گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
در جلسه دیروز هیئت وزیران، سن فرسودگی خودروها در ایران مشخص شد. سن فرسودگی خودروی خود و تعداد دفعات معاینه فنی را در این نوشتار بخوانید.
در جلسه روز گذشته هیئت وزیران، آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون هوای پاک که توسط سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد شده بود، تصویب گردید. عنوان این آیین نامه «تعیین سن فرسودگی انواع خودروها» است و در این زمینه، حق مالکیت افراد بر وسیله نقلیه را به رسمیت می‌شناسد.
به طور کلی در این جلسه مقرر شد به جای تعیین سن قطعی برای فرسودگی خودروها، نظارت‌های فنی افزایش یابند. مطابق مفاد این آیین نامه قرار شده از این به بعد با توجه به استهلاک خودرو و پوسیدگی اجزای بدنه، شاخصی با نام شاخص سن مرز فرسودگی تعیین شود و خودروهای مشمول آن ملزم به پرداخت جریمه و افزایش تعداد دفعات معاینه فنی شوند.
سن فرسودگی خودروها در ایران چقدر است؟
با اجرایی شدن این آیین نامه، مالکان خودرو ملزم می‌شوند در مقاطع زمانی کوتاه‌تری خودروی خود را معاینه فنی کنند. خودروهایی که به علت طول عمر زیاد شرایط مطلوبی ندارند و مستعد ایجاد تصادفات جاده‌ای هستند، با این طرح فرسوده به حساب می‌آیند.
در مجموع با توجه به نکات مذکور و آیین نامه اجرایی ماده 8، مرز فرسودگی خودروهای سواری، استیشن (ون) سواری کار 15 سال است و باید دو بار در سال (هر 6 ماه یک بار) خودرو را به معاینه فنی ببرند.
سن فرسودگی خودروهای تاکسی سواری هشت سال، استیشن و سواری کاری بنزینی و دوگانه سوز، پایه گازسوز و برقی به ترتیب 10 و 14 سال خواهد بود. همچنین تاکسی‌ها باید هر سه ماه یک بار و دیگر خودروهای مذکور هر چهار ماه یک بار به معاینه فنی بروند.
همچنین بر اساس این آیین نامه، وانت پایه گازسوز و بنزینی، دوگانه سوز و دیزلی دارای سن فرسودگی 14 و 13 سال هستند. و بعد از این که به سن فرسودگی رسیدند باید هر چهار ماه یک بار به معاینه بروند. سن فرسودگی برای اتوبوس‌های درون شهری دیزلی، پایه گازسوز و برقی نیز به ترتیب 10 و 20 سال خواهد بود. همچنین اتوبوس‌های پایه گازسوز باید هر سه ماه یک بار به معاینه فنی مراجعه کنند و اتوبوس‌های برقی هم 3 بار در سال برگه معاینه فنی بگیرند.
مینی بوس و میدل باس درون و برون شهری دیزلی، پایه گازسوز و برقی به شرطی که مطابق قانون بازسازی شوند، سن فرسودگی 8، 10 و 20 سال خواهند داشت و پس از رسیدن به این مرز باید سه بار در سال معاینه فنی شوند. این قوانین برای اتوبوس‌های برون شهری و کشنده، کامیون و کامیونت به ترتیب 10 و 16 سال است. تعداد دفعات مراجعه به معاینه فنی نیز هر چهار ماه یک مرتبه خواهد بود.
در خصوص موتورسیکلت‌های بنزینی کاربراتوری، بنزینی انژکتوری و برقی هم سن فرسودگی 5، 6 و 12 سال است. تعداد معاینه‌های فنی این وسایل نیز دو بار در سال و هر 6 ماه خواهد بود. سواری دولتی مرز فرسودگی 13 سال دارد و باید سه بار در سال معاینه شوند.
بعد از این که از سن فرسودگی خودروهای شخصی پنج سال بگذرد، تعداد دفعات لازم برای معاینه‌های فنی به سه بار در سال می‌رسد. وسایل نقلیه زیر از ابتدای سال 1401 نمی‌توانند در شهرهایی که دارای اولویت آلایندگی هستند، تردد کنند:
- تاکسی بنزینی و دوگانه سوز
- موتورسیکلت‌های بنزینی کاربراتوری
در صورتی که این خودروهای کاربراتوری در شهرهای مذکور تردد کنند مشمول ماده 8 قانون هوای پاک می‌شوند. دارندگان وسایل نقلیه عمومی نمی‌توانند خودروهای خود را به پلاک شخصی تغییر دهند چرا که کارکرد وسایل نقلیه عمومی بالاتر است و استفاده شخصی آنها به خاطر افت عملکرد و ایمنی ممنوع است.
اگر اتوبوس‌های حمل و نقل عمومی مطابق دستورالعمل مشترک وزارتخانه‌های کشور و صنعت، معدن و تجارت با سازمان حفاظت از محیط زیست عمل کنند و به بازسازی آنها بپردازند به سن فرسودگی آنها پنج سال افزوده می‌شود. خودروهای کاربراتوری از ابتدای سال 1401 نمی‌توانند در محدوده‌های LEZ و ممنوعه و دارای اولویت آلایندگی تردد کنند. در صورت تردد غیر مجاز در این نواحی، مطابق ماده 18 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی خودروهای مذکور جریمه دو میلیون ریالی می‌شوند.
خودروهای سنگین، نیمه سنگین و سبک و موتورسیکلت‌های هیبریدی (قوای محرکه ترکیبی) سن مرز فرسودگی بر اساس قوه محرکه احتراقی محاسبه می‌شود. خودروهایی که صرفا دارای موتور احتراقی‌اند، دو سال به سن فرسودگی‌شان افزوده می‌شود.
در موارد زیر دو سال به سن مرز فرسودگی اضافه می‌شود:
- تمامی خودروهای دیزلی که فیلتر یا پالایشگر دوده استاندارد را حداقل یک سال قبل از رسیدن به سن فرسودگی نصب می‌کنند.
- تعویض کاتالیست (واکنش ساز) استاندارد و سامانه آلایندگی اگزوز برای تاکسی‌های بنزینی و دوگانه سوز و پایه گازسوز
انتظار می‌رود که با پیش‌بینی‌های صورت پذیرفته در این قانون، به تدریج خودروهای قدیمی و کاربراتوری از چرخه مصرف خارج شوند یا اسقاط گردند. البته این نتایج نیازمند گذشت زمان است و طول خواهد کشید.