که بشریت میتواند پهپادهای کنترل از راه دور را به سیارات دیگر فرستاده و آنها را از فواصل فوقالعاده دور هدایت کند.
به همین دلیل تجهیزات قرار گرفته در بالگرد مریخی نبوغ تنها برای کار در یک مدت زمان کوتاه طراحی شده بودند و همانطور که اشاره شد، پس از عملی شدن پرواز پنجم این وسیله، دیگر قابل استفاده نخواهند بود. با این وجود اطلاعات مهمی که از ماموریت نبوغ به دست آمد بسیار بیشتر از عمر کوتاه این وسیله پروازی، به آینده بشریت کمک خواهد کرد.