عده زیادی از جمله مسئولان یکی از دلایل قطعی برق را استخراج گسترده بیت کوین بیان میکنند. اما ماینینگ ارزهای دیجیتال چطور سبب قطعی برق میشود؟
قطعی برق در فصلهای گرم سال به خاطر مشکل کمبود منابع آبی اتفاق جدیدی نیست و در سالهای قبل نیز شاهد آن بودیم، اما این موضوع از ابتدای خرداد امسال شکل بدتری به خود گرفت. عدهای عقیده دارند یکی از دلایل افزایش مصرف انرژی الکتریکی در مقایسه با سالهای قبل که سبب خاموشیهای بیشتر در تابستان امسال شده، استخراج بیت کوین در سرتاسر کشور مخصوصا به صورت غیر قانونی است. به عبارتی آنها از جمله علتهای اصلی قطعی برق را استخراج بیت کوین میدانند.
اما ماین کردن بیت کوین یا دیگر رمز ارزها چطور میتواند به قطعی برق در یک شهر و حتی کشور منجر شود؟ ابتدا بهتر است به طور خلاصه، اشارهای به فرآیند استخراج ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده داشته باشیم. سپس اعداد و ارقامی در ارتباط با میزان مصرف انرژی ماینرها ارائه میکنیم.
استخراج بیت کوین به چه معناست؟
ارز دیجیتال BTC غیر متمرکز است، به این معنی که شرکت یا سازمان خاصی مسئول آن نیست، در نتیجه سروری مرکزی برای آن وجود ندارد. در عوض این سیستم از دست به دست هم دادن تعداد زیادی کامپیوتر توزیع شده در سراسر دنیا، ایجاد میشود. مسئولیت پردازش تراکنشها بر عهده این اعضا است که هر کدام یک گره یا نود شبکه نام دارد.
برای جلوگیری از فریبکاری گرهها، فرآیند ماینینگ پیچیده و سخت طراحی شده است و تایید تراکنشها نیاز به توان پردازشی زیادی دارد. به همین دلیل آنها دست از پا خطا نمیکنند، در غیر این صورت جریمه خواهند شد. این جریمه، هیچ و پوچ شدن توان پردازشی زیادی است که صرف کردهاند. علت ارتباط استخراج بیت کوین با قطعی برق همین است؛ ماینرها توان پردازشی بسیار بالایی دارند و انرژی الکتریکی زیادی مصرف میکنند. در واقعیت، آنها برق را میبلعند!
خرید و فروش ارز دیجیتال با بهترین قیمت در صرافی اکسچینودر اکسچینو، با ثبت نام، دعوت از دوستان و انجام معامله جایزه بگیر
اگر یک نود بتواند (زودتر از بقیه) مجموعهای از تراکنشها را در قالب یک بلاک به پایگاه داده (بلاک چین) بیت کوین اضافه کند، جایزه دریافت میکند. این جایزه مقداری بیت کوین است. در عمل دریافت همین جایزه است که ماینرها را به خرید دستگاههای استخراجکننده گران قیمت و پرداخت هزینههای گزاف مربوط به برق تشویق میکند. افزایش قیمت بیت کوین متاسفانه باعث شد عدهای به بهای قطعی برق بقیه همچنان به استخراج در شرایط کمبود انرژی ادامه بدهند.
انواع دستگاههای ماینینگ
وقتی شبکه بیت کوین در سال 2009 شروع به کار کرد، فرآیند ماینینگ به اندازه امروز دشوار نبود، به همین دلیل حتی کامپیوترها و لپ تاپهای عادی خانگی نیز میتوانند با کمی پردازش، تراکنشها را تایید کنند. در این مرحله مسئولیت کار بر عهده واحد پردازش مرکزی (CPU) قرار داشت. به مرور افراد (گرههای) بیشتری عضو شبکه این رمز ارز شدند و رقابت افزایش یافت. در ادامه افرادی برای افزایش شانس پیروزی خود دست به ابتکار زدند؛ آنها مسئولیت کار را از دوش CPU برداشتند و بر عهده GPU (پردازشگر گرافیکی) قرار دادند. با این کار، ارتباط استخراج بیت کوین با قطعی برق زیادتر شد.
محتواهای گرافیکی سنگین هستند. اگر وظیفه پردازش آنها روی دوش CPU قرار بگیرد، فعالیت روتین و اصلی آن یعنی مدیریت ورودیها و خروجیها مختل خواهد شد. GPU یک واحد پردازشی جداگانه است و این مسئولیت را بر عهده دارد. یک پردازشگر گرافیکی قدرت بسیار بیشتری دارد. برای مقایسه باید بدانید یک سیپییو به طور معمول کمتر از 10 مگاهش بر ثانیه در اختیار ماینر قرار میدهد. این در حالی است که هش ریت یکی از معروفترین جیپییوها در حوزه ماینینگ یعنی ATI 5970، حدود 800 مگاهش است! اما رقابت باز هم بیشتر شد، تا جایی که پردازشگر گرافیکی نیز دیگر جوابگو نبود.
مرحله بعد ظهور FPGA بود. این یک مدار مجتمع طراحی شده با هدف پیکربندی بعد از ساخت است. به این ترتیب یک سازنده سخت افزار استخراج میتواند تراشه را خریداری و آن را قبل از قرار دادن داخل محصولش، برای استخراج بیت کوین سفارشیسازی کند. ظهور این نوع ماینرها انقلابی در صنعت استخراج بیت کوین به وجود آورد و مشکل قطعی برق را تا حد زیادی حل کرد؛ یک کارت گرافیک با هش ریت 600 مگاهش بر ثانیه، حدود 400 وات برق مصرف میکند، اما این میزان برای یک FPGA استاندارد با 826 مگاهش بر ثانیه هش ریت، به 80 وات کاهش پیدا خواهد کرد!
مرحله بعد نوبت ظهور ASIC بود. یک اسیک، میکروچیپی است که فقط با هدف ماین کردن بیت کوین، آن هم با سرعتی شدیدا بالا، طراحی شده است. برای مقایسه باید بدانید یک اسیک ماینر با وجود این که در مقایسه با تکنولوژیهای قبلی کمتر برق مصرف میکند، تا صد برابر هش ریت بالاتری دارد. به عقیده برخی متخصصان حوزه رمز ارزها، ASIC انتهای مسیر پیشرفت سخت افزارهای مخصوص استخراج است و حداقل در آیندهای نزدیک، فناوری بهتری ارائه نخواهد شد.
اگرچه امروز استخراج بیت کوین با استفاده از اسیک ماینرها انجام میشود، اما همچنان شاهد مشکل قطعی برق هستیم، چرا که رقابت به شدت افزایش یافته و تعداد زیادی از این دستگاهها در شبکه مشغول فعالیت هستند.
بررسی ارتباط بین قطعی برق و استخراج بیت کوین
در نظر داشته باشید سخت افزاری ماینینگ، هر نوعی که باشد، به صورت 24 ساعته در 7 روز هفته، با حداکثر توان کار میکند و لحظهای بیکار نیست. یک ریگ ماینینگ بیت کوین با سه پردازشگر گرافیکی (GPU)، میتواند 1000 وات یا بیشتر برق مصرف کند که برابر با کار یک واحد AC با سایز متوسط است.
از طرفی دیگر، داخل مزارع ماینینگ چند صد یا حتی چند هزار دستگاه ماینر کنار یکدیگر قرار میگیرند و همزمان با هم کار میکنند. مثلا در یکی از مراکز استخراج بزرگ قزاقزستان، 50 هزار ماینر وجود دارد.
بیشتر بخوانید: بزرگترین مزرعه استخراج در ایران با 7 هزار ماینر، توقیف شد
طبق انتظار دستگاههایی با این میزان قدرت پردازشی بالا، مخصوصا اگر تعداد زیادی از آنها کنار هم باشند، گرمای زیادی تولید میکنند. برای جلوگیری از ذوب شدن ماینرها، باید محیط را خنک نگه داشت که خود مسبب مصرف انرژی الکتریکی بیشتر است.
نگاهی به مصرف برق یک ماینر پرفروش
انت ماینر اس 3 جی (Antminer S9J)، جزو ماینرهای پرفروش و محبوب بازار است. این دستگاه با 14.5 تراهش قدرت، دو فن دارد که با سرعت 6 هزار دور در دقیقه گردش میکنند. طبق گفتههای سازنده، Antminer S9J برابر 1320 وات ساعت مصرف برق دارد. در طول شبانهروز، این میزان به حدود 32 کیلووات (32 هزار وات) میرسد (24*1320). با یک ضرب دیگر در عدد 30 متوجه خواهیم شد میزان مصرف برق انت ماینر اس 9 جی در طول یک ماه حدود 950 کیلووات ساعت است.
براق مقایسه بداید بدانید یک لامپ رشتهای صد وات، 100 وات ساعت انرژی نیاز دارد. میزان برق مصرفی یک تلویزیون السیدی استاندارد با اندازه پنجاه اینچ 150 وات ساعت است.
حین استفاده از یک انت ماینر اس 9 جی، با وجود مشارکت در مشکل قطعی برق همچنان استخراج یک بیت کوین بیشتر از 1سال زمان نیاز دارد! یعنی دستگاهی با این میزان بلعندگی، همچنان چندان درآمدزا نیست، پس باید تعدادی از آنها را در یک مجموعه کنار هم قرار داد.
اطلاعاتی درباره سهم بیت کوین از کل مصرف برق
بر اساس شاخص Bitcoin Energy Consumption وب سایت DigiConomist، هر تراکنش BTC به 1,544 کیلو وات ساعت یا معادل تقریبا 53 روز انرژی مصرفی یک خانه متوسط در ایالات متحده آمریکا، برق نیاز دارد. بر اساس به استناد تحلیلهایی که دانشگاه کمبریج در ماه فوریه 2021 (بهمن 1399) انجام داد، شبکه بیت کوین بیشتر از کل کشور آرژانتین برق مصرف کرده است! کمبریج چند ماه قبل نیز گفته بود شبکه BitCoin به اندازه کل کشور سوئیس انرژی مصرف میکند.
کل شبکه بیت کوین اکنون بیش از تعدادی از کشورها انرژی مصرف میکند. اگر بیت کوین یک کشور بود، به صورت زیر نشان داده میشد.
جدا از مقایسه قبلی، همچنین میتوان میزان مصرف برق ماینرهای استخراج بیت کوین را با برخی از بزرگترین کشورهای مصرفکننده انرژی الکتریکی مقایسه کرد.
طبق یک گواهی کتبی ارائه شده به کمیته انرژی و منابع طبیعی مجلس سنای ایالات متحده آمریکا، برقی که ماینرهای بیت کوین واقع در سراسر دنیا استفاده میکنند، برابر 1 درصد کل انرژی الکتریکی جهان است!
مسئولان ما نیز ادعاهایی درباره میزان مصرف ماینرها و ارتباط قطعی برق با صنعت استخراج بیت کوین داشتهاند. مدیر عامل شرکت توانیر اسفند سال گذشته گفت ماین کردن یک واحد رمز ارز BTC، برابر مصرف 47 سال یک واحد مسکونی برق مصرف میکند!
منبع: اکسچینو