گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
کفه ترازوی موافقان مصوبه آزادسازی واردات خودرو سنگین‌تر از کفه مخالفان آن شده است؛ اما آیا مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌تواند پیروز این رقابت شود؟
ماجرای واردات خودرو طی ماه‌های اخیر تیتر یک اکثر روزنامه‌ها بوده و بارها در خصوص آن در گجت نیوز صحبت کرده‌ایم. اما آیا با رأیی که کمیسیون تلفیق داده، پرونده واردات خودرو ختم به خیر می‌شود یا نه؟
ظاهرا کمیسیون تلفیق به طرح آزادسازی واردات خودرو رأی مثبت داده و برای آن در بودجه 1401 ردیف درآمدی در نظر گرفته شده است؛ اما آیا این مصوبه اجرایی خواهد شد یا همچنان باید منتظر رأی نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام باشیم؟
آزادسازی واردات خودرو در گرو تصمیم مجمع تشخیص
همان‌طور که پیش‌تر خوانده‌ایم، شهریور ماه سال جاری، مجلس شورای اسلامی به طرح آزادسازی واردات خودرو بدون انتقال ارز از کشور، روی خوش نشان داد اما دیری نپایید که شورای نگهبان آن را مغایر با مفاد قانون اساسی دانست. در همین راستا مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد:
شورای نگهبان با طرح واردات خودرو مخالفت کرده زیرا معتقد است که این طرح مخالف با برخی از سیاست‌های کلی نظام است. در واقع شورا می‌گوید مصوبه مجلس با بند 9 سیاست‌های کلی نظام مخالف است. این بند به ترویج کالای مصرفی داخلی و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت و رقابت‌پذیری آن اشاره دارد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه اضافه می‌کند که از دیگر دلایل مخالفت شورا با این طرح، تضاد آن با سیاست‌های کلی تولید ملی و حمایت از سرمایه و کار داخلی است. این ایرادها ظاهرا چندان برای شورای نگهبان مسئله‌ای نیست و همه چیز به مجمع تشخیص بر می‌گردد. حالا چنین مخالفت‌هایی کار را به جایی رسانده که سرنوشت نهایی رد یا قبول کردن این طرح، در دستان اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
مرکز پژوهش‌ها خاطر نشان می‌کند که چون بین شورای نگهبان و مجلس، در خصوص این مصوبه اختلاف عقیده پیش آمده است، قفل موضوع تنها به دست مجمع مصلحت نظام باز می‌شود.
از نمایندگان اصرار، از شورای نگهبان…
از همان آغاز تشریح این طرح، برخی کارشناسان معتقد بودند که نباید نمایندگان روی چنین طرحی پافشاری کنند. از طرفی برخی از موافقان مصر هستند که در این حوزه باید آزادسازی واردات خودرو مطرح شود. سیاهکلی که از نمایندگان موافق این طرح است می‌گوید:
خودرو و پشت پرده‌های آن پیچیده است و چندین سال است که مافیای خودرو سکان انحصار را در دست گرفته و اذهان نمایندگان و مسئولان را پر از ادبیات غلطی همچون «واردات خودرو ضد تولید است» می‌کنند. باید بدانیم که واردات در صورتی ضد تولید است که بی‌رویه باشد اما واردات کنترل شده و در راستای تنظیم بازار، نه تنها مضر نیست بلکه مفید هم است. اگر جلوی انحصار برخی کوتاه بیاییم یعنی به رانت پر و بال داده‌ایم. رانت فعلی هم خودروسازان را تنبل کرده و هم خودرو را بی‌کیفیت ساخته است.
دولت از واردات خودرو سهم می‌برد
با این که هنوز ماجرای قانونی شدن این مصوبه معلق مانده است و گمانه‌زنی‌ها در این مورد به حد خود رسیده، دولت در لایحه بودجه خود، ردیف درآمدی از این منبع در نظر گرفته است.
بر اساس این مصوبه در قالب الحاقی به تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۱ به دولت اجازه داده می‌شود به منظور تأمین مالی شبکه راه‌آهن کشور و ایجاد خطوط ریلی مورد نیاز اعم از قطار عادی و برقی و سریع‌السیر و قطار شهری و تکمیل پروژه‌های نیمه تمام در خطوط ریلی و بخش راه‌سازی و توسعه فرهنگ حمل و نقل با اولویت مناطق محروم و روستایی و اصلاح نقاط حادثه‌خیز در جاده‌ها و ارتقای مدیریت عبور و مرور ناوگان حمل و نقل نسبت به واردات خودرو سواری با رعایت سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی، از محل ارز غیر صادراتی (خود یا دیگران) با نظارت بانک مرکزی، توسط بخش خصوصی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، در سال ۱۴۰۱ به تعداد ۵۰ هزار خودرو و ۱۰ هزار ماشین‌آلات سنگین معادن و راه‌سازی کامیون، اتوبوس برون و درون‌شهری، تریلی، تریلی یخچال‌دار، واگن، واگن یخچال‌دار با تعرفه ورودی که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد اقدام نماید.
واردات 50 هزار دستگاه خودرو برای مقابله با سد انحصار
اکنون در شرایطی که بیشتر اعضای کمیسیون صنایع و معادن موافق واردات خودرو بودند، کمیسیون تلفیق نیز با رأی مثبت به آنها ملحق شده است. دولت نیز در این زمینه موافقت ضمنی خود را بارها اعلام کرده است. تنها مانع و سد در این مسیر، مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
در این بحبوحه، برخی افراد طرح واردات خودرو را ضد تولید و برخی دیگر انحصارشکن می‌خوانند. البته هنوز مشخص نیست که واردات 50 هزار دستگاه خودرو در سال می‌تواند انحصار بازار را بشکند و قیمت‌ها را نزولی کند یا این که قرار است شاهد افزایش بیش از پیش قیمت‌ها باشیم؟
نرخ ارز بر خودروهای وارداتی تاثیرگذارتر است
برخی از کارشناسان معتقدند که طرح مذکور، نمی‌تواند گرهی از کلاف پیچیده و سردرگم بازار خودرو باز کند. آنها بر این باور هستند که وقتی خودرویی با مدل 2017 در بازار قیمت دو میلیارد تومانی دارد، تجار دنبال آن نمی‌روند و سعی می‌کنند خودروهایی را وارد کنند که سود سرشاری برایشان داشته باشد.
در نهایت آنها معتقدند که آزادسازی واردات خودرو در صورتی می‌تواند کارآمد باشد که در کنار آن قیمت ارز نیز افت شدیدی را تجربه کند. اگرچه واردات خودروهای جدید مطمئنا رونق تازه‌ای برای بازار به ارمغان می‌آورد، اما تمام موفقیت این طرح منوط به افت ارز و سپس به ثبات رسیدن این دو بازار است.
