متاورس چیست و چگونه کار می‌کند؟

همه ما پیش از این در متاورس یا دنیای مجازی بوده‌ایم اما به‌تازگی بیش از پیش درباره‌اش می‌شنویم. حال واقعاً متاورس چیست؟

با متمایل شدن تمرکز فیسبوک (یا متای کنونی) به متاورس یا دنیای مجازی، مدتی است که مدام این عبارت به گوشمان می‌خورد و این سوال به وجود می‌آید که متاورس دقیقاً به چه معناست؟ تعریف دقیق و کاملی برای این مفهوم وجود ندارد ولی به‌صورت کلی به تعامل و تصمیم‌گیری دیجیتال به چند روش کلیدی مربوط می‌شود.

عبارت متاورس از رمان علمی تخیلی Snow Crash از نویسنده آمریکایی «نیل استیونسون» (Neal Stephenson) که در سال 1992 به انتشار رسید، نشات می‌گیرد اما این مفهوم از آن زمان تاکنون گسترش پیدا کرده است.

متاورس و Second Life

پیش‌تر بازی‌های مشابه‌ای به بازار عرضه شده بود اما Second Life در فرهنگ عامه مورد توجه قرار گرفت به‌طوری که اثر آن را امروزه همچنان مشاهده می‌کنیم. همان‌طور که دوایت شروت در سریال The Office گفت، «Second Life یک بازی نیست. یک محیط مجازی چند کاربری است و امتیاز و برنده یا بازنده‌ای ندارد».

این شخصیت در توصیف Second Life که دریچه‌ای را به سوی متاورس باز می‌کند، به خوبی عمل کرده است. خصوصاً نکته دومی که درباره چگونگی تجربه این بازی می‌گوید، در توضیح تفاوت بین بازی‌های کلاسیک و متاورس نقش مهمی دارد.

دوایت می‌گوید نسخه‌ای که او از خودش در Second Life ساخته بود، دقیقاً همان ویژگی‌های خودش در زندگی واقعی را داشت به‌جز اینکه می‌توانست پرواز کند. متاورس می‌تواند به همین سادگی باشد و لزوماً تجربه‌ای عجیب و غریب مثل فیلم بازیکن شماره 1 آماده (Ready Player One) نخواهد بود.

متاورس و فیلم بازیکن شماره 1 آماده

فیلم بازیکن شماره 1 آماده آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که در آن متاورس آنقدر فراگیر شده است که مردم بیش از زندگی خود در دنیای واقعی، به این دنیای مجازی اهمیت می‌دهند. در این فیلم، محیطی با نام The Oasis به نمایش گذاشته شده است؛ متاورسی تحت کنترل که یک حس آزادی آرامبخش را برای ساکنانش به دنبال دارد.

در عین حال، چنین تمثیلی از متاورس حکایت از این دارد که یک نرم‌افزار جامع و فراگیر قادر به کنترل و میزبانی همه‌چیز در دنیای مجازی خواهد بود. جدا از واقعیت دنیای امروز، امیدوار هستیم که دنیای دیگری شبیه این در آینده بر ما حاکم نشود چون پیامدهای آن بسیار ترسناک خواهند بود!

متاورس، ماینکرفت و Roblox

اولین باری که ماینکرفت را بازی می‌کنید، می‌بینید که وارد قلمروی جدیدی از «گیم‌پلی» شده‌اید. در این بازی شما در قالب یک آواتار معرفی می‌شوید که می‌تواند چاله بکند، مواد مختلف را برداشت کند، سازه بسازد و به‌طور کلی آن‌طور که شما می‌خواهید زندگی کند. همچنین می‌توانید درون خود بازی، بازی‌های دیگر را تجربه کنید.

در ماینکرفت از تعادل بین محدودیت‌ها و عملکرد بازیکن خلاقیت به وجود می‌آید. بازیکن بلاک‌ها را کنترل می‌کند و از رسیدن به اهداف خود در محیطی که مجموعه قواعد و قوانین مشخصی دارد، احساس موفقیت می‌کند. ماینکرفت در ابتدا به‌عنوان یک بازی طراحی و ساخته شد اما پس از اینکه پتانسیل آن به خوبی آشکار شد، یک مرحله فراتر رفت و به یک پلتفرم تبدیل شد.

Roblox به‌عنوان یک پلتفرم ساخته شد و از پایه پلتفرمی برای افرادی به حساب می‌آید که می‌خواهند بازی و تجربه منحصر به فرد خود را خلق کنند. در واقع این بازی بستری است که در آن کاربران با محدودیت‌های بسیار کمی، محتوا تولید می‌کنند.

با این حال پلتفرم Roblox به اندازه ماینکرفت زیبا، جذاب و گیرا نیست. به دلیل عدم سازماندهی تیم پشت Roblox، گلیچ‌ها و همچنین بازی‌هایی را مشاهده می‌کنید که کاملاً غیر کاربردی هستند.

نکته مهم ماینکرفت و Roblox، پتانسیل آن‌ها در ایجاد خلاقیت است. هر دو عنوان تجربه‌هایی اصطلاحاً «ایمرسیو» (Immersive) را ارائه می‌دهند که بازیکنان می‌توانند درون آن‌ها غرق شوند و محیط اطراف خود را بسازند و در آن تغییر ایجاد کنند.

متاورس چیز جدیدی نیست

زیربنای متاورس یا دنیای مجازی از همان اوایل ظهور اینترنت شکل گرفته است. از زمانی که به خودمان نام کاربری دادیم و صفحات مخصوص خود را ایجاد کردیم، در متاورس بوده‌ایم.

با این وجود، اکنون در حال نزدیک شدن به مرحله‌ای هستیم که توضیح این محیط‌ها ضروری می‌شود؛ محیط‌هایی که به کاربر اجازه خلاقیت و آفرینش می‌دهند. حال در نقطه‌ای قرار داریم که یک محیط تمام دیجیتال می‌تواند میزبان چیزی بیشتر از یک بازی باشد؛ می‌تواند فضایی را فراهم کند که در آن کار کنیم، با دیگران ارتباط برقرار کنیم و در واقع به نوعی یک زندگی مجزا از زندگی خود در دنیای واقعی را تجربه کنیم!

متاورس و واقعیت ترکیبی

در حال حاضر به سمت دوره‌ای از دنیای مجازی حرکت می‌کنیم که پیش‌تر استودیوی «نیانتیک» (Niantic) توصیف کرده بود. ان‌اف‌تی‌ها که بیش از هر زمان دیگری درموردشان می‌شنویم، باعث شده‌اند تا کالاهای دیجیتال به اندازه کالاهای فیزیکی، «واقعی» در نظر گرفته شود. تجربه‌ای مثل Pokemon GO نشان می‌دهد که متصل کردن محصولات دیجیتال به دنیای واقعی خودمان می‌تواند باعث شود که یک بازی، فراتر از آن چیزی که باید برود.

پتانسیل متاورس به شدت بالا است و برنامه‌های متاورس از این به بعد قادر به کسب درآمدهای میلیاردی از طریق هزینه‌های مصرف‌کننده خواهند بود. شرکت‌هایی که با موفقیت جایگاه خود را در این دنیای دیجیتال تضمین کنند، فضایی عظیم برای رشد را پیش روی خود خواهند داشت.

یک متاورس واحد وجود ندارد

بسیار حیاتی است که نسبت به تهدیدات این دنیای جدید آگاه باشید. مثل هر مرحله جدیدی از تحول و تکامل زندگی بشر، امکان رشد و ترقی وجود دارد اما همچنین ممکن است برخی انسان‌ها با اهداف پلید خود باعث شوند که به سوی مسیر خطرناکی کشیده شویم.

در این مسیر افراد بسیاری دروغ می‌گویند و حتی اگر شرکتی اکوسیستم خود را به‌عنوان متاورسِ نهایی و فراگیر معرفی کند، باید بدانید که یک متاورس واحد وجود ندارد.

مثل اینترنت، در متاورس نیز یک قدرت واحد وجود ندارد و تنها شاهد موجودیت‌های مختلف هستیم. راه‌های زیادی برای ورود به این دنیای مجازی که متاورس نام دارد، پیدا می‌شود و تمامی المان‌ها در آن با یکدیگر سازگار نخواهند بود. در هر صورت هر مسیری را که در پیش می‌گیرید و هر فردی را که برای برقراری تعامل انتخاب می‌کنید، بسیار مواظب باشید!