اینترنت ماهواره ای استارلینک و چالش های پیش روی مردم ایران برای استفاده از آن

با جدی شدن طرح صیانت از فضای مجازی و ترس مردم از محدودیت های بیشتر در دسترسی به اینترنت، حالا موضوع اینترنت ماهواره ای استارلینک بیش از پیش مورد توجه مردم ایران قرار گرفته است؛ اما چالش های پیش رو چیست؟

این روزها طرحی به مجلس ایران ارائه شده که موجب یک وحشت عمومی در میان کاربران فضای مجازی شده است. با اینکه بارها توسط مقامات مختلف و ارائه کنندگان این طرح رسما اعلام شده که طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی به دنبال محدودیت یا فیلترینگ نیست، اما بازهم همچنان تردیدهای بسیاری در مورد این طرح و شیوه اجرای آن درصورت تبدیل شدن به قانون وجود دارد.

از این رو، بسیاری از افراد حالا به فکر تهیه تجهیزات و استفاده از اینترنت ماهواره ای استارلینک ، کمپانی متعلق به میلیاردر جاه طلب، ایلان ماسک هستند. اما همچنان ابهامات و پرسش های بسیار زیادی در مورد اینترنت ماهواره ای استارلینک و همچنین چالش های پیش روی کاربران برای استفاده از این اینترنت در کشورمان وجود دارد که در ادامه سعی می‌کنیم به مهمترین آنها پاسخ دهیم.

اینترنت ماهواره ای استارلینک چیست؟

به زبان ساده، اینترنت ماهواره ای استارلینک به جای اتصال فیزیکی، سرویس های وایرلس مرسوم یا اینترنت خانگی ADSL و یا شبکه های موبایل ۴G یا ۵G، با ماهواره اطلاعات را به کاربران ارسال می‌کند. اینترنت starlink به مجموعه‌ای در حال رشد از ماهواره‌های SpaceX متکی است که در مدار زمین قرار داده شده‌اند که با استفاده از یک دیش خود-تنظیم و روتر وای-فای، امکان تبادل سیگنال بین این مجموعه ماهواره‌ای و کاربر، فراهم می‌کنند.

آیا اینترنت ماهواره ای استارلینک رایگان است؟

در پاسخی کوتاه به این پرسش باید بگوییم که خیر، اینترنت ماهواره ای استارلینک به هیچ وجه رایگان نیست. درواقع شما برای استفاده از این سرویس می بایست تجهیزات مورد نیاز آن را خریداری کرده و هزینه اشتراک ماهیانه بپردازید.

هزینه تهیه تجهیزات استارلینک چقدر است؟

طبق اعلام رسمی starlink، مشترکان باید یک گیرنده، دیش ماهواره و پایه مخصوص به آن را خریداری کنند که قیمت این تجهیزات حدود ۴۹۹ دلار است. البته ایلان ماسک تاکید که با پیشرفت بیشتر این پروژه و تولید تجهیزات مورد نیاز آن توسط کمپانی های مختلف، این هزینه ها احتمالا تا نصف مبلغ اعلام شده کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین گفته شده که نصب و راه اندازی این تجهیزات نیاز به هیچگونه تخصص خاصی نداشته و کاربران می توانند به راحتی تجهیزات را نصب و از آن استفاده کنند.

هزینه اشتراک ماهیانه اینترنت ماهواره استارلینک چقدر است؟

به گفته استارلینک، هزینه اشتراک ماهیانه این سرویس چیزی برابر با 99 دلار آمریکا خواهد بود. البته به نظر می‌رسد که این هزینه برای میزان معینی حجم دریافت و انتقال اطلاعات بوده و احتمالا در صورت مصرف بیشتر از حد تعیین شده در این بسه 99 دلاری (که هنوز مشخص نیست چه میزان است) می بایست هزینه های بیشتری پرداخت گردد.

آیا در حال حاضر ماهواره های استارلینک بر روی ایران پوشش دارند؟

مدتی پیش ایلان ماسک در توییتی اعلام کرد که تا پایان سال ۲۰۲۱ بیشتر مناطق زمین تحت پوشش قرار می‌گیرد و پس از آن، روی تراکم پوشش کار خواهد شد. بر خلاف شایعات، به نظر نمی‌رسد که اینترنت starlink در حال حاضر (تاریخ نگارش این مقاله) در ایران پوشش داشته باشد. برای تست این موضوع و بررسی پوشش ماهواره های استارلینک کافی است به سایت starlink.com مراجعه کرده و با وارد کردن نام شهر یا منطقه سکونت خود در کادر مربوطه کلیک بر روی دکمه Order Now پوشش ماهواره ای استارلینک در منطقه مورد نظرتان را بررسی کنید.

اخیرا شایعه شده که پوشش ماهواره های استارلینک در مناطق غربی ایران فعال شده و به همین دلیل به بررسی این موضوع پرداختیم. طبق بررسی های انجام شده توسط تیم گجت نیوز، هنوز هیچکدام از شهر های ایران تحت پوشش اینترنت ماهواره ای استارلینک قرار نگرفته و با وارد کردن شهر های ایران با پیامی که در تصویر زیر مشاهده می کنید مواجه خواهید شد.

در این پیام آمده است که ” استارلینک هنوز در منطقه شما در دسترس نیست اما ما با پرتاب ماهواره های بیشتر ، همچنان در حال گسترش مناطق تحت پوشش خود هستیم. لطفاً برای بررسی پوشش، در آینده منطقه خود را دوباره بررسی کنید.”

آیا اینترنت ماهواره ای استارلینک را می‌توان فیلتر کرد؟

فیلترینگ به شکل فعلی در ایران:

در این مورد باید بدانید که امکان فیلتر کردن اینترت Starlink به شکل فعلی که فیلترینگ در کشور وجود دارد، با توجه به اینکه این شبکه در اختیار دولت ایران نیست امکان نداشته و احتمالا روش های دیگری برای مجدود سازی دسترسی به این شبکه امتحان خواهد شد.

ارسال پارازیت و ایجاد اختلال در امواج ماهواره ای استارلینک:

در نگاه اول این امکان وجود دارد و می توان با ارسال پارازیت دریافت امواج ماهواره ای را مختل کرد. اما فناوری ارتباطی starlink امکان ایجاد اختلال از طریق پارازیت را ضعیف و شاید غیر ممکن کرده است.

یکی از مهندسان شرکت اسپیس ایکس در پاسخ به این سوال که برخی کشورها روی سیگنال‌های ماهواره‌های اینترنتی پارازیت زمینی می‌اندازند، آیا چنین اقدامی باعث اختلال در عملکرد سیگنال‌های اینترنت ماهواره ای استارلینک می‌شود یا خیر؟ پاسخ داد

در بسته تجهیزات اینترنت استارلینک که توسط کاربران خریداری می‌شود یک دیش با قطر 70 سانتی‌متر وجود دارد که کاربران با قراردادن آن از غرب به شرق به ازای هر 10 سانتی‌متر می‌توانند یک سیگنال ماهواره استارلینک را دریافت کنند. البته شرکت استارلینک تا به امروز توانسته 40 درصد از ماهواره‌‌های مورد نیاز برای پوشش سراسری سرویس اینترنتی خود را در مدار قرار دهد و سایر ماهواره‌ها نیز به‌زودی در مدار زمین مستقر خواهند شد.

با توجه به این تعداد از ماهواره‌ها، کاربر در هر بخش از منطقه تحت پوشش خود اگر این دیش را قرار دهد، می‌تواند از 3 ماهواره این شرکت سیگنال دریافت کند. همچنین این دیش از سیستم پیشرفته‌ای بهره می‌برد که می‌تواند به شکل کاملا هوشمند بچرخد و قوی‌ترین و بهترین سیگنال را از 3 سیگنال دریافتی انتخاب کند.

در پایان باید گفت با توجه به تکنولوژی پیشرفته که در این دیش به کار رفته، کاربر در حال حاضر از سه ماهواره قادر به دریافت سیگنال خواهد بود. همچنین به زودی قرار است تعداد سیگنال دریافتی توسط هر دیش به 10 سیگنال برسد، از این رو به نظر می‌رسد که هیچ تکنولوژی نتواند در شرایط فعلی و حتی در آینده مانع رسیدن سیگنال به کاربران شود.

آیا امکان هدف قراردادن و ساقط کردن ماهواره های استارلینک وجود دارد؟

با داغ شدن موضوع اینترنت ماهواره ای شرکت اسپیس ایکس، این موضوع مطرح گردید که کشورها در صورت عدم رضایت به عبور ماهواره های استارلینک از آسمان کشورشان، قادر به ساقط کردن این ماهواره ها با سامانه های موشکی نظامی هستند.

در این مورد باید بدانید که در حال حاضر علاوه بر آمریکا و روسیه، چین، اسرائیل و هند نیز به موشک‌های ضد ماهواره مسلح هستند. ژاپن نیز به زودی با دریافت موشک‌های استاندارد 3 بلاک 2A که به طور مشترک با آمریکا تولید شده‌اند نیز به این قابلیت دست پیدا خواهد کرد. ماهواره‌های استارلینک در ارتفاع 550 کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته و در برد موشک‌های استاندارد 3 و GMD آمریکایی، A-235 Nudol روسی، SC-19 چینی، PDV مارک 2 هندی و احتمالا ختس 4 اسرائیلی قرار دارند. اما بر اساس اطلاعات موجود، کشورمان در حال حاضر به موشک‌های ضد ماهواره مجهز نشده است.

پس با توجه به این توضیحات، می‌توان گفت که امکان هدف قرار دادن ماهواره های استارلینک توسط کشورهایی که به موشک‌های ضد ماهواره مسلح هستند، وجود دارد.

آیا استارلینک برای ارائه خدمات باید از کشورها مجوز دریافت کند؟

باید بدانید که پوشش جهانی استارلینک بدان معنا نیست که این کشور بتواند آزادانه در هر کشور خدمات ارائه دهد. همانطور که گوئین شاتول، مدیر عامل اسپیس ایکس، اعلام کرد، این شرکت برای سرویس‌دهی در هر کشور بایستی مجوزهای لازم را از رگولاتوری و نهادهای مربوطه آن کشور کسب کند که با این تفاسیر ایرانی‌ها نباید انتظار دستیابی به آن را داشته باشند.

جمع بندی

مواردی که در بالا به آنها اشاره کردیم، مهمترین ابهامات کاربران در مورد اینترنت ماهواره ای استارلینک بود و امیدواریم که با این مطلب به تمام پرسش های شما در مورد پاسخ داده باشیم. همچنین، امیدواریم که همواره امکان استفاده از اینترنت آزاد و ارزان برای تمام مردم جهان وجود داشته و در هیچ کشوری شاهد محدود سازی این شبکه جهانی نباشیم.