آیا میخواهید وارد دنیای معاملات ارز دیجیتال شوید؟ اگر میخواهید رمزارز خرید و فروش کنید، پیش از این با معایب و مزایای آن آشنا شوید.
دنیای سرمایهگذاری در قرن ۲۱ به سرعت در حال تکامل یافتن است. در بسیاری از کشورها شما میتوانید پول خود را بدون داشتن یک حساب بانکی مدیریت کنید. و وقتی به سفر خارج از کشور میروید، میتوانید هزینههای کارمزد کارت معاملات خارجی را هم دور بزنید. اما یکی از ساختارشکنانهترین سرمایهگذاریها در سالهای اخیر ارزهای دیجیتال بودهاند. به خصوص اینکه معاملات ارز دیجیتال به میان آمده است.
علاوه بر این که میتوانید از ارزهای دیجیتال برای پرداخت کالا و خدمات استفاده کنید، شما میتوانید آنها را معامله نیز کنید. اما معاملات ارز دیجیتال چیست؟ استفاده از آنها چه معایب و مزایایی دارد؟ در ادامه به هرآنچه باید در این خصوص بدانید خواهیم پرداخت.
ارز دیجیتال چیست؟
ارزهای دیجیتال یا همان رمزارزها، نوعی دارایی غیرمتمرکز هستند که به بانکهای مرکزی، دولتها و دیگر ارگانها متکی نیستند. رمزارزهایی مثل بیت کوین و اتریوم در این دسته قرار میگیرند. راهکارهایی از این دست در سال ۲۰۰۹ با رونمایی از بیت کوین روی کار آمدند. دارایی غیر متمرکز بدون مقررات خاصی است و هیچ رمزارزی به بازار خاصی متکی نخواهد بود.
رمزارزها با داراییهایی مثل دلار، یورو و ریال که توسط موسسات متمرکز کنترل میشوند، فرق دارند. این موسسات میزان توزیع داراییها را کنترل میکنند. به همین خاطر نام داراییهای رایج موجود در کشورها را ارز فیات نیز میگویند.
معاملات ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
شاید درک نحوه عملکرد معاملات ارز دیجیتال گیج کننده به نظر برسد، اما نگران نباشید مفهوم بسیار سادهای دارد. معاملات رمزارزها به صورت مبادله همتا به همتا (P2P) است و در آنها به جای نیاز به رفتن به بانک، فناوری بلاک چین پردازش معاملات را انجام میدهد.
هنگام انجام معاملات مبتنی بر بلاک چین، کاربران ملزم به رعایت شرایط تعیین شده در قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) هستند. این قراردادها برای تمام کاربرانی که از شبکه استفاده میکنند یکسان است و بر اساس موافقت تمام اعضا با این شرایط کار میکند. بنابراین شما نمیتوانید یک قرارداد هوشمند را بعد از شروع آن تغییر دهید.
بیشتر بخوانید:
ایران از لحاظ تولید بیت کوین در جایگاه پنجم جهان قرار دارد
شایان ذکر است، تمام قراردادهای هوشمند برای عموم قابل مشاهده است. بنابراین باید حتماً پیش از استفاده از شبکه این موارد را بررسی کنید.
معاملات، باعث میشوند ارزهای دیجیتال از سایر ارزهای رایجی که در کشور خود از آنها استفاده میکنید متفاوت باشند. به طور مثال وقتی شما پولی را با استفاده از دلار، یورو یا ریال پرداخت یا ارسال میکنید، بانک مرکزی برخلاف یک رمزارز، کنترل کاملی روی انتقال شما خواهد داشت.
سه مزیت معاملات ارز دیجیتال
حالا تا حدودی با معاملات رمزارزها و نحوه انجام کار آنها آشنا شدید. ضمن اینکه اکنون میدانید آنها چه تفاوتی با پولهای رایج کشورها دارند. تمام این موارد باعث ایجاد این سوال میشود که معاملات رمزارزها چه مزایایی دارد؟ در زیر به بررسی سه مزیت مهم آنها میپردازیم.
۱. امنیت
در بیشتر موارد، هنگام انجام یک معامله ارز دیجیتال شما نگرانی بابت امنیت خود و داراییتان نخواهید داشت. هیچ نیازی نیست اطلاعات حساسی مثل اطلاعات بانکی یا آدرس منزل خود را در یک معامله وارد کنید. ضمناً به خاطر داشته باشید که فناوریهای بلاک چینی که رمزنگاری روی آنها اجرا میشود، در مناطق مختلف دیجیتالی انجام میشوند. گرچه سیستمها صد در صد بیعیب و نقص نیستند، اما یک هکر کار سختی برای نفوذ به آنها خواهد داشت.
۲. معاملات سریع و بدون مرز
حتی فضاهای مالی سنتی هم به سمت سرعت و راحتی بیشتر حرکت میکنند. پس امور مالی غیرمتمرکز هم تفاوتی با آنها نخواهند داشت. انجام معاملات رمزارزها در مدت زمان کمی طول میشود (گرچه این با توجه به ظرفیت شبکه و استفاده متفاوت است). ضمن اینکه موقعیت مکانی شما یا گیرنده ارز نیز اهمیتی ندارد. این معاملات فرامرزی هستند و همگی از طریق اینترنت، بدون کنترل بانک مرکزی روی داراییهای شما ارسال میشوند.
به همراه معاملات سریعتر، شما متوجه هزینههای کم ارسال پول از طریق این روش نیز خواهید شد.
۳. شفافیت
معاملات ارز دیجیتال بر پایه اعتماد شکل گرفتهاند. علاوه بر قراردادهای هوشمند، کاربران میتوانند به ایجاد زیرساختهای مالی غیرمتمرکز هم کمک کنند. کاربران روی پولی که ارسال یا دریافت میکنند کنترل کاملی خواهند داشت. ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز از قدرت موسسات مالی سنتی متمرکز قدرت میگیرند و این به کاربران اجازه میدهد تصور کاملی از معاملات خود داشته باشند.
سه عیب معاملات ارز دیجیتال
علیرغم مزیتهایی که معاملات به روش غیرمتمرکز در مقایسه با روشهای سنتی دارد، خوب است به سمت دیگر قضیه نیز توجه کنید. مثل تمام فناوریهای مالی، ارزهای دیجیتال نیز دارای معایبی هستند که باید آنها را پیش از شروع آنها در نظر گرفت. در زیر به سه مورد اصلی از معایب این معاملات میپردازیم.
۱. نوسان
رمزارزها به نوساناتی که دارند معروف هستند. دلایل مختلفی باعث بروز این نوسانات میشود:
- توسعه روزانه ارزهای دیجیتال جدید
- توانایی خرید و فروش سریع ارز
- فعالیت فراقانونی رمزارزها
وقتی از ارزهایی که روی فناوری بلاک چین اجرا میشوند استفاده میکنید یا با آنها معامله میکنید، مهم است به خاطر داشته باشید که ارزش آنها متغیر است. بنابراین پیش از انجام معامله تحقیقات کافی را به عمل بیاورید و با چشم باز وارد بازار شوید.
۲. کلاهبرداریها
در حالی که رمزارزها ذاتاً یک روش کلاهبرداری نیستند، اما فعالیتهای نامشروعی نیز در این پلتفرم رخ میدهد. ممکن است شما با برخی از این موارد مواجه شوید:
- وبسایتها و اپلیکیشنهای جعلی
- بدافزارها و استخراج جعلی
- طرحهای هرمی
در بیشتر موارد کلاهبرداریها قابل تشخیص هستند. و در برخی موارد غریزه شما متوجه کلاهبرداری میشود. به آن گوش کنید و یک گام به عقب بیایید.
۳. گسترده نبودن به اندازه نظام مالی متمرکز
علیرغم رشد روزافزون منابع مالی غیرمتمرکز و رمزارزها در اواخر دهه ۲۰۱۰ و اوایل ۲۰۲۰، هنوز این معاملات به اندازه ارزهای متمرکز مورد استفاده قرار نمیگیرند. به طور مثال تنها برخی از فروشگاههای آنلاین ارز دیجیتالی را به جای پول رایج از شما میپذیرند و شما باید در اکثر موارد از پول فیات استفاده کنید.
آیا ارزهای دیجیتال، ارزهای فیات را به تسخیر خود درخواهند آورد؟
در بسیاری از نقاط جهان نگرش نسبت به داراییهای غیرمتمرکز مثبتتر شده است. به طور مثال در سال ۲۰۲۱، کشور السالوادور اعلام کرد که میتوان بیت کوین را در کنار پول قانونی این کشور که دلار آمریکا است، خرید و فروش کرد.
اما باید در مورد اینکه آیا ارزهای دیجیتال میتوانند جای ارزهای سنتی را بگیرند، بیشتر فکر کرد. در این صورت ارتباط ما با پول از نو تنظیم خواهد شد؛ بنابراین بعید است که به همین زودی این اتفاق بیفتد.
نوسانات ارزهای دیجیتال نیز مانع دیگری برای جایگزین کردن آنها با ارزهای فیات است. در حالی که برخی با موسسات متمرکز کنار نمیآیند، اما حداقل به حفظ ارزش پول مشتریان اطمینان میدهند.
نکته دیگر اینکه ارزهای رایج کشورها فقط وسیله پرداخت نیستند. بسیاری از کشورها از ارز فیات خود به عنوان یک هویت ملی استفاده میکنند. بنابراین تلاش برای حذف ارز فیات و تبدیل جهانی آن به ارزهای دیجیتال ممکن است با مقاومت بسیاری مواجه شوند.