به تازگی خبر تایید دو ماموریت برای کاوش سیاره زهره توسط آژانس فضایی ناسا منتشر شده و اینطور که به نظر میرسد، در آینده نزدیک همسایه فضایی ما به دقت مورد بررسی قرار میگیرد.
کاوش سیاره زهره از مدتها پیش دغدغه بسیاری از دانشمندان بوده و به تازگی اعلام شده که در آینده نزدیک، ناسا دو ماموریت مهم و پرخرج را در این رابطه عملی خواهد کرد.
طبق تازهترین خبرها، آژانس فضایی آمریکا در قالب برنامه دیسکاوری (Discovery Program) خود به دنبال اطلاعاتی دقیق در مورد نزدیکترین سیاره به محل زندگی ما در منظومه شمسی خواهد بود. این اقدام با دو ماموریت جداگانه، در بازه زمانی 2028 تا 2030 صورت خواهد گرفت و گفته شده که جمعا مبلغ 500 میلیون دلار برای عملی کردن هر دو ماموریت در نظر گرفته شده است.
این دو ماموریت داوینچی + (+DAVINCI) و وریتاس (VERITAS) نامگذاری شدهاند؛ ناسا در سال 2019 چهار پروژه مختلف را برای رقابت دیسکاوری خود در نظر گرفته بود و هماکنون اعلام شده که در میان آن چهار پروژه، داوینچی + و وریتاس به مرحله اجرایی شدن خواهند رسید.
کاوش سیاره زهره با داوینچی +
اسم داوینچی + مخفف «تحقیقات گازهای نجیب، ترکیبات شیمیایی و تصویربرداری در اعماق اتمسفر زهره» است. سرپرست پروژه مورد نظر جیمز گاروین (James Garvin) از مرکز پرواز فضایی گودارد در مریلند آمریکا خواهد بود و گفته شده که این مرکز فضایی کارهای مورد نیاز برای مدیریت این پروژه را انجام میدهد.
همانطور که از اسم این ماموریت کاوش سیاره زهره پیداست، ترکیبات موجود در اتمسفر دومین سیاره منظومه شمسی در داوینچی + مورد بررسی قرار خواهد گرفت و جالب است بدانید که از 1978 تاکنون، هیچ ماموریتی با این هدف توسط ایالت متحده آمریکا هدایت نشده است.
بر اساس اطلاعات موجود، دانشمندان در داوینچی + به کمک نوعی کاوشگر کروی شکل، تجهیزات مدنظر خود را از اتمسفر غلیظ زهره عبور میدهند. این تجهیزات اندازهگیریهای فوقالعاده دقیق را در مورد ترکیبات جو جرم آسمانی انجام میدهند و عملا به ما میگویند که چرا زهره در مقایسه با سیاره ما تا این حد شرایط سخت و جهنمی در سطح خود دارد.
اندازهگیریهای مورد نظر از گازهای نجیب موجود و سایر عناصری صورت میگیرد که اتمسفر زهره را تشکیل دادهاند. در کنار جمعآوری این دست از دادهها، دانشمندان قصد دارند تا از طریق کاوشگر خود تصاویر کیفیت بالایی از برخی از شناختهشدهترین ویژگیهای سطحی زهره ثبت کنند؛ این ویژگیها تسری (tesserae) نامگذاری شدهاند و اینطور که به نظر میرسد، احتمال دخالت صفحات تکتونیکی پوسته دومین سیاره منظومه شمسی در شکلگیری آنها وجود دارد.
کاوش سیاره زهره از طریق تجهیزات داوینچی + به دانشمندان کمک میکند تا جواب این سوال را پیدا کنند که آیا واقعا صفحات تکتونیکی مشابه آنچه روی زمین وجود دارد، پوسته این جرم آسمانی را پوشاندهاند یا خیر؟ از طرف دیگر، شباهت تسری زهره با قارههای سیاره زمین هم با بررسی تصاویر تهیه شده امکان پذیر خواهد بود.
سوالاتی در مورد تاریخ زهره
به علاوه، مرکز فضایی گودارد ناسا وسیلهای به اسم “CUVIS” را هم روی کاوشگر داوینچی + سوار خواهد کرد. نام این وسیله مخفف «طیفسنج تصویرساز فشرده ماورا بنفش تا نور مرئی» بوده و به گفته دانشمندان آژانس فضایی ناسا، کار آن تهیه تصاویری دقیق به کمک امواج ماورا بنفش از سیاره زهره خواهد بود.
طبق اطلاعات موجود در وبسایت ناسا، داوینچی + مشاهدات خود از بالا و داخل اتمسفر زهره را برای پاسخ دادن به سوالاتی مهم و بنیادی به کار میگیرد؛ سوالاتی مانند اینکه جرم آسمانی مورد نظر چگونه شکل گرفت، تکامل زهره به چه صورت رخ داد و از همه مهمتر، چه اتفاقاتی باعث شدند تا قابلیت میزبانی حیات در این سیاره از بین برود.
گفته شده که برای کاوش سیاره زهره از این طریق، ربات داوینچی + از قابلیت فرود عمودی طبیعی استفاده میکند تا از بالای جو سیاره وارد شده و دقیقا تا قبل از رسیدن به سطح، از ابرهای غلیظ و قسمتهای مختلف اتمسفر عبور کند. در طول این مسیر دادهها و تصاویر ارزشمندی تهیه میشوند و کوههای زهره و ترکیبات شیمیایی دقیق این جرم آسمانی از نمایی دقیقتر به ما نشان داده میشوند.
ماموریت وریتاس
اسم وریتاس مخفف «گسیلندگی، علوم رادیویی، تداخلسنجی رادار دهانه ترکیبی، توپوگرافی و طیفسنجی زهره» است؛ سرپرست این پروژه سوزان اسمرکار (Suzanne Smrekar) از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در جنوب کالیفرنیا بوده و علاوه بر آژانس فضایی آمریکا، مرکز هوافضای آلمان، آژانس فضایی ایتالیا و همچنین مرکز ملی مطالعات فضایی فرانسه هم در آن شرکت خواهند کرد.
طبق اطلاعات موجود، دانشمندان قصد دارند تا با استفاده از نوعی رادار، به کاوش سیاره زهره از طریق تجهیزات ماموریت وریتاس بپردازند و عملا، نقشهای کامل از سطح این جرم آسمانی تهیه کنند. به این ترتیب جزئیات دقیق پستی و بلندیهای سیاره مورد نظر مشخص خواهد شد و نمونهای سه بعدی از این ویژگیها توسعه داده خواهد شد.
نقشهبردار مادون قرمز ماموریت توسط مرکز هوافضای آلمان ساخته میشود؛ آژانسهای فضایی فرانسه و ایتالیا به ساخت این رادار کمک میکنند و آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا هم مدیریت کل پروژه را بر عهده خواهد داشت.
همانند آنچه در مورد ماموریت داوینچی + گفته شد، وسیله اضافهای سوار بر کاوشگر وریتاس به سیاره زهره ارسال میشود؛ مرکز JPL وسیلهای به اسم ساعت اتمی اعماق فضا 2 را به همراه کاوشگر مورد نظر به دومین سیاره منظومه شمسی میفرستد. گفته شده که ساعت مورد نظر سیگنالهای فوقالعاده دقیقی را تولید میکند که به گفته دانشمندان ناسا، در نهایت به جابهجایی اتوماتیک فضاپیماها کمک خواهند کرد و مشاهدات علوم رادیویی را هم ارتقا میدهند.
در سالها و دهههای آینده، تلاشهای ناسا برای کاوش سیاره زهره را زیر نظر خواهیم گرفت و انتظار میرود که هرچند وقت یک بار، اخبار جالبتوجهی در مورد پیشرفت ماموریتها و در نهایت، دادههای ارزشمند جمعآوری شده توسط دو پروژه داوینچی + و وریتاس منتشر شود.