آثار پویانمایی و کارتونها تنها برای کودکان ساخته نمیشوند؛ در ادامه میتوانید با بهترین انیمیشن های بزرگسالانه تاریخ آشنایی پیدا کنید.
در این مقاله به معرفی بهترین انیمیشن های بزرگسالانه پرداختهایم؛ آثاری که مخاطب هدف آنها کودکان نیست و مسائل پیچیدهای را مورد بررسی قرار میدهند.
انیمیشن در مقایسه با دیگر ژانرهای سینمایی همواره کمتر دیده شده و کمتر به آن پرداخته شده است. کارهایی که در این ژانر میتوان کرد، نامحدود است و هر نوع رویایی در دنیای انیمیشن، به حقیقت تبدیل میشود. اما از همان ابتدا، این تفکر به وجود آمد که انیمیشنها تنها برای کودکان مناسب هستند. استودیوهای بزرگ بر این باور بودند که بزرگسالان علاقه چندانی به «کارتون» ندارند و شاید هزینه کردن برای چنین آثاری، نتیجه بخش نباشد. با این حال، یک انیمیشن اگر به درستی ساخته شود، میتواند یکی از بهترین ژانرها برای بزرگسالان باشد.
بهترین انیمیشن های بزرگسالانه
این آثار معمولا به مضامین عمیق انسانی یا فلسفی میپردازند که کودکان نمیتوانند آنها را درک کنند یا حاوی سکانسهای خشن و خونینی هستند که نمونهی مشابه آنها را هرگز در یکی از تولیدات پیکسار مشاهده نمیکنید. انیمیشن های بزرگسالانه به دلایل مختلف، هیجان انگیز هستند و نباید آنها را از دست داد.
همان طور که بالاتر اشاره شد، انیمیشن های بزرگسالانه زیادی در تاریخ سینما ساخته نشده و استودیوها ترجیح میدهند برای کودکان فیلم بسازند تا بتوانند خانوادهها را به سینما کشانده و درآمدزایی کنند. اما در هر صورت، آثار قابل توجهی در این ژانر داریم که در ادامه با تعدادی از بهترینهایشان آشنا خواهید شد.
– انیمیشن Sausage Party
- سال اکران: 2016
«سوسیس پارتی» قرار بود یک پارودی بامزه از عناوین پیکسار باشد اما نتیجه نهایی، بسیار شوکه برانگیزتر از آن چیزی است که مخاطبان انتظار داشتند. داستان در دنیایی اتفاق میافتد که محصولات غذایی، زنده هستند و صحبت میکنند. آنها که بر این باورند پس از خریداری شدن، به جای بهتری میروند، خیلی زود متوجه میشوند که چنین تفکری اشتباه است و در واقع در نهایت، چیزی جز مرگ در انتظار آنها نیست. این انیمیشن بزرگسالانه، در رابطه با خودکشی، مواد مخدر و مسائل جنسی است و سازندگان از هر فرصتی برای دیوانهبازی و غافل گیر کردن مخاطب استفاده کردهاند.
سوسیس پارتی اولین انیمیشن سه بعدی تاریخ است که از انجمن سینمایی آمریکا، درجه سنی R را دریافت کرده و یکی از پرفروشترین آثار انیمیشنی بزرگسالانه تاریخ هم هست. سوسیس پارتی، برخلاف دیگر عناوین این فهرست، به انواع دیدگاهها، تفکرات و گرایشهای مذهبی حمله میکند و حتی آنها را زیرسوال میبرد. بنابراین اگر برای اولین بار قصد تماشای آن را دارید، به این نکته نیز توجه داشته باشید.
– انیمیشن Renaissance
- سال اکران: 2006
«رنسانس» در دوران نامناسبی به نمایش درآمد و بلندپروازیهای سازندگان آن با بازخوردهای مناسبی رو به رو نشد. این انیمیشن فرانسوی از نظر جلوههای بصری، با الهام از فیلم نوآر، انیمههای ژاپنی و سری رمانهای مصور شهر گناه (Sin City) ساخته شده و در طراحی آن، تنها رنگهای سیاه و سفید به کار رفته است. ساخت این اثر نزدیک به 6 سال طول کشید و حتی دیزنی هم بر روی آن سرمایهگذاری کرد.
داستان، پیرامون یک پلیس فرانسوی اتفاق میافتد که باید پرونده ناپدید شدن یک دانشمند را حل کند؛ این دانشمند اما کسی است که ظاهرا راز رسیدن به «جاودانگی» را کشف کرده. رنسانس نه تنها از بُعد هنری، تجربه متفاوتی است بلکه حرفهای جالبی هم برای گفتن دارد و میتوان در رابطه با محتواهای فلسفی آن بحث کرد.
– انیمیشن Fritz The Cat
- سال اکران: 1972
رالف بکشی (Ralph Bakshi) در دهه 70 و 80 میلادی چندین اثر پویانمایی بزرگسالانه ساخت که همگی ارزش دیدن دارند (از جمله ارباب حلقهها) اما «فریتز گربه» به عنوان اولین انیمیشن او، اثر انقلابی و جریان سازی در نظر گرفته میشود که از زمان خودش، بسیار جلوتر بود. فریتز گربه همچنین اولین فیلم انیمیشنی آمریکایی است که درجه سنی مخصوص بزرگسالان (X rating) را دریافت کرد.
اگر این انیمیشن وجود نداشت، شاید آثاری همچون سیمپسونها یا ساوث پارک هرگز ساخته نمیشد. داستان در رابطه با گربهای است که دانشگاه را رها کرده و ناخواسته یک شورش نژادی را آغاز میکند. در آن دوره، انتقادات زیادی به این اثر شد و حتی انیمیشنسازهای دیگر آن را محکوم کردند. فریتز گربه به دلیل تاثیری که در این ژانر گذاشته و نوآوریهایی که دارد، یکی از بهترین انیمیشن های بزرگسالانه تاریخ است.
– انیمه The Animatrix
- سال اکران: 2003
«انیماتریکس» یک انیمیشن مستقل است که داستان آن در دنیای سهگانه ماتریکس اتفاق میافتد. جذابیت اصلی اثر در این است که در واقع شامل 9 فیلم کوتاه میشود و از چندین نوع سبک انیمیشنسازی مختلف برای توسعه آن استفاده شده است.
انیماتریکس شاید در حد و اندازه قسمت اول ماتریکس نباشد (که یک شاهکار در نظر گرفته میشود، اثری که سینمای اکشن را ارتقا داد و یک فیلم علمی تخیلی تامل برانگیز هم بود) اما حداقل از دنبالههای بعدی بهتر است و ارزش دیدن دارد.
– انیمیشن Heavy Metal
- سال اکران: 1981
«هوی متال» دارای خشونت زیاد و سکانسهای جنسی متعددی است و براساس داستانهای کوتاه مجله هوی متال ساخته شده (البته شامل تعدادی داستان کوتاه اورجینال هم میشود). چندین استودیوی مختلف در توسعه این انیمیشن نقش داشتهاند و همه آنها تلاش کردهاند تا فضاسازی اثر به منبع اصلی نزدیک باشد. هوی متال به منبع الهام آثار زیادی تبدیل شد و حتی کارگردانان بزرگی همچون گیرمو دل تورو و دیوید فینچر اذعان داشتهاند که این انیمیشن، در سبک فیلمسازی آنها تاثیر داشته است.
هوی متال هم مشابه بسیاری از انیمیشنهای بزرگسالانه، در ابتدای عرضه با انتقادات فراوان رو به رو شد اما به تدریج طرفداران زیادی پیدا کرد و حتی یک دنباله هم برای آن ساخته شد.
– انیمه Ghost In The Shell
- سال اکران: 1995
شهرت و محبوبیت این مجموعه اگرچه با نسخه بازسازی لایو-اکشن آن (با بازی اسکارلت جوهانسون) کمی خدشه دار شد، اما نسخه اصلیِ سال 1995 به کارگردانی مامورو اوشی (Mamoru Oshii)، همچنان در ژانر انیمیشن و البته سایبرپانک، جایگاه ویژهای دارد. این انیمیشن خوش ساخت، از نظر بصری چشم نواز بوده و از نظر داستانی هم به مضامین چالش برانگیزی میپردازد که پرداختن به آنها، حتی در دنیای انیمیشن هم کار سختی است.
«شبح درون پوسته» به منبع الهام بسیاری از آثار سینمایی تبدیل شد و حتی شاید دلیلِ اصلی ساخته شدن مجموعه ماتریکس باشد. خواهران واچوفسکی در آن دوران و زمانی که میخواستند ایده ساخت ماتریکس را به تهیه کنندگان توضیح دهند، این انیمه را برای آنها به نمایش گذاشتند.
*پینوشت: اینکه ذکر کردیم اثر مذکور در ژانر انیمیشن جایگاه ویژهای دارد، شاید این سوال را پیش بیاورد که این یک «انیمه» است و چه ربطی به انیمیشن دارد؟ در سالهای اخیر این تفکرِ اشتباه به وجود آمده که انیمه یک «ژانر» است و اگر چه حتی خود نگارنده آن را گاهی تلویحا یک ژانر خطاب میکند اما در واقع چنین نیست و انیمهها، زیرمجموعه انیمیشنها هستند و آن را باید یک «نوع» از انیمیشنسازی توصیف کرد. با این تفاصیل، قرار گرفتن انیمهها در فهرستهای مرتبط با انیمیشنها، اتفاق عجیب یا غیرمنتظرهای هم به حساب نمیآید.
– انیمیشن Mary And Max
- سال اکران: 2009
آدام اِلیوت، «مری و مکس» را براساس یک داستان واقعی و پیرامون رابطهاش با یکی از دوستان قدیمی خود که به یکدیگر نامه مینوشتند، تولید کرد. این انیمیشن استاپ-موشن در رابطه با یک دختر 8 ساله استرالیایی و یک مرد 44 ساله آمریکایی مبتلا به اختلال عصبی سندرم آسپرگر است که به یکدیگر نامه مینویسند.
الیوت برای عرضهی روحیات شخصیتها، از رنگ استفاده کرده و به هر کدام از آنها، هویت ویژهای داده است. اما کلید موفقیت اثر در داستان و محتواهایی است که به آنها میپردازد. از اعتیاد به مواد مخدر و الکل، انزوا، بیماریهای روانی، پوچی و تیرگی زندگی تا درخودماندگی، خودکشی، افسردگی و اضطراب.
مری و مکس تجربه سینمایی سنگینی است و شاید یکی از غمانگیزترین انیمیشنهای تاریخ باشد.
– انیمیشن Isle Of Dogs
- سال اکران: 2018
سگهای این انیمیشن شاید بامزه و دوست داشتنی باشند اما «جزیره سگها» برای کودکان مناسب نیست. این اثر اگرچه درجه سنی R را دریافت نکرد اما از نظر محتوایی، کودکان نمیتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
پس از عرضه یک اقتباس فوق العاده از رولد دال (آقای روباه شگفتانگیز)، جزیره سگها، بازگشت دوباره وس اندرسون به ژانر انیمیشن را رقم زد. داستان در ژاپن اتفاق میافتد، جایی که یک آنفولانزا باعث شده تا تمامی سگها در یک جزیره زندانی شوند و ارتباطی با دنیای خارج نداشته باشند. این اثر به مضامینی همچون تبعید، قربانی کردن افراد و تنش های سیاسی میپردازد و یکی از بهترین انیمیشن های بزرگسالانه چند سال اخیر است.
– انیمه Akira
- سال اکران: 1988
«آکیرا» بدون شک یکی از بهترین آثار سایبرپانک و علمی تخیلی تاریخ سینماست. تتسوهو شیما (Tetsuo Shima) نوجوانی است که پس از یک تصادف، قدرتهای تله کینتیک پیدا میکند و تصمیم میگیرد تا با فسادی که شهر توکیو را فراگرفته مبارزه کند.
آکیرا تاثیر زیادی در افزایش محبوبیت انیمهها و فرهنگ ژاپنی داشت و مسیر را برای عرضه و ساخت آثار بیشتری در این سبک، هموار کرد. خبر هیجان انگیز این است که تایکا وایتیتی (Taika Waititi) پس از اتمام فیلمبرداری ثور 4، ساخت نسخه لایو-اکشن آن را آغاز خواهد کرد.
– انیمیشن Waking Life
- سال اکران: 2001
ریچارد لینکلیتر، به ساختارِ اولین ساختهاش یعنی اسلکر (Slacker)، یک بعُد سورئال و فلسفی اضافه کرد که نتیجهاش انیمیشن «زندگی بیداری» است. این اثر درخشان، در رابطه با مردی است که در رویاهاش قدم میزند و در جستجوی پاسخی برای بزرگترین سوالات زندگی است.
زندگی بیداری به مضامین مختلفی میپردازد، از جمله اگزیستانسیالیسم، معنای زندگی، اضدادِ آزادی اراده، ضمیر ناخودآگاه و رویاهای شفاف. از جلوههای بصری اثر هم نمیتوان عبور کرد که به شکل ویژهای طراحی شده است. حتی اگر از طرفداران سبک فیلمسازی لینکلیتر نیستید، توصیه میکنیم که این انیمیشن را تماشا کنید.
– انیمیشن Loving Vincent
- سال اکران: 2017
«وینسنت بامحبت» در رابطه با زندگی هنرمند و نقاش مشهور هلندی، ونسان ون گوگ است و به شکل نقاشیهای رنگ روغن ساخته شده تا به سبک ون گوگ نزدیک باشد. این انیمیشنِ درامِ تجربی، اثری است که در تاریخ سینما نمونهی مشابه ندارد و تک تک سکانسهای آن را میتوان بارها تماشا کرد.
وینسنت بامحبت، 65 هزار فریم دارد که تمامی آنها با رنگ روغن و به سبک ون گوگ، بر روی بوم کشیده شدهاند (توسط 125 نقاش مختلف). این انیمیشن توانست نامزد جوایز متعددی شود و حتی چندین جایزه مهم را به خانه ببرد.
– انیمیشن A Scanner Darkly
- سال اکران: 2006
«یک پوینده تاریک» انیمیشن کمنظیری است که متاسفانه چندان دیده نشد اما از زمان خود جلوتر بود و با گذشت نزدیک به 15 سال، هنوز هم همانند روز اول، جذاب جلوه میکند. این انیمیشن از روی رمانی به همین نام نوشته فیلیپ کی. دیک اقتباس شده که طرفداران ژانر تخیلی به خوبی با او آشنایی دارند (بلید رانر، گزارش اقلیت، یادآوری کامل) و در آن بازیگرانی همچون کیانو ریوز، رابرت داونی جونیور و ویونا رایدر به ایفای نقش میپردازند.
یک پوینده تاریک ابتدا به صورت لایو-اکشن فیلمبرداری و سپس به انیمیشن تبدیل شد. این اثر به مضامینی همچون هویت، آزادی، اعتیاد و پارانویا میپردازد و هر چه بیشتر در رابطه با آن فکر کنید، ترسناکتر میشود.
– انیمیشن South Park: Bigger, Longer & Uncut
- سال اکران: 1999
زمانی که «ساوث پارک» به یکی از محبوبترین سریالهای انیمیشنی تلویزیون تبدیل شد، طولی نکشید که شرکت پارامونت از سازندگان آن، تری پارکر و مت استون درخواست کرد تا یک فیلم هم براساس آن تولید کنند. این انیمیشن در نسخه سینمایی، به منتقدان خود تاخت و با آنها شوخیهای فراوانی کرد.
این انیمیشن حتی با انجمن سینمایی آمریکا نیز شوخی کرد که برای آنها دردسرساز شد. ساوث پارک با بودجه 21 میلیون دلاری، به فروش 83 میلیون دلاری رسید و در آن با شخصیتهایی همچون شیطان، صدام حسین و هیلتر میتوانید ملاقات کنید!
همچنین مطالعه کنید:
– انیمیشن Anomalisa
- سال اکران: 2015
چارلی کافمن با آثارش، سوالات مهمی را در رابطه با زندگی انسانها مطرح میکند و ترسی هم ندارد که گاهی وارد حیطه سورئال شود. استعداد او در پرداخت شخصیتها و داستانها، باعث شده تا کارهایش ارزش چند بار دیدن را داشته باشند و از نظر فلسفی و جامعه شناختی نیز قابل بحث باشند. کافمن در سال 2015، انیمیشن روانشناختی «آنومالیزا» را به سبک استاپ-موشن ساخت و اگرچه شخصیتهای اصلی، عروسک هستند اما آن قدر خوب از کار درآمدهاند که حس یک انسان واقعی را به مخاطب میدهند و میتوان با آنها ارتباط برقرار کرد.
داستان در رابطه با نویسندهای است که ترجیح میدهد از آدمهای اطرافش دوری کند؛ زیرا از نظر او، همگی یکسان هستند تا اینکه با زنی ملاقات میکند که کاملا متفاوت است. آنومالیزا دست کمی از یک شاهکار ندارد و همانند دیگر ساختههای کافمن، به مسائلی همچون دغدغههای روحی و روانی انسان مدرن، تنهایی و افسردگی میپردازد.
کدام یک از عناوین فهرست بهترین انیمیشن های بزرگسالانه را تماشا کردهاید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.