به تازگی خبر رسیده که رمز غیرقابل معاوضه یا همان ان اف تی (NFT) شبکه جهان گستر (WWW) به مبلغ شگفتانگیزی به فروش رسیده است. در بررسی این خبر و مفهوم ان اف تی با ما همراه باشید.
رمز غیرقابل معاوضه یا همان ان اف تی (NFT) مربوط به کد منبع شبکه جهان گستر (WWW) به فروش رسید. شبکه جهان گستر همان اینترنتی بوده که از چندین دهه پیش زندگی بشر به آن گره خورده و با انتشار خبر به فروش رسیدن کد کامپیوتری WWW توجهها به تاریخچه اینترنت و مفهوم ان اف تی جلب شده است.
در تاریخ 30 ژوئن گذشته کد منبع شبکه جهان گستر به مبلغ 5,435,500 دلار آمریکا به حراج گذاشته شد. حق مالکیت این کد منبع توسط دانشمند انگلیسی معروف و خالق اینترنت، تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) ساخته شده بود.
برنرز لی کسی بود که سالها پیش کدی را نوشت که بعدها تبدیل به اینترنت شد. ان اف تی مربوط به این اختراع شگفتانگیز دانشمند انگلیسی هم تا حدی شبیه به دستور تهیه و فرمولهای به کار رفته برای ساخت اینترنت است.
البته پیش از این باید با مفهوم رمز غیرقابل معاوضه آشنا شویم؛ به زبان سادهتر، به فروش رساندن ان اف تی مورد نظر توسط برنرز لی همانند این بوده که جوناس سالک (Jonas Salk)، کاشف واکسن فلج اطفال فرمولهای کشف خود و فرآیند تولید واکسن را روی کاغذی مینوشت و آن را برای فروش به بالاترین قیمت، حراج میکرد.
رمز غیرقابل معاوضه WWW
ان اف تی که در 30 ژوئن گذشته فروخته شد، با نام رسمی «کد منبع شبکه جهان گستر» ثبت شده بود و شامل آرشیوی از فایلهای سورس کد اصلی به کار رفته برای اختراع اینترنت با تاریخ و ساعت اصلی این فایلها میشد. به علاوه، خریدار ان اف تی مورد نظر یک انیمیشن 30 دقیقهای از به تصویر کشیدن فرآیند نوشته شدن کد شبکه WWW هم همراه با خرید خود دریافت کرد.
در کنار اینها فایلهای دیگری شامل نمایش گرافیکی امضای واقعی تیم برنرز لی هم وجود دارد و نامهای هم که در آن زمان توسط این دانشمند کامپیوتر نوشته شده بود در یک فایل README.md، به صورت ضمیمه رمز غیرقابل معاوضه به فروش رسیده شده است.
نکته جالب این بوده که جوناس سالک در زمان خود مطمئن شد که هیچ پتنت یا حق ثبت اختراعی برای کشف واکسن فلج اطفال به نام او ثبت نشود تا از این طریق بزرگترین دستاورد تمام زندگیاش به صورت رایگان در سراسر دنیا در اختیار تمامی مردم جهان قرار بگیرد.
در اقدامی مشابه، برنرز لی که در زمان نوشتن کد منبع اینترنت در سازمان اروپایی پژوهشهای هستهای یا همان سرن (CERN) کار میکرد رئیس این مرکز را قانع کرد تا سورس کد شبکه جهان گستر به صورت منبع باز باشد تا هرکسی بتوان با آن کار کرده، کد مورد نظر را بهبود ببخشد و در رشد و توسعه این اختراع سهمی داشته باشد.
برای بیشتر آشنا شدن با مفهوم رمز غیرقابل معاوضه میتوان گفت که ان اف تی نوعی رمز دیجیتالی شامل یک خط کد بوده که یک شخص میتواند مالک آن باشد؛ همین کد نویسی ثابت میکند که مالکیت یک آیتم مجازی مانند سورس کد شبکه جهان گستر متعلق به شخصی حقیقی یا حقوقی است.
فروش اثری تاریخی
البته ان اف تی برای آیتمهای واقعی هم ارائه میشود، اما در مورد آیتمی مثل کد منبع اینترنت که توسط برنرز لی نوشته شد، اثبات مالکیت بدون چنین مفهومی سخت است.
از طرف دیگر، در حالی که منبع کد اینترنت باز بوده و از همان اول دانشمند انگلیسی کد نویسی خود را در اختیار عموم مردم قرار داد، فروش این کد در حراجی چه معنایی دارد؟
باید گفت که برنرز لی نظرش را در مورد دسترسی رایگان جهانیان به کد نویسی دستاورد عظیمش عوض نکرده است؛ هنوز سورس کد شبکه WWW منبع باز بوده و هرکسی میتواند به آن دسترسی داشته و آن را دستکاری کند.
در واقع، همانطور که اشاره شد رمز غیرقابل معاوضهای که چند هفته پیش به قیمت 5 میلیون دلار فروخته شد همانند یک اثر نقاشی بوده که امضای صاحب اثر روی آن قرار دارد. ان اف تی مورد نظر نوعی تمثال از دستاورد تیم برنرز لی بوده که توسط همین نابغه امضا شده است.
برنرز لی در مورد اقدام اخیر خود با روزنامه گاردین مصاحبه کرد و مشخصا به ما گفت که ان اف تی فروخته شده دقیقا چه معنا و مفهومی دارد.
به گفته او، در حراج 30 ژوئن کد منبع اینترنت به فروش نرسید؛ در واقع چیزی که فروخته شد تصویری از سورس کد بود که خود برنرز لی با استفاده از برنامه پایتونی که خودش کد نویسی کرده بود، ساخته است. به بیان دیگر این ان اف تی نشان میدهد که اگر کد منبع شبکه جهان گستر به دیوار چسبانده شود و توسط برنرز لی امضا شود، محصول نهایی چگونه خواهد بود.