فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی ضمن اشاره به لزوم راهاندازی شبکه ملی اطلاعات، گفت راه اندازی فوری موتور جستجوی بومی به همکاری گوگل با ایران بستگی دارد.
روز گذشته هجدمین کنفرانس بین المللی انجمن رمز ایران به صورت مجازی به میزبانی دانشگاه اصفهان برگزار شد که سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی در این کنفرانس صحبتهایی را مطرح کرد. وی درباره شبکه ملی اطلاعات گفت این شبکه در ابتدا در شورای عالی فضای مجازی در سال 1392 تعریف شد و نوع توجه به آن از مفهوم مسیریابی شکل گرفت. مسیریابی کاربران در فضای مجازی به گونهای در شبکه ملی اطلاعات تعریف شد که مسیریابی کاربران داخل کشور در داخل باید صورت بگیرد. در همین راستا 6 الزام برای این شبکه در حوزه استقلال، مدیریت، امنیت، تامین پهنای باند مناسب و اتصال به شبکههای بینالمللی تعریف شد.
به گفته فیروزآبادی، در سال 1395 این الزامات به دلیل ابهاماتی که در تعریف پروژه وجود داشت در یک سند دیگر تببین شدند، اما به خاطر مشکلاتی که در اجرای پروژه به وجود آمد و طبق طرح و معماری شبکه ملی اطلاعات، باید وزارت ارتباطات به عنوان متولی اقدام میکرد. این وزارتخانه مامور شد تا در یک مدت مشخص، این طرح را ارائه کند و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی طرح مصوب شهریور 1399 را با همکاری وزارت ارتباطات و طی مذاکرهها با تمام دستگاههایی که در این معماری ماموریت داشتند، نهایی کرد و پس از تصویب در شورای عالی فضای مجازی ابلاغ کرد.
در مفهوم شبکه ملی اطلاعات ابهام ایجاد شده است
دبیر شورای عالی فضای مجازی در ادامه افزود ما مدل مشابه شبکه ملی اطلاعات با پیشفرضها و استراتژیهایی که جمهوری اسلامی در حوزه فضای مجازی تعریف کرده و کاملا منطبق بر ایران باشد نداریم و این یک مدل ملی و بومی است که در کشورمان مد نظر قرار دادیم. به همین دلیل ابهام در مفهوم شبکه ملی اطلاعات اولین چالش راهاندازی آن است. به گفته وی، در بیشتر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و پیشتاز همه آنها در آمریکا طرحهایی با نام شبکه ملی مطرح شده، اما مفهومی که ما از شبکه ملی اطلاعات مد نظر داریم ابهام داشت؛ چرا که بعضی از افراطیها آن را شبکهای کاملا جدا از جهان و بسته در چارچوب سرزمینی تعریف کردند. فیروزآبادی اضافه کرد:
شبکه ملی اطلاعات دارای ویژگیهای فضای مجازی شامل طیف گستردهای مانند حوزه تکنولوژیکی، ارتباطی، محتوایی، داده و پردازش داده، ایجاد پلتفرم و حوزههای نرم افزاری است. در واقع این فضا اجتماعی-اقتصادی است که از آن به فضای سوسیال اکونومیک تعبیر میکنند. چرا که همه ابعاد اجتماعی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار میدهد و پیشران صنعت کشور است. شبکه ملی اطلاعات یک شاخه اقتصادی بزرگ را در اقتصاد جهانی به نام خدمات اقتصاد دیجیتال ارائه میکند و به همین خاطر وزارت ارتباطات به تنهایی نمیتواند این پروژه را به سرانجام برساند. از سوی دیگر ساختارهای دولت آمادگی ندارند تا در یک نظام شبکهای حرکت کنند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به این که شبکه جهانی اینترنت دولتگریز است، اظهار کرد آمریکاییها که موسسان شبکه جهانی اینترنت هستند تلاش میکنند حکمرانی خودشان را بر این شبکه جهانی حفظ کنند و بازارها را به دست بیاورند. به گفته فیروزآبادی، آنها سعی میکنند تا جایی که مقدور است با استانداردگذاری و پروتکلگذاری فنی، دولتها را از رسمیت بیندازند و از قوانین کشورها تخطی کنند. آنها بدون اجازه وارد کشورها میشوند و به طور مستقیم با شهروندان در تماس هستند و خدمات ارائه میدهند.
فیروزآبادی تاکید کرد شبکه ملی با حکمرانی جهانی اینترنت مغایرت ذاتی دارد. حکمرانی جهانی اینترنت به دنبال تضعیف کشورها است، اما شبکه ملی اطلاعات سعی دارد در این فضا قلمرو ایجاد کند. جهان روز به روز به این نقطه نزدیکتر میشود که کشورها شبکه ملی اطلاعات خود را داشته باشند. شبکه ملی اطلاعات هر کشور مبتنی بر پیشفرضهای آن کشور بوده و محلیسازی میشود.
اگر گوگل همکاری کند، راهاندازی فوری موتور جستجوی بومی لازم نیست
وی همچنین عنوان کرد به دلیل تحریمهایی که وجود دارد، همکاری شرکتهای بزرگ فناوری با دولت ایران صورت نگرفته، اما در جهان به دلیل فشارهایی که اروپا، چین و کشورهای در حال توسعه و حتی برخی کشورهای همسایه ایران وارد کردند، به مرور در حال پذیرش قوانین کشورها هستند تا از چارچوب شبکه ملی کشورها تبعیت کنند، مالیات بپردازند و از ایجاد انحصار در آن کشورها خودداری کنند. اگر بتوانیم این روابط را شکل بدهیم، در پیاده کردن شبکه ملی اطلاعات، فشار شدید زمانی و فشار سرمایهگذاری نخواهیم داشت، اما اکنون به دلیل عدم همکاری این پلتفرمها مجبوریم مشابه این پلتفرمها را در کشورمان ایجاد کنیم. فیروزآبادی خاطرنشان کرد ایجاد بسیاری از این پلتفرمها در اولویت نیستند و حتی اگر گوگل با ایران همکاری کند، شاید نیازی به راهاندازی فوری موتور جستجوی بومی در مراحل اولیه نباشد.
وی در ادامه گفت متاسفانه میبینیم که اندروید و آی او اس در پلتفرمها مداخله میکنند و نحوه بهرهبردرای کاربران ما از فضای مجازی را تعیین میکنند و حتی اقدام به حذف برنامههای ایرانی میکنند یا مانع انتشار برنامههای ایرانی در فروشگاههای خود میشوند. ما نیز متناسب با توسعهها، تحولات و خدماتی که در فضای مجازی به وجود میآید، آنها را در اولویت شبکه ملی اطلاعات گذاشتهایم.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در بخش پایانی صحبتهای خود بیان کرد:
کشوری که فاقد شبکه ملی اطلاعات است، قدرت سایبری ندارد. فضای مجازی و توسعه تکنولوژیهای پایهای که فضای مجازی راهاندازی میکند باعث شده بحث جدیدی با نام قدرت نرم در دنیا شکل بگیرد. این قدرت نرم، امروز همراستای قدرت سخت است و در برخی حوزهها به مراتب از قدرت سخت کارایی بیشتری دارد؛ چون کارهایی وجود دارد که به هیچ عنوان با قدرت سخت امکان پیاده کردن آنها نیست و شما نمیتوانید از این طریق به آن دست پیدا کنید.