مجوز واردات خودرو به ایران با شرایطی توسط مجلس صادر شد. اما کدام خودروهای خارجی میتوانند وارد کشور شوند؟
رضا تقی پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در تازهترین مصاحبه خود در ارتباط با اصلاح طرح ساماندهی بازار خودرو عنوان کرد اصلیترین مشکل بازار خودرو طی سالهای گذشته کمتر بودن عرضه نسبت به تقاضا و عدم تعادل بوده است. به منظور حل این مشکل در دولت دهم طرحی ارائه شد که پس از طی کردن مراحل، شورای نگهبان ایرادهایی به آن وارد کرد و طرح به منظور رفع ایراد در اختیار کمیسیون صنایع قرار گرفت. طرحهای دیگری نیز در دوره یازدهم ارائه شدند که هیچیک از آنها به اندازه این طرح کامل نبودند و به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا اصلاح همین طرح در دستور کار قرار بگیرد و پس از برطرف کردن ایرادهای وارده به تصویب رسیده و اجرایی شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ارتباط با اصلاحات صورت گرفته بیان کرد ماده ۴ این طرح شامل اصلاحاتی برای تنظیم بازار و نسبت عرضه به تقاضا است تا اجازه دهد واردات با نظارت دولت و به شکل کنترل شده انجام شود. این باعث میشود مثل دیگر کالاها، زمانی که تولید داخل کافی نیست، بتوان از واردات سود برد. بر این اساس با اصلاح این ماده مقرر شد که هر شخص حقیقی و حقوقی بتواند به ازای صادرات خودرو، قطعات خودرو یا عرضه خدمات مرتبط با نیروی محرکه، خودرو به کشور وارد کند.
طبق گفته تقی پور، داشتن نمایندگی فروش از شروط واردات در نظر گرفته نشده است تا بدین وسیله از ایجاد انحصار جلوگیری شود و چنانچه تولیدکنندگان در راستای انتقال تکنولوژی گام بردارند، دولت باید امکانات بیشتری را در اختیار آنها قرار دهد. وی ادامه داد شورای نگهبان به دو مادهی این طرح ایراد وارد کرده بود که این ایرادها در دو نوبت رفع شد. در خصوص ماده ۴ مشکلاتی در ارتباط با ارزی که به واردات اختصاص داده میشود وجود داشت که مورد اصلاح قرار گرفت.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در خصوص این که واردات از چه کشورهایی صورت میگیرد، اظهار کرد هدف اصلی از اجرای طرح ساماندهی بازار خودرو، بالا بردن تیراژ تولید و همچنین بهبود کیفیت است. دولت وظیفه تعیین شاخصها و استانداردهای لازم را بر عهده دارد. تنها خودروهای صفر کیلومتر اجازه ورود به کشور را دارند و واردات خودروهای کارکرده ارائه خدمات را با مشکلاتی مواجه میکند.
مجوز واردات در ازای صادرات، انحصار را تشدید میکند
فرید زاوه، کارشناس صنعت خودرو عنوان کرد که نسخه قبلی طرح ساماندهی بازار خودرو بسیار کامل و خوب بود، چرا که امکان واردات خودروهای کارکرده نیز وجود داشت و واردات با هیچ محدودیت خاصی مواجه نبود. محدودیتی که منوط به صادرات ایجاد شده است، نه روی قیمت تأثیر خواهد گذاشت و نه منجر به ورود خودروهای زیادی به کشور خواهد شد. موضوع صادرات در بازار انحصار ایجاد میکند و قیمتها را افزایش میدهد و در بازار نظم ایجاد نمیکند، چرا که مجوز صادرات تنها به محصولات دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور داده میشود. وی ادامه داد که واردات در ازای صادرات شرایط را برای ایجاد فساد محیا میکند یا انحصار را بیش از گذشته میکند.
رضا تقی پور با اشاره به نسخه پیشین طرح ساماندهی بازار خودرو، عنوان کرد با توجه به ایرادهای وارده و همچنین مشکلاتی که ممکن بود گریبان بازار ارز را بگیرد این اصلاحات اعمال شد. هیچ مانعی جلوی راه صادرات خودرو وجود ندارد و تا پیش از این نیز اینکار انجام شده است. یکی از مشکلات اساسی که خودروسازان را از افزایش تیراژ تولید باز میدارد به صرفه نبودن قیمتهای رسمی است. از این رو بالا رفتن تیراژ تولید هیچ سودی را برای تولیدکنندگان به همراه نخواهد شد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ادامه داد چنانچه صادرات خودرو برای خودروساز امکانپذیر شود، واردات نیز قابل انجام میشود. علاوه بر این بازه و دربرگیری نیروی محرکه در این زمینه بسیار گسترده است. همچنین صادرات قطعات خودرو شرکتهای دانش بنیان را برای ورود به این عرصه تشویق خواهد کرد.
واردات مدیریت شده خودرو از مصرفکنندگان حمایتی نخواهد کرد
زاوه در ادامه اظهار کرد قبل از تحریمها در مجموع ۵۰ میلیون دلار صادرات در حوزه خودرو و نیرو محرکه داشتیم، اما در عوض در این مدت سرمایهگذاری بیش از ۱ میلیارد دلاری در مدیریت ایران خودرو اتفاق افتاده است. در صورتی که واردات با این اعداد انجام شود، میزان خودروهای وارد شده به کشور به ۲ هزار دستگاه نخواهد رسید. به دلیل ایراد وارد شده از سوی شورای نگهبان، این طرح بازار خودرو را تحت تأثیر قرار نخواهد داد. با اجرایی شدن این مصوبه تولیدکنندگان بومی مورد حمایت قرار خواهند گرفت، اما به مصرفکنندگان توجهی نخواهد شد.
وی ادامه داد که ممنوعیت ورود خودرو به کشور باید به صورت کامل رفع شود و تعیین تعداد آن توسط شورای رقابت یا دولت میتواند مشکلات زیادی را به وجود بیاورد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در انتها با اشاره به این که برآوردها در این زمینه کارشناسی شده است، خاطرنشان کرد که عدد مربوط به صادرات بین ۵۰۰ میلیون دلار تا یک میلیارد دلار است. تا پیش از این واردات ۵۰ تا ۱۰۰ هزار خودرو به کشور سابقه داشته است.