دوران کودکی خود را به یاد دارید؟ گاهی کودکان بازی سونیک یا سوپر ماریو را چندین بار بازی میکردند و حتی اگر میباختند و مجبور میشدند که از اول شروع کنند، باز هم ناراحت نبودند و از بازی لذت میبردند.
سوالی که پیش میآید این است که آن بازیها چه خصوصیاتی داشتند که ما خسته نمیشدیم؟ آیا میتوانیم از خصوصیات این بازیها در کسب و کار خودمان هم استفاده کنیم؟ گیمیفیکیشن دانشی است که این امکان را برای ما فراهم میکند که از خصوصیات بازیها در کسب و کار خودمان استفاده کنیم.
در ادامه این مقاله تصمیم داریم مفهوم و کاربرد گیمیفیکیشن را به خوبی بیان کنیم. در صورتی که با این مفهوم آشنا شوید و بتوانید با ایدههای خلاقانه آن را در کسب و کار خودتان به کار ببندید، مطمئن باشید که میتوانید یک تحول عظیم در صنعت خودتان ایجاد کنید. در صورتی که شما هم تمایل دارید از مفهوم گیمیفیکیشن برای ایجاد تحول در کسب و کار خودتان استفاده کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
خصوصیات مشترک تمام بازیها
پیش از آن که بخواهیم مفهوم گیمیفیکیشن (بازی سازی، بازی کاری یا بازیوار سازی) را توضیح دهیم، باید ببینیم که بازیهای جهان چه خصوصیاتی دارند. با درک این خصوصیات خیلی بهتر میتوانیم مفهوم گیمیفیکیشن را درک کنیم.
1. بازیهای جهان قاعده و قانون دارند
اولین نکتهای که بازیها را برای مخاطب جذاب و سرگرمکننده میکند، قاعده و قانون داشتن است. مخاطب میداند که با تکیه بر یک سری قوانین موفق میشود و اگر یک سری قوانین را به کار نبندد شکست خواهد خورد. مفهوم قاعده و قانون در بازی شطرنج خیلی واضح و هویدا است. توجه داشته باشید که اگر قاعده و قانون حاکم بر بازی نقض شود، بازی متوقف خواهد شد.
2. بازیها هدفی دارند و آن بردن است
مسلما هر بازی با یک هدف مشخص ایجاد شده و هدف اکثریت قریب به اتفاق بازیها برنده شدن است. رسیدن به هدف با دو مفهوم ایجاد میشود. مفهوم اول (شرط مورد نیاز) و مفهوم دوم (استراتژی مورد نیاز) است. در واقع کسی که میخواهد در یک بازی برنده شود، اولا باید شرط برنده شدن را رعایت کنید و همچنین در عین توجه به شرط پیروزی، باید استراتژی مورد نیاز برای برنده شدن را هم مد نظر قرار دهند.
به عنوان مثال بازی فوتبال را در نظر بگیرید. شرط برنده شدن در بازی فوتبال چیست؟ هر تیمی که گلهای بیشتری را به ثمر برساند، برنده بازی میشود. از طرفی استراتژی مورد نیاز برای برنده شدن چیست؟ تیمی که میخواهد برنده شود باید سعی کنید مالکیت توپ را در زمین در اختیار داشته باشد، به بهترین شکل ممکن دفاع کند، از هر فرصت برای رسیدن به گل استفاده کند، سعی کند ضد حملههای بیشتری داشته باشد.
3. بازی باید تنوع داشته باشد
بازی وقتی معنا و مفهوم اصلی خودش را پیدا میکند که هر بار تجربهای متفاوت برای فرد به ارمغان بیاورد. به عنوان مثال کتاب خواندن را مد نظر بگیرید. شما هر بار که کتابی میخوانید دارید یک سری صفحه را ورق میزنید ولی در هر بار ورق زدن کتاب با مفاهیم و تجربههای جدیدی آشنا میشوید. بازی وقتی برای مخاطب ارزشمند و لذتبخش میشود که تنوع در آن وجود داشته باشد و هر بار مخاطب تجربه جدیدی کسب کند.
4. در بازی باید رقابت وجود داشته باشد
یکی از مفاهیمی که بازی را جذاب، زیبا و لذتبخش میکند، رقابت است. اگر انسان احساس کند که دارد با شخص یا انسانی دیگر رقابت میکند و بر اساس این رقابت امتیاز میگیرد و برنده و بازنده مشخص میشود. این اصل شاید مهمترین اصلی است که در هر بازی باید وجود داشته باشد.
گیمیفیکیشن چیست؟
حال که با خصوصیات بازی آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که مفهوم گیمیفیکیشن را درک کنیم. گیمیفیکیشن یا بازی کاری یا بازیسازی به این معنا است که سعی کنیم از اصول و قواعد بازی برای ترغیب مشتریان به خرید، افزایش کارایی و بهرهوری کارکنان یا پیشرفت افراد در زمینه آموزش و یادگیری استفاده کنیم.
توجه داشته باشید که بازیوار سازی به این معنا نیست که یک بازی روی سیستم افراد نصب کنیم تا بازی کنند و ما هم در ازای این بازی به آنها پاداش بدهیم. منظور از بازیکاری این است که از اصول و قوانین حاکم بر بازی در سیستم کسب و کار خودمان استفاده کنیم. گیمیفیکیشن یک سری اصول اصلی دارد که باید رعایت شود تا گیمیفیشن آن معنای اصلی خودش را پیدا کند. در ادامه به اصول حاکم بر گیمیفیشن اشاره شده است:
1. وظیفه تا تسک قابل دستیابی
در صورتی که میخواهید مفهوم گیمیفیکیشن را به بهترین شکل ممکن در سایت یا کسب و کار خودتان پیاده کنید، باید فرایند کسب و کار را به گونهای تعریف کنید که برای هر کسی قابل دستیابی باشد. به عنوان مثال بعضی از کسب و کارها برای اهدای کد تخفیف به کاربران، از آنها میخواهند که اپلیکیشن را روی گوشی خود نصب کنند و سپس با چرخاندن یک گردونه یک کد تخفیف بگیرند. نکتهای که کسب و کارها باید رعایت کنند این است که بازی با این گردونه نباید به قدری پیچیده باشد که برخی کاربران نتوانند این کار را انجام دهند. با این کار هم کاربر را ترغیب کردهاید که اپلیکیشن را نصب کند، هم او را سرگرم کردهاید و هم در نهایت او را به خرید ترغیب کردهاید.
2. هدف مشخص
یکی از مهمترین مسائلی که برای پیاده سازی گیمیفیکیشن در کسب و کار خودتان باید مد نظر قرار دهید این است که از انجام هر کاری هدفی مشخص داشته باشید. همان چرخونه شانس را در نظر بگیرید. هدف از ایجاد گردونه یا چرخه شانس این است که شما یک کد تخفیف بگیرید و بتوانید از آن فروشگاه خرید کنید. در صورتی که کار شما هدف مشخصی نداشته باشد، خیلی زود مخاطب از شما زده خواهد شد. همچنین توجه داشته باشید که فرایند را طوری طراحی کنید که مخاطب خسته نشود. گاهی کسب و کارها فرایندهایی طراحی میکنند که واقعا مخاطب را خسته میکند.
3. طراحی جذاب
شاید یکی از اصلیترین و اساسیترین نکاتی که در هنگام گیمیفیکیشن باید مد نظر داشته باشید این است که یک طراحی جذاب و عالی برای سیستم خودتان در نظر بگیرید. به عنوان مثال شما میخواهید یک کسب و کار اینترنتی راه اندازی کنید. یکی از نکات مهمی که برای جذب مشتری باید در نظر بگیرید طراحی جذاب است. با این طراحی جذاب میتوانید مخاطب را برای خرید یا مطالعه مقالات و بررسی محصولات ترغیب کنید.
اولین گام در طراحی جذاب سایت است که بفهمید ui ux چیست. UI (رابط کاربری) به معنای بخشهایی از محصول دیجیتالی است که کاربر آن را میبیند و با آن ارتباط برقرار میکند. در واقع بحث اصلی رابط کاربری این است که یک کاربر وقتی وارد سایت شما میشود چه طرحهای گرافیکی را مشاهده میکند. بخشی از طراحی رابط کاربری با گرافیست و بخشی دیگر با برنامهنویس فرانت اند (Front End) است.
دومین مسئله در هنگام طراحی سایت یا فروشگاه اینترنتی که باید مد نظر قرار گیرد، تجربه کاربری (UX) است. در تجربه کاربری ما باید تلاش کنیم که تجربه کاربر را از کار با سایت خودمان بهبود ببخشیم. در واقع ما باید تمام مسیرهای ورودی کاربر به سایت خودمان را بشناسیم و تلاش کنیم که کاربر از هر مسیری وارد سایت ما میشود، یک تجربه ارزشمند و ایدهآل را تجربه کند.
4. روند سرگرم کننده
یکی از نکاتی که باید در بازیسازی مد نظر داشته باشید این است که فرایندی طراحی کنید که سرگرمکننده باشد و مخاطب را جذب کند. مطمئن باشید که اگر بازی شما جذاب باشد ولی سرگرم کننده نباشد و مخاطب را کسل کند، مطمئنا به مشکل خواهید خورد.
5. پاداش
گیمیفیکیشن به این معنا است که در سیستم کسب و کار خودتان کاری کنید که مخاطب یا کارمند احساس کند که در ازای انجام یک کار مشخص به او پاداش میدهید. فرض کنید به مخاطبان خود بگویید که در ازای قرار دادن 5 کامنت و تگ کردن سه نفر از دوستانتان در قرعهکشی شرکت داده میشوید یا در صورت معرفی کردن دوستان خود به یک اپلیکیشن خاص، 50 درصد تخفیف برای خرید شما در نظر گرفته میشود. این کارها باعث میشود که مخاطب شما ترغیب شود کاری که از او خواستهاید را انجام دهد.
حال که با اصول مهم و اساسی حاکم بر گیمیفیکیشن آشنا شدیم، قصد داریم کمی با کاربرد این مفهوم آشنا شویم و بدانیم با استفاده از بازیکاری در چه عرصهها و زمینههایی میشود فعالیت کرد.
زمینههای کاربردی برای گیمیفیکیشن یا بازی سازی
گیمیفیکیشن در زمینهها و عرصههای مختلفی به کار میآید. بسیاری از پدر و مادرها برای تربیت فرزندان خود از روش و اصول بازیسازی یا بازیوار سازی استفاده میکنند. در ادامه این بخش از مقاله میخواهیم به چند مورد از مهمترین بخشها و صنایع برای حضور و فعالیت گیمیفیکیشن اشاره کنیم:
1. بازاریابی یا مارکتینگ
بازاریابی یا مارکتینگ یکی از مهمترین و اساسیترین عرصهها برای گیمیفیکیشن است و در ایران هم بیشتری بازیوار سازی وارد این زمینه شده است. با این ابزار میتوان خیلی راحت مشتری را جذب کرد. خیلی از مشتریان عاشق بازی هستند و به همین دلیل با بازیوار سازی در تبلیغات و بازاریابی خیلی راحت میتوان آنها را جذب کرد. استفاده از بازیسازی کمک میکند که مخاطبان و کاربران یا مشتریان بالقوه زمان بیشتری را در وبسایت یا اپلیکیشن شما سپری کنند و همین هم احتمال خرید کردن آنها از شما را بالا خواهد برد.
2. محیطهای کاری و سازمانی
دومین محیط عالی برای پیاده سازی بازیسازی یا بازیکاری، محیطهای کاری یا سازمانی است. گاهی مدیران و اعضای هیئت مدیره خیلی شدید با مفهوم گیمیفیکیشن برخورد میکنند و تصور میکنند که این مفهوم به این معنا است که باید در محیط کار به کارمندان کمک کنیم که بازی کنند. اصلا چنین تعریفی درست نیست. ما باید کاری کنیم که شیوه کار برای آنها جذاب و لذتبخش شود. به عنوان مثال مجموعهای که در زمینه تولید محتوا فعالیت دارد میتواند به آن دسته از تولید کنندگان محتوا که ماهانه 100 هزار کلمه تحویل میدهند، در کنار درآمد، پاداش هم بدهد. با این کار افراد ترغیب میشوند که سقف تولید محتوا را پر کنند.
بعضی از مجموعهها برای فروشندگان خود امتیازات مشابهی در نظر میگیرند و کسانی که بتوانند مبلغ فروش خود را به میزان خاصی برساند، پاداش میگیرند.
3. آموزش
یکی از بهترین و مهمترین زمینهها برای ورود گیمیفیکیشن، آموزش است. آموزش وقتی با بازیسازی همراه شود، خیلی بهتر و موثرتر میشود. از این رو است که تا این حد روی آن تأکید شده است و مدارس اروپایی برای یادگیری یک موضوع به کودکان از آموزش استفاده میکنند. با استفاده از بازیوار سازی میتوانیم ارتباط، وفاداری، حس رقابت و مشارکت را بین افراد افزایش دهیم.
گیمیفیکیشن میتواند بهترین ابزار برای ایجاد انگیزه در دانشآموزان، دانشجویان و حتی کارکنان یک شرکت باشد. گاهی در دانشگاهها برای ارائه یک مفهوم به دانشجویان از این روش استفاده میشود و اتفاقا در اکثر موارد هم جواب میدهد.
شما هم میتوانید از مفهوم بازی وار سازی استفاده کنید
گیمیفیکیشن وارد جنبههای مختلف و متنوعی از زندگی ما شده است. در صورتی که بتوانید در تربیت فرزند، راه اندازی و مدیریت کسب و کار، آموزش و بازاریابی از بازی سازی یا بازیوار سازی استفاده کنید، مطمئن باشید که مخاطب یا اعضای خانواده و مشتریان به سمت شما جذب میشوند و خیلی راحتتر به نیازها یا کارهایی که از آنها میخواهید پاسخ مثبت میدهند. وب سایت همیار آکادمی یکی از سایتهایی است که سعی میکند از مفهوم گیمیفیکیشن در زمینههای مختلفی از جمله کسب و کار و آموزش استفاده کند. در صورتی که تمایل دارید بیشتر با این مجموعه آموزشی آشنا شوید، کافی است به وبسایت همیار آکادمی مراجعه کنید.
منبع مقاله: وب سایت همیار آکادمی